Leonid Mandelstam - Vikipedi

Leonid Isaakovich Mandelstam or Mandelshtam (Belarusian: Леанід Ісаакавіч Мандэльштам, Russian: Леони́д Исаа́кович Мандельшта́м; IPA: [lʲɪɐˈnʲid isɐˈäkəvʲitɕ məndʲɪlʲˈʂtam] ( listen);4 Mayıs, 1879 –27 Kasım, 1944) Belarus-Yahudi kökenli Sovyet bir fizikçidir. 

Leonid Mandelstam Rus İmparatorluğu Mogilyov (şimdiki Belarus)'de doğmuştur. Odessa'da Novorossiya Üniversitesi'nde eğitim görmüştür ancak 1899'da siyasi eylemlerinden dolayı atılmıştır, sonrasında eğitimine Strasbourg Üniversitesi'nde devam etmiştir. 1914 yılına kadar Strasbourg'da kalmıştır ve I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile geri dönmüştür. 1942 yılında Stalin Ödülü almıştır. Mandelstam SSCB (şimdiki Rusya) Moskova'da ölmüştür.^[1]

Çalışmasının esas vurgusu ayrıntılı olarak optik ve kuantum mekaniğini de içeren salınım teorisi üzerine addedilmiştir. Raman spektroskopisi (aşağıya bakınız) olarak bilinen ışığın esnek olmayan tümleşik yayılımının eş-kaşifi olmuştur. Bu paradigma değişimine yol açan keşfi (Grigory Landsberg ile birlikte) Moskova Devlet Üniversitesi'nde C.V.Raman ve K.S.Krishnan tarafından yürütülen aynı fenomenin paralel keşfinden yalnızca bir hafta erken bulmuştur. Rus literatüründe bu ''ışığın tümleşik yayılımı'' ( bu kullanım foton ve moleküler titreşimlerin frekanslarının kombinasyonundan gelir) olarak geçmiştir ancak İngilizce'de adını Raman'dan sonra almıştır. 

1918 yılında Mandelstam ısıl akustik dalgalarda ışık saçılımı bakımından rayleigh saçılımında yarılmanın ince yapısını teorik olarak öngörmüştür. 1926 yılından başlayarak L.I.Mandelstam ve G.S.Landsberg, Moskova Devlet Üniversitesi'nde ışığın kristal üzerinde titreşimsel saçılımı üzerinde deneysel çalışmalarına başlamıştır. Bu çalışmanın sonucunda, 21 Şubat 1928 yılında, Landsberg ve Mandelstam ışığın tümleşik saçılımı etkisini keşfetmiştir. 27 Nisan 1928'de bu temel keşfi ilk defa bir kolokyumda sunmuşlardır.  Keşifleri hakkında kısa bir raporu (teorik açıklamaları deneysel sonuçları ile) Rusça^[2] ve Almanca^[3] olarak yayınlamışlardır sonrasında ise daha kapsamlı olan tezleri Zeitschrift fur Physik’de yayınlanmıştır.^[4]

Aynı yıl yani 1928’de, iki Hint bilim insanı C.V.Raman ve K.S.Krishnan sıvılarda ve buharda ışık saçılımınının ‘’compton bileşeni’’ ni arıyorlardır. Aynı tümleşik ışık saçılımını bulmuşlardır. Raman şunu belirtir ki; ‘’Yeni radyasyonun çizgi spektrumu ilk defa 28 Şubat 1928 de görüldü.’’^[5] Böylelikle, tümleşik ışık saçılımı Raman ve Krishnan’dan bir hafta önce Mandelstam ve Landsberg tarafından keşfedilmiş oldu. Yine de bu fenomen Raman etkisi olarak bilinmiştir.

Mandelstam, Sovyetler Birliği'ndeki  teorik fiziğin iki ana okulundan birini kurmuştur. ( diğeri Lev D. Landau sayesinde açılan bir okuldur). Özellikle, Fizik dalında Nobel Ödülü kazanan Igor Y. Tamm'a akıl hocalığı yapmıştır. 

• L. I. Mandelshtam, I. E. Tamm "The uncertainty relation between energy and time in nonrelativistic quantum mechanics7 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Izv. Akad. Nauk SSSR (ser. fiz.) 9, 122-128 (1945). English translation: J. Phys. (USSR) 9, 249-254 (1945).

• Feinberg, E.L. (2002), "The forefather", Physics-Uspekhi 45 (1), Bibcode:2002PhyU...45...81F 13 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., doi:10.1070/PU2002v045n01ABEH001126 

• Leonid Mandelstam 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the Mathematics Genealogy Project
• Y.L. Alpert, Tribute to the Scientific School of L.I. Mandelshtam14 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Sergei I. Vavilov, Obituary to academician L.I. Mandelstam, 1945 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.