Habakkuk Kitabı - Vikipedi

        
Yahudilik
Yahudi felsefesi
Dinî metinler
Kutsal Şehirler
Yahudi bayramları
Önemli şahsiyetler
Yahudi hayatı
Okullar
Dinî roller
Dinî yapılar
Yahudi ayin sistemi
Yahudi dilleri
Etnik bölünmeler
Yahudi mezhepleri
Dinî objeler
Yahudi duaları
Diğer dinler ve Yahudilik
Bu madde Habakkuk kitabı hakkındadır. Yahudi peygamber için Habakkuk sayfasına bakınız.

Habakkuk kitabı, Tanah'taki Oniki küçük peygamber kitaplarının sekizincisidir.[1] Peygamber Habakkuk ile bağdaştırılır ve muhtemelen MÖ 7.yy'ın sonlarında yazılmıştır. İçinde üç konu barındıran kitabın ilk iki konusu Ölü Deniz parşömenlerinde de bulunmuştur.

Bir ve ikinci konular Yehova ile peygamber arasındaki diyaloğu içerir. Kitabın ana mesajı, Hristiyan öğretisinde de önemli rol oynayan "...doğru kişi sadakatiyle yaşayacak..." olmasıdır. Bu mesaj, Romalılar 1:17, Galatyalılar 3:11 ve İbraniler 10:38'de iman kavramının başlangıcı olarak yer alır.[1] 3. konu bağımsız olabilmekle birlikte yakın zamanda ayinsel parça olarak kabul edilmiştir ve muhtemelen ilk iki konuyu yazan yazar tarafından kaleme alınmıştır.[1]

Ön bilgi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitabın MÖ 7.yy'ın ortalarından sonlarına kadar geçen zaman diliminde peygamber Habakkuk tarafından yazıldığına inanılır. Kitabın yazarı kim olursa olsun Kudüs'ün Babilliler tarafından kuşatılıp fethedilmesinden uzun süre önce yazılmadığı düşünülür.

Yazar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Habakkuk

Habakkuk, kitabın ilk bapında kendisini peygamber olarak tanıtır. Habakkuk kitabının ayinsel doğası gereği uzmanlar yazarın bir tapınak peygamberi olduğunu düşünür. Tapınak peygamberlerinin tanımı 1 Tarihler 25:1'de yapılmaktadır ve burada bu peygamberlerin lir, çenk ve zil çaldıkları anlatılır. Kimisi bu imânın Habakkuk 3:19b'de tekrar edildiğine dolayısıyla peygamberin bir Levi ve Tapınak'ta hazan olduğuna inanır.[2]

Peygamber Habakkuk hakkında biyografik bir bilgi bulunmamaktadır, hatta Tanah'taki yazarlar arasında en az bilgi sahibi olunan kişi bu peygamberdir. Onun hakkında edinilen bilgiler sadece adını taşıdığı kitaptan gelmektedir.[3] İsmi, ya İbranicedeki kucaklama anlamına gelen havak (חבק) kökünden ya da Akatça bir bitki olan hambakuku'dan gelir.[4][5]

Her ne kadar Habakkuk'un adı Tanah'ın diğer yerlerinde geçmese de Rabinik edebiyata göre 2. Krallar 4:16'da bahsedilen peygamber Elişa tarafından müjdelenen Şunemli kadının oğludur.[4] Yunan versiyonuna göre Levi kabilesi'nden Yeşu tarafından oğul olarak kabul edilirdi.[4] Bu kitaba göre, Habakkuk melekler tarafından yükseltilip bir aslan ininde bulunan Daniel'e yemek götürmesi için Babil'e gönderilmiştir.

Tarihsel içerik

[değiştir | kaynağı değiştir]
MÖ 600'larda Keldani İmparatorluğu.

