Idaho - Vikipedi

Idaho
Eyalet
Bayrak Mühür
Ülke	Amerika Birleşik Devletleri
Başkent	Boise
İdare
• Vali	Brad Little (R)
• Vali vekili	Janice McGeachin (R)
• Üst meclis	Idaho Senatosu
• Alt meclis	Idaho Temsilciler Meclisi
• Senatörler	Mike Crapo (R) Jim Risch (R)
Yüzölçümü
• Toplam	216,443 km²
• Kara	216,400 km² (83,552 mil²)
• Su	2,398 km² (0,925 mil²)
Rakım	1,520 m
En yüksek nokta	3,859 m (12,66 ft)
En alçak nokta	217 m (711 ft)
Nüfus  (2020)
• Toplam	1.839,106
• Yoğunluk	8,33/km²
Zaman dilimi	UTC-07.00
• Yaz (YSU)	UTC-06.00
ISO 3166 kodu	US-ID
Resmî site idaho.gov

Idaho (/ˈaɪdəhoʊ/^ⓘ), ABD'nin ülkenin kuzeybatısında yer alan bir eyaletidir. Doğuda Montana ve Wyoming, güneyde Nevada ve Utah, batıda Washington ve Oregon ile komşudur, kuzey ucunda ise Kanada ile küçük bir sınırı bulunur. Nüfusu yaklaşık 1.7 milyon, yüzölçümü ise 216.440 km² olmaktadır. Eyalet başkenti Boise şehridir.

Bölgeye 19. yüzyıl başında, kürk ticareti yapan avcılar ve Lewis ile Clark'ın araştırma heyeti girdi (1805). İlk süreli yerleşme mormonların Franklin'e yerleşmesidir (1855); ama bölge ancak 1860'tan sonra altın yataklarının bulunması üzerine gelişme göstermiştir. 1890'da ise Amerika'nın 43. Amerikan Eyaleti olmuştur.

İspanya'dan göç eden Basklar da yaşamaktadır. Boise şehrinde bir Bask Müzesi ve Kültür Merkezi bulunmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Idaho, birbirine benzemeyen iki coğrafik bölüme ayrılır. Bir kısmı kayalık dağlara bağlanan ve tortul dağ zincirleri 3500 metreyi bulan yükselmiş batolit kapsayan orta ve kuzey kesimi ve diğer bir kısmı Snake ovasının oluşturduğu güney kesimidir. Bu yarı çorak ovalarda yaygın yöntemlerle koyun yetiştiriciliğine elverişli bir misk otu bozkırı uzanır. Ne var ki burada sulu tarım yapılabilir.

Kurşun, Çinko, Gümüş yatakları Coeur d'Alene yakınlarında işletilmektedir. Eyalette önemli orman kaynakları bulunur. Genellikle nüfus Snake ovasında ve maden yataklarında toplanmıştır.

Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu'nun 2018 tahminlerine göre Idaho'nun nüfusu 1.787.065 kişidir ve 2010'a göre nüfus %14 artmıştır. Bu, eyaleti ABD içerisindeki en hızlı büyüyen eyaletlerden bir yapmaktadır.^[1]

2017 tahminlerine göre Idaho etnik açıdan %91 Beyaz Amerikalılardan oluşur. Asyalı Amerikalılar toplumun %1.4'ünü, Amerika yerlileri %1.3'ünü, Afroamerikalılar ise %0.7'sini oluşturur. Geri kalan kişiler diğer etnik gruplara veya birden fazla ırka mensuptur.^[2] Herhangi bir ırka mensup Hispanik ve Latinolar ise toplumun yaklaşık %12'sini oluşturmuştur.^[2]

Idaho nüfusunun %67'si Hristiyandır. Hristiyanlar içerisinde en büyük grubu Protestanlık, Mormonluk ve Katolikler oluşturmaktadır. %27'si dinsiz olan toplumun %4'ünü Müslümanlar, Yahudiler, Budistler, Hindular gibi azınlık dinleri oluşturur. Geriye kalan kişiler din sorusuna cevap vermemiştir.^[3]