Malavi Gölü - Vikipedi
UNESCO Dünya Mirası | |
---|---|
Konum | Malavi |
Kriter | Doğal: vii, ix, x |
Referans | 289[1] |
Tescil | 1994 (18. oturum) |
Bölge | Afrika |
Malavi Gölü (eski tabir Nyassa Gölü), 560 km uzunluğu, 80 km'ye varan genişliği (ortalama 50 km) ve 704 m'ye kadar olan derinliği ile Büyük Rift Vadisi'nin en büyük göllerinden biridir. Yüzölçümü 29.604 km2'dir. Gölde dünyanın başka hiçbir sulak alanında bulunmayan canlılar yaşamaktadır.[2]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Malavi Gölü, büyüklük bakımından Doğu Afrika'da sadece Tanganika ve Victoria Gölü'ne geçilir ve Yeryüzü'nün dokuzuncu büyük gölüdür. Gölden kaynaklanan akarsu, Shire Nehri'dir. Malavi Gölü'ne kıyısı olan ülkeler Tanzanya, Malavi ve Mozambik'tir.
Gölün güney kısımları, geniş ve güzel plajlarıyla oldukça sevilir. Kuzeye doğru kıyılar dikleşir. Tamamen kuzeydeki Tanzanya kısmında Livingstone Dağları'nın 2.500 m yüksekliğe ulaşan dik duvarları gölün hemen yanından yükselir. Burada çok şiddetli rüzgarlar ve yüksek, tehlikeli dalgalar meydana gelir. Karşı tarafta bulunan Malavi kısmındaki Karonga ve Chilumba arası çok daha az sarpken Chilumba ve Nkhata Bay arası yeterince diktir.
Göl ekonomisi ve ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Malavi Gölü, balık türlerinin zenginliği ile (yaklaşık 1.500 tür) aquaristik (akvaryumculuk) alanda çok ünlüdür. Renk bakımından çok görkemli olan birçok tür, aquaristik alanda çok yaygındır. Bu balıklar, yumurtalarını ve yavrularını koruma amaçlı ağzında taşıyan Cichlidae familyasına (Cichlidler) aittir. İlginç olan ise, bu familyadan Tilapia cinsinin besin amaçlı ihracatta işe yaramasıdır. Bu balıklar ekonomik amaçlı sadece Malavi Gölü'nün en güney kısmında avlanırlar. Balıkçılar oyma kayıklarla da bu balıkları olta ile avlasalar da bunların miktarı ticareti yapılabilecek düzeyde asla değildir. Hemen kıyıdan ağ sallama ile balıkçılık çok daha yaygındır ancak balıkların büyük olanları burada bulunmaz.
Malavi Gölü'nde yolcu ve yük taşımacılığı motorlu gemiyle (MS Ilala) yapılır. Güneyden kuzeye limanlar, Monkey Bay, Chipoka, Makanjila, Nkhotakota, Nkhata Bay, Mphand Port, Ruarwe, Charo, Mlowe, Chilumba ve Karonga şehrindeki Kambwe 'dir. Monkey Bay-Karonga arasında gidiş-dönüş yolculuk 5 gün sürer. Nkhata Bay'den haftada iki kez Chizumulu ve Likoma adalarına sefer vardır.
Göl hayvanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Göl suyu sırça gibi berraktır. Rüzgarsız zamanlarda birçok metre derinlikte zemin görülebilir [kaynak belirtilmeli]. En başta dikkat çeken bir unsur ise suda da karadaki gibi çok hareketli ve hızlı olan su aygırlarıdır. Hantal cüsseleri aldatıcıdır. Bu hayvanlar bitki yiyicidir ancak açık suya kaçış yollarını kestiklerinde insanlara saldırırlar. Su aygırları her yıl, balık bakımından zengin olan gölde yeterli besini bulan timsahlardan daha fazla sayıda insanı öldürmektedir. Üzerinde yerleşim olmayan küçük adalarda piton yılanı ve varan (kertenkele cinsi) gibi vahşi hayvanlar bulunur. Karşılaştırıldığında, gölün yerleşim olan yerleri daha tehlikesizdir. Gölde çiklit olarak tabir edilen balık türleri bulunmaktadır. Bu balıklar akvaryumculuk hobisi ile uğraşanların büyük ilgisini çekmektedir. Türkiye'de ve dünyada bu balıklar gittikçe önemli bir hale gelektedir. Malavi çiklitleri Türkiye'de artık bolca bulunan akvaryum balığı türlerindendir. [kaynak belirtilmeli].
Millî park
[değiştir | kaynağı değiştir]1980 yılında 88 km2 büyüklüğünde Malavi Gölü Ulusal Parkı Monkey Bay'in güneyinde kurulmuştur. Park, gölün bir kısmını, Khumba Yarımadası 'nı on iki küçük adayı kapsar. Millî Park, 1984 yılından beri UNESCO'nun Dünya Doğa Mirası listesindedir.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Cichlid.Gen.Tr
- malawisee.com22 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Wikimedia Commons'ta Lake Malawi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 1 http://whc.unesco.org/en/list/289 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "UNDP Korunan Alanlar listesi Malavi Gölü" (PDF). United Nations Environment Programme, World Conservation Monitoring Centre, UNESCO. 2 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011.