Marien Ngouabi - Vikipedi

Marien Ngouabi
4. Kongo Cumhuriyeti Devlet Başkanı
Görev süresi 1 Ocak 1969 - 18 Mart 1977
Yerine geldiği	Alfred Raoul
Yerine gelen	Kongo İşçi Partisi Askeri Komitesi
Kişisel bilgiler
Doğum	31 Aralık 1938 Owando
Ölüm	18 Mart 1977 Brazzaville

Marien Ngouabi (d. 31 Aralık 1938 – ö. 18 Mart 1977), Kongolu asker ve siyasetçi. Ngouabi, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nde 1968 yılından 1977 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Ngouabi, ülkenin kuzey kesiminin orta bölümlerinde yer alan Owando'da dünyaya gelmiş öğrenim hayatına da Owando'da başlamıştır. 1947 ile 1953 yılları arasında ilköğretim öğrenimini gören Ngouabi, 1953 yılından itibaren Brazzaville'de bulunan Ecole des enfants de troupes Général Leclerc öğrenim hayatına devam etmiştir. 1957 yılında Ubangi-Chari'ye (günümüzde Orta Afrika Cumhuriyeti) geçen Ngouabi, burada Bouar'da eğitimine devam etmiştir. 1958 ile 1960 yılları arasında bir dönem Kamerun'da kaldıktan sonra Fransa'ya geçen Ngouabi, burada Strazburg'da bulunan Ecole Militaire Préparatoire'ye gitmiştir. Bir yıl burada kaldıktan sonra 1961 yılında Ecole Inter-armes at'a gitmek amacıyla Coëtquidan'a geçmiştir. 1962 yılında yeniden ülkesine dönen Ngouabi, Pointe-Noire'de bulunan garnizona atanmıştır. Ngouabi, 1963 yılında teğmen rütbesine yükseltilmiştir.

1966 yılında ordunun dönemin devlet başkanı Alphonse Massemba-Débat'aya karşı yapmayı planladığı darbeye karşı geldiği için ordudan atılan Ngouabi, darbenin başarısızlıkla sonuçlanması sonrasında yeniden orduya geri dönmüştür. 1968 yılında kısa bir süre tutuklanan Ngouabi, askerlerin desteği ile kısa sürede cezaevinden kurtulmuştur.

4 Eylül 1968 tarihinde devlet başkanı Massemba-Débat'e karşı yapılan darbede aktif olarak rol alıp almadığı tam olarak bilinmese de, darbenin başarıya ulaşması neticesinde Conseil national de la révolution adı ile oluşturulan askerî cuntanın en tepesindeki kişi olarak devlet başkanlığı yetkilerini kendisinde toplamıştır.

Ngouabi, yönetimi ele aldıktan sonra yaptığı ilk işlerden biri ülkenin yönetim şekline uygun olarak ismini değiştirmesi olmuştur. 31 Aralık 1969 tarihinde yaptığı açıklama ile Kongo Cumhuriyeti olan ülke ismini Kongo Halk Cumhuriyeti olarak değiştirmiştir. Bu süreçte Fransa ile olan bağı tam olarak koparmadan Sovyetler Birliği ile yakın bir ilişki içerisinde giren Ngouabi, o güne kadar ülkenin tek yasal partisi olan iktidardaki Mouvement National de la Révolution (MNR) partisinin ismini değiştirerek Parti Congolais du Travail (PCT) yapmıştır. 1973 yılında önceli Alfred Raoul gibi Çin ile iyi ilişkileri devam ettiren Ngouabi, Temmuz 1973'te de bu ülkeye ziyaret gerçekleştirmiştir.

Ngouabi 1970'li yılların başında kendisine karşı gerçekleştirilmesi planlanan darbe girişimleri başarıya ulaşamamış, bu darbe planlarında Fransa'nın başrol oynadığı iddiaları gündeme gelmiştir. Bu süreçte Fransa ile yakın işbirliğine girmemesi ve Fransa'nın da kendisinden dönemin Portekiz sömürge bölgesi olan ve yaygın petrol yataklarına sahip olan Cabinda'yı ilhak etmesi gerektiği talebini yerine getirmemesi ile birlikte iki ülke arasında sorunların yaşanmasına neden olmuştur.^[1]

1975 yılında yapılan seçimleri de herhangi bir muhalifin bulunmaması nedeniyle rahat kazanan Ngouabi, 18 Mart 1977 tarihinde kendisine karşı yapılan darbe ile makamdan indirilerek öldürülmüştür. Ngouabi'ye karşı gerçekleştirilen kanlı darbede parmağı olduğu gerekçesiyle bir önceki devlet başkanı Massemba-Débat'e de tutuklanmış ve herhangi bir yargılama gerçekleştirilmeden 25 Mart 1977 tarihinde idam edilerek hayatına son verilmiştir.

Günümüzde 18 Mart günü Kongo'da Anma Günü olarak kutlanmakta olup, ülkenin Brazzaville'de bulunan tek üniversitesi Ngouabi'nin onuruna Marien Ngouabi Üniversitesi olarak adlandırılmaktadır.^[2]

• Britannica'da Ngouabi hakkında bilgiler^{[ölü/kırık bağlantı]}