I. Gordianus - Vikipedi

I. Gordianus
Sestertius üzerinde İmparator I. Gordianus
28. Roma imparatoru
Hüküm süresi	22 Mart - 12 Nisan 238 (II. Gordianus ile)
Önce gelen	Alexander Severus
Sonra gelen	Pupienus ve Balbinus
Doğum	159 civarı Frigya
Ölüm	12 Nisan 238 Kartaca
Tam adı Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus
Hanedan	Gordiani Hanedanı

Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus (d. 159 – ö. 12 Nisan 238) ya da I. Gordianus, Roma imparatoru. 238 yılında Altı İmparator Yılı'nın 2. imparatoru.

Gordianus'un gençliği ya da aile geçmişi hakkında bilinen çok az şey olmakla birlikte, Gordianus adına istinaden aile adının Anadolu'nun Frigya bölgesi kökenli olduğu tahmin edilmektedir. Çok zengin ama mütevazı equestrian bir aileden geliyordu ve Roma Senatosu'na girene kadar hiyerarşide yükseldi. Gordianus'un, Marcus Antonius Gordianus (sonradan II. Gordianus) ve III. Gordianus'ün annesi olan Antonia Gordiana adlarında iki çocuğu vardır.

Gordianus'un politik yaşamı hayatında görece geç başladı ve belki de hayatının erken yıllarını "belagât" ve edebiyat çalışmalarıyla geçirdi. Bir komutan olarak Gordianus, Suriye'de konuşlu IV Scythica'na komuta etti. 216'da Roma Britanyası'nda vali ve İmparator Elagabalus'un saltanatında Suffect Konsül olarak görev yaptı. Roma Britanyası'ndaki yazıtlardan ismini taşıyanlar buradaki göreviyle alakalı birtakım İmparatorluk kaynaklı rahatsızlıktan dolayı kısmen silindi.

Aedile olarak düzenlediği muhteşem oyunlar ve gösteriler sayesinde hızla artan popülaritesiyle yükselirken, ihtiyatlı ve münzevi hayatı, onuruna Antoninias adlı epik bir şiir yazdığı Caracalla'yı kuşkulandırmadı. Gordianus, kişisel olarak entrikalardan hoşlanmadığını öne sürerek Severus hanedanının kaotik zamanlarında servetini ve politik nüfuzunu korumayı başardı.

Alexander Severus'un yönetimi sırasında, Gordianus (70'li yaşlarının sonunda olan) Afrika yönetiminin onuru için birçok tehlikeye atıldı.Prokonsül olarak görevinin ortalarında, Maximinus Thrax İmparator Alexander Severus'u Germania Inferior eyaletinde öldürdü ve saltanatı ele geçirdi.

Maximinus sevilen bir İmparator değildi ve 238'de Afrika'daki isyanın bastırılması sırasındaki zalim yönetimi nedeniyle genel bir hoşnutsuzluk oluştu. Gordianus, gürültü patırdı arasında 22 Mart'ta İmparatorluğu ve Africanus cognomen'ini kabul etti. İlerlemiş yaşından dolayı oğlu Marcus Antonius Gordianus'un (II. Gordianus) kendisine ortak olmasında ısrar etti. Birkaç gün sonra Gordianus, Kartaca şehrine halkın ve yerel liderlerin etkileyici destekleri arasında girdi. Bu esnada Roma'da, praetorian prefect'i Maximinus öldürüldü ve isyan başarılı gibi oldu. Senato yeni imparatoru onayladı ve birçok eyalet memnuniyetle Gordianus tarafına geçti.

Muhalefet komşu eyalet Numidya'dan gelecekti. Numidya valisi ve Maximinus Thrax'ın sadık bir destekçisi olan Capelianus eski imparatorla ittifakını yeniledi ve bölgede konuşlu tek Lejyon Legio III Augusta ve kıdemli askerlerle birlikte onu Afrika'ya davet etti. II. Gordian, eğitimsiz milis ordusunun başı olarak 238'de Kartaca Muharebesi'ni kaybetti ve öldürüldü, I. Gordianus kemeriyle kendini asarak intihar etti. Gordianus'lar sadece 36 gün saltanat sürdü.

Gordianus sevimli karakteri ile yüksek ününü hak etmişti. Baba ve oğlun her ikisi de, yazılanlara göre edebiyata düşkündüler ve çok sayıda edebi çalışma yayınlamayı başaracak kadar yetenekliydiler. Ancak onlar muktedir devlet adamı ya da güçlü bir yönetici olmaktan ziyâde entelektüel zevk düşkünüydüler. Gordianus'a olan sevgileri nedeniyle Senato, Maximinus'a karşı isyanı devam ettirmek zorunda kaldı ve Pupienus ve Balbinus'u müşterek İmparatorlar olarak tayin ettiler. Yine de 238 yılı sonlarında tanınan imparator, torunu III. Gordianus olacaktı.

Gordian ve oğlu Senato tarafından tanrılaştırıldı.

• Gordian'ların Hayatı (Historia Augusta LacusCurtius: Latince metin ve İngilizce çevirisi)

Wikimedia Commons'ta I. Gordianus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Resmî unvanlar
Önce gelen: Alexander Severus	Roma imparatoru (II. Gordianus ile) 238	Sonra gelen: Pupienus ve Balbinus