Letonya'daki Ruslar - Vikipedi

Letonya Rusları
Toplam nüfus
495,528 (2017) (Toplam nüfusun %25,4'ü)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Riga, Daugavpils, Rēzekne
Din
Ağırlıklı olarak: Doğu Ortodoksluğu (Letonya Ortodoks Kilisesi)
Azınlık: Eski İnananlar

Letonya'daki Ruslar (Letonca: Krievi Latvijā, Rusça: Русские в Латвии), son iki yüzyıldır ülkedeki en büyük etnik azınlık olmuştur. Letonya'daki Rusların sayısı, Letonya'nın Sovyet işgali sonrasında, topluluğun büyüklüğü 1935'teki toplam nüfusun %8,8'inden 1989'da %34,0'a çıkarak dört kattan fazla artmıştır.[1] Letonya'nın 1991'de yeniden bağımsızlığını kazanmasının ardından, Rus nüfusu 2018'in başında %25,2'ye düşerek yeniden küçülmeye başlamıştır.[2]

Bağımsız Letonya'da (1990'dan günümüze)

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dağılım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Letonya ve diğer Baltık ülkelerindeki etnik Rusların yüzdelik dağılımı (2021).

Letonya'daki Ruslar çoğunlukla kentsel alanlarda yaşıyor. 2006'da Ruslar, başkent Riga'da nüfusun %42,3'ünü ve en büyük ikinci şehir olan Daugavpils'te %53,5'ini oluşturuyordu. Sovyetler yönetimi altında gelen Ruslar, fabrika işlerine personel sağlamak için öncelikle sanayi merkezlerine yerleştirilirken, kırsal alanlarda, daha uzun bir Rus-Leton karma köy geçmişine sahip doğu Letonya'daki bazı küçük alanlar dışında, neredeyse tamamen etnik Letonlar yaşıyordu.[3] 2018'in başında etnik Ruslar nüfusun %25,2'sini oluşturuyordu.[2]

Letonya Merkez İstatistik Bürosuna göre, 2011'den 2017'ye kadar 19.932 Rus Letonya'ya göç ederken, 48.851 Rus diğer ülkelere göç etti.[4]

Vatandaşlık

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yerleşik sicil kayıtlarının verilerine göre 1 Ocak 2017'de Letonya'da 159.069 veya 557.618 Rus'un %28.5'i vatandaş değil.[5]

1991'de bağımsızlığını yeniden tesis ettikten sonra Letonya, ataları Haziran 1940'tan sonra gelenlere otomatik olarak vatandaşlık vermedi; bu durum, esas olarak etnik Rusları etkileyen bir politikadır. Letonca dili ve tarihi bilgisi vatandaşlık elde etmek için bir koşul olarak belirlendi; bu başlangıç koşulları daha sonra gevşetildi.[6] Bununla birlikte, Letonya'daki Rusların önemli bir kısmı hala yabancı statüsüne sahiptir. Ocak 2017 itibarıyla, Letonya'daki etnik Rusların büyük çoğunluğu, %71,1 oranıyla 398,549 kişi vatandaşlığa sahiptir.[5]

Rus dili statüsü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Letonya'daki bazı Ruslar ve Rusça konuşanlar (en önemlisi Sosyal Demokrat Parti "Uyum",[7] Letonya Rusya Birliği, Rus Okul Savunma Personeli ve Anadil İçin!) için bir başka tartışma konusu da, Letonca, Devlet Dili Yasası tarafından Letonya'daki tek resmi dil olarak tanımlandığı için Rus dilinin statüsüdür.[6][8]

18 Şubat 2012'de Letonya, Rusçayı ikinci resmi dil olarak kabul edip etmeme konusunda bir anayasa referandumu düzenledi.[9] Merkez Seçim Komisyonu'na göre %74,8 aleyhte oy verirken %24,9 lehte oy verdi ve seçmen katılımı %71,1 idi.[10]

2019'ten başlayarak, Rus Dili ve Edebiyatı dersleri gibi Rus azınlığının kültürü ve tarihi ile ilgili konular hariç, özel kolejlerde ve üniversitelerde Rusça eğitim ve devlet liselerinde genel eğitim[11] kademeli olarak durdurulacaktır.[12]