Habakkuk'un ne zaman yaşadığı ve vaazlar verdiği bilinmemektedir fakat 1:6-11'de yükselişte olan Keldanilere yapılan atıf göz önüne alındığında MÖ 7.yy'ın son çeyreğinde yaşamış olması muhtemeldir.[6][7] Bir başka olası zaman dilimlerinden biri de, MÖ 609'dan MÖ 598'e krallık yapan Yehoyakim dönemidir; bunun sebebi, bu zaman diliminde Babillilerin yükselişte olmasıdır. Babilliler MÖ 598'de Kudüs'e yürüdü. Babilliler, Kudüs'e yürüdüğü zaman kral olan Yehoyakim ölünce tahta sekiz yaşındaki oğlu Yekoniya geçti. Babilliler Kudüs'e vardıklarından kısa bir sonra yeni kral ve danışmanları teslim oldu. Krallar arasında geçiş dönemi yaşanması ve yeni kralın çok genç ve deneyimsiz olması sebepleriyle Keldanilere karşı ayakta duramadılar. 1:12-17 arasında Babillilerin gaddarlıklarının anlatıldığı hissedilir.

Genel bakış

[değiştir | kaynağı değiştir]

Habakkuk kitabı, İbranilerin kutsal kitabı içinde bulunan hem Masoretik hem Yunan versiyonlarındaki oniki küçük peygamber kitaplarının sekizincisidir. Aynı zamanda yaşadığı Nahum'un kitabından sonra ve Sefanya'nın kitabından önce gelir.

Üç konusu bulunan kitapta üç farklı üslup muntazaman bölümlere ayrılır:

  • Tanrı ile Habakkuk arasındaki konuşma
  • Hüzün verici kehanet
  • Mezmurlar

Kitabın yapısal dağılımı şöyledir:

  1. Başlık (1:1)
  2. Cezalandırılmamış kötülükler sorunu (1:2 – 4)
  3. Tanrı'nın ilk cevabı (1:5 – 11)
  4. Aşırı cezalandırma sorunu (1:12 – 17)
  5. Cevap bekleme (2:1)
  6. Tanrı'nın ikinci cevabı (2:2 – 20)
    1. Görüm (2:2 -5)
      1. Duyuru (2:2 -3)
      2. Yaşam ve Ölüm (2:4 -5)
    2. Alaycı hüzün (2:6 – 20)
      1. Yağmacı (2: 6 -8)
      2. Entrikacı (2:9 – 11)
      3. Şiddet destekçisi (2:12 -14)
      4. Ayartıcı (2:15 -17)
      5. Putperestler (2:18 -20)
  7. Habakkuk'un mezmurları (3:1 -19)
    1. Ezgisel notlar (3:1, 19b)
    2. Arzuhal (3:2)
    3. Tanrı'nın tarihteki güçlü varlığı (3:3 – 15)
      1. Tanrı'nın gelişi (3:3 -7)
      2. Tanrı'nın savaşı (3:8 – 15)
    4. Korku ve iman (3:16 – 19a)

Tema

[değiştir | kaynağı değiştir]

Habakkuk'un ana teması, imandaki tereddütten ve Tanrı ya olan mutlak güvenin yüceliğine duyulan şüpheden uzaklaşmaktır. Habakkuk, onun gözünde günahkar sayılan Yehudalıların günahlarının cezalandıralacağını bildirilir.

Habakkuk'u diğer peygamberlerden ayıran bir özelliği, Tanrı'nın bilgeliğini açıkça sınamasıdır. Birinci konunun ilk bölümünde peygamber, halkının işlediği günahlar karşısında Tanrı'nın neden sessiz kaldığını Tanrı'ya sormaktadır. "1:2 Ya RAB, ne zamana dek seni yardıma çağıracağım, Beni duymuyor musun? "Zorbalık var" diye haykırıyorum sana, Ama kurtarmıyorsun!"

Birinci konunun ortalarında Tanrı, halkının cezalandırılması için onların üzerine Keldanileri göndereceğini bildirir. "1:5 Bakın öbür uluslara, Gördüklerinize büsbütün şaşacaksınız. Sizin gününüzde öyle işler yapacağım ki, Anlatsalar inanmayacaksınız. 1:6 Başkalarına ait toprakları ele geçirmek için Dünyanın dört yanına yürüyen o acımasız ve saldırgan ulusu, Kildaniler'i güçlendireceğim."

"İbrani yazıtlarındaki on sekiz düzeltme"den birisinin 1:12'de yapıldığı görülür (bu sayı aslında on sekizden fazladır). Soferim denen profesyonel Yahudi katiplere göre 1:12'de "Sen [Tanrı] ölmeyeceksin" yazısı "Biz ölmeyeceğiz"e değiştirilmiştir çünkü buradaki Sen kelimesinin saygısız bir kelime olduğu düşünülür.

