Johann Schober - Vikipedi
Johann Schober | |
---|---|
Avusturya Şansölyesi | |
Görev süresi 26 Eylül 1929 - 30 Eylül 1930 | |
Cumhurbaşkanı | Wilhelm Miklas |
Yerine geldiği | Ernst Streeruwitz |
Yerine gelen | Carl Vaugoin |
Görev süresi 27 Ocak 1922 - 31 Mayıs 1922 | |
Cumhurbaşkanı | Michael Hainisch |
Yerine geldiği | Walter Breisky (geçici) |
Yerine gelen | Ignaz Seipel |
Görev süresi 21 Haziran 1921 - 26 Ocak 1922 | |
Cumhurbaşkanı | Michael Hainisch |
Yerine geldiği | Michael Mayr |
Yerine gelen | Walter Breisky (geçici) |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 14 Kasım 1874 Perg, Yukarı Avusturya |
Ölüm | 19 Ağustos 1932 (57 yaşında) Baden, Aşağı Avusturya |
Partisi | Bağımsız |
Bitirdiği okul | Viyana Üniversitesi |
Mesleği | Devlet memuru |
Johannes Schober (14 Kasım 1874, Perg, Yukarı Avusturya - 19 Ağustos 1932, Baden, Aşağı Avusturya) Avusturyalı siyasetçi, dışişleri bakanı ve şansölye.
Franz ve Klara Schober çiftinin onuncu çocuğu olarak doğdu. 1894 yılında Viyana'da hukuk eğitimine başladı. 1898 yılında Viyana polis teşkilatında çalışmaya başladı. 1913 yılında ortaya çıkan casusluk skandalında soruşturmayı yöneten en önemli isimlerdendi.
Schober 30 Kasım 1918'den 1932'ye kadar şansölyelik ve yardımcı şansölyelik yaptığı zamanlarda kesintiye uğrasa da, sürekli olarak Viyana emniyet müdürlüğü makamında bulundu. 1919'daki sosyaldemokrat gösterilerin ve 1927'deki Temmuz ayaklanmasının kanlı bir şekilde bastırılmasında polis şefi olarak büyük sorumluluğu vardı.
21 Haziran 1921'de Avusturya şansölyesi oldu ve daha çok bürokratlardan oluşan bir kabine kurdu. Hükûmeti Hristiyan Sosyal Parti ve Büyük Alman Halk Partisi destekliyordu. Schober aynı zamanda dışişleri bakanıydı. 13 Ekim 1921'de ve Ödenburg'un Avusturya'ya katılıp katılmamasına halk oyuyla karar verilmesini öneren Venedik Protokolü'nü imzaladı. 16 Aralık 1921'de Prag'daki Lana Sarayı'nda Çekoslovakya-Avusturya sınırını belirleyen bir anlaşma yaptı. Bu anlaşmada Schober Südet Almanları'nın kendi kaderini tayin hakkını reddettiği için Büyük Alman Partisi yanlısı bakanların hükûmeti terk etmesi üzerine hükûmet düştü, Schober 26 Ocak 1922'de hükûmetten çekildi.
Walter Breisky'nin bir günlük hükûmetinden sonra 27 Ocak 1922'de Schober yeni hükûmetini ilan etti. Hükûmet yine bürokratlardan ve Hristiyan Sosyal Parti'nin üç bakanından oluşuyordu. Schober aynı zamanda içişleri bakanlığını da üstlendi. Sosyaldemokratların ve Büyük Alman Partisi'nin hükûmette görüşülen bir katma krediyi reddetmesi üzerine Schober 25 Mayıs 1922'de hükûmetten çekildi. 10 Eylül 1923'te kurulan Interpol'ün ilk başkanı oldu.
26 Eylül 1929'da Schober üçüncü kez şansölye oldu ve hiçbir partiye üye olmayan bakanlar ve Hristiyan Sosyal Parti, Büyük Alan Partisi ve Taşra Birliği (Landbund) temsilcilerinden oluşan bir hükûmet kurdu. 7 Aralık 1929'da parlamento oy birliğiyle devlet başkanına daha geniş yetkiler tanıyan bir anayasa reformuna karar verdi. 20 Ocak 1930 tarihinde Schober I. Dünya Savaşı'ndan doğan savaş tazminatlarının kaldırılmasını sağladı ve 1929 ekonomik bunalımının etkilerini az da olsa hafifletmeye çalıştı. 6 Şubat 1930'da İtalya'yla dostluk anlaşması, Almanya'yla da ticaret anlaşması imzaladı.
Sosyaldemokratların savunma birliği (Schutzbund) ve faşist paramiliter çeteleri (Heimwehr) silahsızlandırmaya çalıştıysa da başarılı olamadı. Bu çabaya 18 Mayıs [[1930'da Heimwehr Korneuburg Yemini adı verilen ve demokratik parlamentarizmi reddeden bir açıklamayla karşılık verdi. Alman yurttaşı ve Heimwehr lideri olan Waldemar Pabst'ın 15 Haziran 1930'da sınırdışı edilmesi üzerine, Heimwehr ile hükûmet arasındaki ilişki tümüyle koptu ve bu gelişmeler sonucu Hristiyan Sosyal Parti'den yardımcı şansölye Carl Vaugoin'in istifası Schober'i 25 Eylül 1930'da geri çekilmeye zorladı.
9 Kasım 1930'da yapılan parlamento seçimlerinde Ulusal Ekonomi Bloku ve Taşra Birliği'nin ortak listesinin ("Schober Bloku") ilk ismiydi ve 19 sandalye kazandı. 4 Aralık]] 1930'dan 16 Haziran 1931'e kadar Otto Ender hükûmetinde dışişleri bakanı ve yardımcı şansölye olarak görev yaptı. Mart 1931'de Alman dışişleri bakanı Julius Curtius'la bir gümrük birliği projesi çerçevesinde gizli görüşmeler yaptı ve 19 Mart'ta konuyla ilgili anlaşma imzalandı. Anlaşmanın basına sızması üzerine Fransa, İtalya ve Çekoslovakya'nın protestolarıyla karşılaşan Schober, 3 Ekim 1931'de Cenevre'de Milletler Cemiyeti önünde gümrük birliğine uyulmayacağını açıkladı.
20 Haziran 1931'de Karl Buresch hükûmetinde yeniden yardımcı şansölye ve dışişleri bakanı oldu. Hristiyan Sosyal Parti'nin kendisine karşı tutumunun sertleşmesi üzerine 27 Ocak 1932'de Büyük Alman Halk Partisi ile birlikte koalisyondan ayrıldı. Eyalet seçimlerinde Büyük Alman Halk Partisi Viyana'da, Aşağı Avusturya'da ve Salzburg'ta bütün oylarını Nasyonalsosyalistlere kaptırdı. 10 Mayıs 1932'de Engelbert Dollfuß hükûmet kurmakla görevlendirildiğinde Schober, onunla koalisyon kurmayı reddetti.
Ignaz Seipel'in 2 Ağustos'taki ölümünden kısa süre sonra 19 Ağustos 1932'de Schober beklenmedik bir şekilde 57 yaşında öldü. Mezarı Perg mezarlığındadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Michael Mayr | Avusturya Şansölyesi ve Dışişleri Bakanı 1921–1922 | Sonra gelen: Walter Breisky |
Önce gelen: Walter Breisky | Avusturya Şansölyesi ve Dışişleri Bakanı 1922 | Sonra gelen: Ignaz Seipel |
Önce gelen: Ernst Streeruwitz | Avusturya Şansölyesi ve Dışişleri Bakanı 1930–1931 | Sonra gelen: Carl Vaugoin |