Siyasi temsil

[değiştir | kaynağı değiştir]

Letonya'da Rusça konuşan azınlığı temsil ettiğini iddia eden birkaç politikacı ve siyasi parti var. Bunlar arasında, Tatjana Ždanoka tarafından başkanlığı yürütülen, Avrupa Parlamentosu'nda bir sandalyeli sahip olan Letonya Rus Birliği ve Nils Ušakovs ve Andris Ameriks tarafından temsil edilen iki sandalyeli Sosyal Demokrat Parti "Uyum" partisi bulunmaktadır. Bu siyasi partiler, Letonya vatandaşı olmayan tüm kişilere otomatik vatandaşlık verilmesini ve Rus dilinin haklarını destekliyor ve diğer konularda solcu eğilimler gösteriyor. Letonya Refah Bakanı[13] Vladimirs Makarovs ve Çevre Koruma ve Bölgesel Kalkınma Bakanı Vjačeslavs Dombrovskis, Letonya Eğitim ve Bilim Bakanı[14] ve Ekonomi Bakanı[15] olarak görev yapan Vjačeslavs Dombrovskis ve 2009'dan 2019'a kadar Riga Belediye Başkanı olan Nils Ušakovs gibi birçok Rus etnik kökeninden politikacı da Letonya'da üst düzey devlet görevlerinde bulundu.[16][17]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Ethnic Composition and the Protection and Promotion of the Cultural Identity of National Minorities". Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia. 15 Ocak 2015. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2015. 
  2. ^ a b "In 2017, usually resident population of Latvia declined by 15.7 thousand". Central Statistical Bureau of Latvia. 28 Mayıs 2018. 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  3. ^ PIRLS 2006 Encyclopedia 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., retrieved December 21, 2007
  4. ^ "IBG041. International long-term migration by ethnicity of migrants". Central Statistical Bureau of Latvia. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 
  5. ^ a b Distribution of the population of Latvia by ethnicity and nationality 17 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Letonca)
  6. ^ a b "Basic facts about citizenship and language policy of Latvia and some sensitive history-related issues" (İngilizce). Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia. 12 Kasım 2015. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Concord (Harmony) party programme 20 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

    "Concord" Çerçeve Sözleşmesinin azınlıkların korunmasına ilişkin hükümlerinin tam olarak uygulanmasını ve bu Sözleşmenin onaylanması üzerine konulan çekincelerin (beyannamelerin) kaldırılmasını savunmaktadır. "Concord" azınlıkların geleneksel olarak veya önemli sayıda yaşadığı bölgelerde devlet ve yerel makamlarla iletişimde azınlık dillerinin kullanılmasını savunanlar
  8. ^ "Official Language Law". LIKUMI.LV (İngilizce). 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2018. 
  9. ^ "The Draft Law "Amendments to the Constitution of the Republic of Latvia"". Central Election Commission of Latvia. 2012. 16 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2012. 
  10. ^ "Results of the referendum on the Draft Law 'Amendments to the Constitution of the Republic of Latvia'" (Letonca). Central Election Commission of Latvia. 2012. 20 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2012. 
  11. ^ "Latvian president promulgates bill banning teaching in Russian at private universities". The Baltic Course. 7 Nisan 2018. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  12. ^ "Government okays transition to Latvian as sole language at schools in 2019". Public Broadcasting of Latvia. 23 Ocak 2018. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  13. ^ "New Government Approved by Latvia's Parliament". Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia. 23 Mart 2004. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  14. ^ "Vjaceslavs Dombrovskis – new education and science minister in Latvia". The Baltic Course. 2 Mayıs 2013. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2018. 
  15. ^ "Harmony party names potential prime ministerial candidate". Public Broadcasting of Latvia. LTV. 4 Haziran 2018. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 
  16. ^ "Riga mayor marks five years in power". Public Broadcasting of Latvia. 1 Temmuz 2014. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  17. ^ "Third term as Riga mayor for Ušakovs". Public Broadcasting of Latvia. 23 Haziran 2017. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Letonya%27daki_Ruslar&oldid=33519015" sayfasından alınmıştır