Birinci konunun sonunda ise peygamber, Tanrı'nın halkı yargılayış şekline duyduğu şaşkınlığı dile getirir. "1:15 Kötüye bakamayacak kadar saftır gözlerin. Haksızlığı hoş göremezsin. Öyleyse nasıl hoş görürsün Bu hain adamları? Doğrular kötülere yem olurken Neden susuyorsun?"

İkinci konuda, Tanrı'ya karşı başlattığı münazaranın cevabını bekler. Tanrı, ona Keldanileri daha şiddetli bir şekilde yargılayacağını söyler. "2:8 Birçok ulusu soyduğunuz, Kan döktüğünüz, Ülkelere, kentlere ve oralarda yaşayan herkese zorbalık ettiğiniz için, Halklardan sağ kalanlar da sizi soyacaklar. 2:9 Evini haksız kazançla dolduranın, Felaketten kaçmak için yuvasını yüksek yere kuranın vay haline!"

En nihayetinde, üçüncü konuda Habakkuk, neden olduğunu anlamasa bile Tanrı'ya karşı olan imanının sonsuz olduğunu belirtir. "3:17 Tomurcuklanmasa incir ağaçları, Asmalar üzüm vermese, Boşa gitse de zeytine verilen emek, Tarlalar ürün vermese de, Boşalsa da davar ağılları, Sığır kalmasa da ahırlarda, 3:18 Ben yine RAB sayesinde sevineceğim, Kurtuluşumun Tanrısı sayesinde sevinçten coşacağım."

Son konu Tanrı'yı şiirsel bir biçimde yücelttiği için Habakkuk'un Tapınak korosundaki Levilerden biri olduğu düşünülür. Günümüz uzmanları, son konunun Ölü Deniz parşömenlerinde yer almadığını ve bu konunun Daniel kitabıyla benzerlikler taşıdığını dile getirir. Bu nedenle, Daniel kitabının yazarlarını etkileyen bu son konunun sonradan eklendiği ve dolayısıyla Habakkuk ile ilgili bir bilgi sunmadığı savunulur.

Önemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yahudi ve Hristiyanlarca bu kitap, kutsal kitaba ait olarak kabul edilir.

Kanonik derecesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Pavlus Mektupları yazarken, 16.yy betimlemesi.

Habakkuk kitabı İbrani kutsal kitabında Oniki küçük peygamber veya Hristiyan kutsal kitabında Küçük peygamberler olarak bilinen kitaplar serisinin sekizinci kitabıdır.[1] Yunan tercümesi Septuagint'te de yer almaktadır. Üç konulu kitabın ilk iki konusu Habakkuk Yorumları adı altında Ölü Deniz parşömenleri içinde yer almaktadır.

Habakkuk 2:4'ün ikinci yarısı[8] erken Hristiyan tercümelerinin bazılarında kullanılmıştır. İbranice orijinalinde sadece üç kelime olan bu cümle,[9] Pavlus tarafından hem Romalılar 1:17 hem Galatlılar 3:11'de iki kere tekrarlanmaktadır. Pavlus böyle yaparak Habakkuk'un dürüstlük kavramını geleceğe taşımıştır.[10] Aynı bap İbraniler 10:37-38'de de kullanılmış ve bu Mesih (İsa) ile bağdaştırılmıştır.[11]

Bugün itibarıyla uzmanlar tarafından ayinsel bir parça olarak kabul edilen kitabın üçüncü konusunun kaynağı bağımsız olabilir. İlk iki konunun yazarının Kudüs Tapınağı'ndaki bir kült peygamberi olduğu düşünülür, üçüncü konunun yazarının da aynı kişi olması mümkündür.[1]

Kültürel etki

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir Hristiyan ilahisi olan "Rab kutsal tapınağındadır" 1900 yılında William J. Kirkpatrick tarafından yazılmış olup 2:20 numaralı baptan esinlenilmiştir.[12]

