Husiler - Vikipedi

Husi hareketi
الحوثيون
Diğer ad(lar)Ensarullah
Kuruluş1994
Etkin bölgelerYemen
İdeoloji
Büyüklük100.000 (2011)[14][15]
Çatışma(lar)Yemen Devrimi, Yemen İç Savaşı, 2015 Yemen askerî müdahalesi

Husiler (Arapça: ٱلْحُوثِيُّون; al-Ḥūthīyūn) ya da resmî adıyla Ensarullah (Arapça: أَنْصَار ٱللَّٰه; Anṣār Allāh), Yemen'de faaliyet gösteren Zeydi gruptur. Grup, ismini kurucusu Hüseyin Bedreddin el-Husi'den almıştır. İlk kez 2004 yılında silahlı ayaklanma başlatmışlardır. 2004 yılından beri İran tarafından malî ve askerî destek almaktadır. 2015 yılında gerçekleştirdikleri mücadele ile San'a ve parlamentoyu ele geçirmişlerdir. Grubun sloganı, "Allah büyüktür! İsrail'e ölüm, Amerika'ya ölüm, siyonizme lanet, İslam'a zafer!"dir. Bu slogan, Husi bayraklarında yer alır. Örgütün 7.000-30.000 arası silahlı militanı, 450.000 kadar sivil destekçisi vardır.[16]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ensarullah Hareketi; 1990’lı yılların başında, Yemen’in kuzeyinde, Suudi Arabistan sınırının hemen yanı başındaki Sada bölgesinde, kültürel ve dinî faaliyet odaklı küçük bir grup olarak kuruldu.[17]

10 Eylül 2004’te, Yemen Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih’e bağlı birliklerin düzenlediği bir operasyonla Husi lideri Hüseyin Bedreddin el-Husi öldürüldü. Bu olay, Husi Ensarullah Hareketi için bir dönüm noktası oldu.[18]

Kızıldeniz saldırıları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan ve Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rota olan Süveyş Kanalı'nda saldırılarak başlatarak küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'sinin yapıldığı bölgede deniz ticaret akışını aksatan, İsrail'in Gazze'deki saldırılarına tepki olarak ortaya çıkan ve İran'ın desteklediği Yemen'deki Husiler, 31 Ekim 2023'te Yemen açıklarında İsrailli şirketlere bağlı olduğunu gerekçe göstererek ticari gemilere el koymaya ya da dron ve füzelerle saldırılar düzenlemeye başladılar.[19]

Saldırı başladıktan sonra, gemiler rotalarını Afrika'nın güney ucundaki Ümit Burnu'na yönlendirmişlerdir. Bu rota, yolu 17 Kasım 1869'da açılan Süveyş Kanalı'na göre yaklaşık 4.000 deniz mili uzatmakta ve Asya-Avrupa arasındaki ulaşım süresini de yaklaşık iki hafta geciktirmektedir.[20]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Tucker, Spencer C. (8 Ekim 2010). The Encyclopedia of Middle East Wars: The United States in the Persian Gulf, Afghanistan, and Iraq Conflicts [5 volumes]: The United States in the Persian Gulf, Afghanistan, and Iraq Conflicts. ABC-CLIO. s. 539. ISBN 9781851099481. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2019 – Google Books vasıtasıyla. 
  2. ^ American Foreign Policy Council (27 Ekim 2011). The World Almanac of Islamism: 2011. Rowman & Littlefield Publishers. s. 250. ISBN 9781442207158. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2019 – Google Books vasıtasıyla. 
  3. ^ Wells, Madeleine. "Yemen's Houthi movement and the revolution". 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2019. 
  4. ^ Hill, Ginny (18 Eylül 2017). Yemen Endures: Civil War, Saudi Adventurism and the Future of Arabia. Oxford University Press. s. 266. ISBN 9780190842369. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2019 – Google Books vasıtasıyla. 
  5. ^ a b Plotter, Alex (4 Haziran 2015). "Yemen in crisis". Esquire. 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2015. 
  6. ^ The World Almanac of Islamism. 27 Ekim 2011. ISBN 9781442207158. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021. 
  7. ^ "Yemen Issue and Solution Alternatives". ResearchGate. 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2019. 
  8. ^ Cameron Glenn (29 Mayıs 2018). "Who are Yemen's Houthis?". Wilson Center. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2019. 
  9. ^ Asher Orkaby (25 Mart 2015). "Houthi Who? A History of Unlikely Alliances in an Uncertain Yemen". Foreign Affairs. 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2019. 
  10. ^ "Why Washington May Side With Yemen's New anti-American Rulers". Haaretz. 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  11. ^ "Yemeni embassy in DC condemns 'anti-American', 'anti-Semitic' Houthi ceremony". english.alarabiya.net. 7 Kasım 2020. 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  12. ^ "Yemen's Houthi rebels declare support for Russia's Ukraine annexation". The New Arab. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. 
  13. ^ "Ukraine is at war because it is led by a Jew, says Houthi lawmaker about President Zelenskyy". All Arab News. 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 
  14. ^ Almasmari, Hakim. "Medics: Militants raid Yemen town, killing dozens 29 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", CNN, 27 November 2011.
  15. ^ Houthis Kill 24 in North Yemen 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 27 November 2011.
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2015. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2020. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2020. 
  19. ^ https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kizildenizdeki-gelismelerle-dunyanin-gundemine-yerlesen-husiler-kimdir/3107230 7 Ağustos 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [yalın URL]
  20. ^ https://strasam.org/ua-iliskiler/uluslararasi-iktisat/kalkinma-yolu-kuru-kanal-projesi-nedir-bolum-1-3067 7 Ağustos 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [yalın URL]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Husiler&oldid=34044843" sayfasından alınmıştır