William Cowper'ın yazdığı "Sometimes a Light Surprises" (Bazen Işık Şaşırtır) ilahisi 3:17-18'den alıntı yapmaktadır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Özel
  1. ^ a b c d e Cross 2005
  2. ^ Barber 1985:15
  3. ^ Brownlow 1961:440
  4. ^ a b c Lehrman 1948:211
  5. ^ Buttrick 1962:503
  6. ^ Coffman 1982:61
  7. ^ Hailey 1972:271–272
  8. ^ "...but the righteous shall live by his faith." This translation is both that of the ASV and that of the Jewish Publication Scoiety of America. (Lehrman 1948:219)
  9. ^ Barber 1985:38; The Hebrew text is וְצַדִּיק בֶּאֱמוּנָתוֹ יִחְיֶה .
  10. ^ Johnson 1969:85
  11. ^ Achtemeier 1993:266
  12. ^ Wiegland 1992:685
Genel
  • Achtemeier, Elizabeth. (1993). "Habbakuk", The Oxford Companion to the Bible, pp 265–266. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504645-5.
  • Anderson, Francis I. Habbakuk. Anchor Bible. New York: Doubleday, 2001.
  • Bailey, Waylon. Micah, Nahum, Habakkuk, Zephaniah. New American Commentary. Nashville: Broadman & Holman, 1999.
  • Baker, David W. (1988). Nahum, Habakkuk and Zephaniah.Tyndale Old Testament Commentary. Downers Grove, Ill.: Intervarsity Press.
  • Barber, Cyril. (1985). Habakkuk and Zephaniah, Everyman's Bible Commentary. Chicago: Moody Press. ISBN 0-8024-2069-9.
  • Brownlow, Leroy. (1961). "Habakkuk", The Old Testament Books and their Messages in the Christian Age, pp 439–453. Fort Worth: Fort Worth Christian College.
  • Buttrick, George Arthur, et al. (ed.) (1962). The Interpreter's Dictionary of the Bible: An Illustrated Encyclopedia Nashville, TN: Abingdon Press. ISBN 0-687-19271-4.
  • Clark, David J., Howard A. Hatton. (1989). A Translator’s Handbook on The Books of Nahum, Habakkuk and Zephaniah. New York: United Bible Societies.
  • Coffman, James Burton. (1982). Nahum, Habakkuk, Zephaniah, and Haggai, revised ed., Commentary on the Minor Prophets 3, pp 61–116. Abilene, Texas: A.C.U. Press. ISBN 0-915547-46-5.
  • Cross, F. L. (ed.). (2005). The Oxford Dictionary of the Christian Church. New York: Oxford University Press.
  • Gowan, Donald E. (1976). The Triumph of Faith in Habakkuk. Atlanta: John Knox Press.
  • Hailey, Homer. (1972). "Habakkuk", A Commentary on the Minor Prophets, pp 271–296. Grand Rapids, Michigan: Baker Book House ISBN 0-8010-4049-3.
  • Henderson, Ebenezer. (1980). The Twelve Minor Prophets. Grand Rapids: Baker Book House.
  • Johnson, Robert L. (1969). The Letter of Paul to the Galatians. Abilene, Texas: ACU Press. ISBN 0-915547-29-5.
  • LaSor, William, David Allen Hubbard, Frederic Bush. (1996). Old Testament Survey. Grand Rapids: William B. Eerdmans.
  • Lehrman, S. M. (Rabbi) (1948). "Habakkuk, The Twelve Prophets, pp 210–220. London: The Soncino Press.
  • Lloyd-Jones, D. Martin. From Fear to Faith. Downers Grove, Ill.: InterVarsity Press, 1970.
  • McComiskey, Thomas Edward. (1993). The Minor Prophets. Grand Rapids: Baker Book House.
  • Patterson, Richard D. Nahum, Habbakuk, and Zephaniah. Wycliffe Exegetical Commentary. Chicago: Moody Press, 1991.
  • Robertson, O. Palmer. The Books of Nahum, Habakkuk, and Zephaniah. NICOT. Grand Rapids, Mich.: Wm. B. Eerdmans, 1990.
  • Smith, Ralph L. (1984). Word Biblical Commentary. Waco, Texas: Words Books.
  • Wiegand, John P. (ed.) (1992). Praise for the Lord, song 685. Nashville, Tennessee: Praise Press. ISBN 0-89098-119-1.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha çok bilgi

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Habakkuk_Kitabı&oldid=33517980" sayfasından alınmıştır