Muhteşem Yüzyıl - Vikipedi

Muhteşem Yüzyıl
Muhteşem Yüzyıl dizisinin logosu.
Format	Televizyon dizisi
Tür	Tarihî Kurgu
Senarist	Meral Okay (1-56) Yılmaz Şahin (57-139)
Yönetmen	Taylan Biraderler (1-103) Yağız Alp Akaydın (104-139) Mert Baykal (104-139)
Başrol	Halit Ergenç Meryem Uzerli Vahide Perçin Nebahat Çehre Okan Yalabık Pelin Karahan Nur Fettahoğlu Selma Ergeç Ozan Güven Mehmet Günsür
Besteci	Fahir Atakoğlu Aytekin Ataş Soner Akalın
Ülke	Türkiye
Dili	Türkçe
Sezon sayısı	4 (1, 2, 3, 4)
Bölüm sayısı	139 (bölümleri listesi)
Yapım
Yönetici yapımcı	Nermin Eroğlu
Yapımcı	Timur Savcı
Öykü kurgusu	Emrullah Hekim
Mekân	Tims Stüdyoları (İstanbul)
Görüntü yönetmeni	Aydın Sarıoğlu (1.sezon) Ercan Özkan (2.sezon) Burak Kanbir (3.sezon)
Gösterim süresi	100-120 dakika
Yapım şirketi	Tims Productions
Yayın bilgileri
Kanal	Show TV (HD) (2011) Star TV (HD) (2012-2014)
Görüntü formatı	576i (16:9 SDTV) 1080i (HDTV)
Ses formatı	Stereo
Yayın tarihi	5 Ocak 2011 (2011-01-05) - 11 Haziran 2014 (2014-06-11)
Durumu	Sona erdi
Kronoloji
Sonra gelen	Muhteşem Yüzyıl Kösem (2015-2017)

Muhteşem Yüzyıl, yapımcılığını Tims Productions'ın üstlendiği, ilk olarak Show TV'de daha sonra Star TV'de yayımlanan Türk yapımı tarihî drama ve tarihî kurgu türündeki televizyon dizisi. Dizi, temel olarak Osmanlı İmparatorluğu padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın ve nikâhlı eşi Hürrem Sultan'ın hayatı, Hürrem Sultan'ın evlatları için giriştiği taht mücadelesi ve saray hayatı üzerine kurgulanmıştır. Senaristi Meral Okay, dizinin bir kurgu olduğunu ve bu sebeple gerçekleri yansıtmak zorunda olmadığını belirtmiştir.

5 Ocak 2011 tarihinde Show TV'de yayınlanmaya başlayan dizinin ilk sezon finali olan 24. bölümü 22 Haziran 2011 Çarşamba günü yayımlandı. 2. sezon ise 14 Eylül 2011 tarihinde yayımlanan 25. bölüm ile başladı ve 28 Aralık 2011 tarihinde ekrana gelen 40. bölüme kadar Show TV'de yayımlandı. 4 Ocak 2012 tarihinde Star TV'ye transfer olan^[1] dizi 6 Haziran 2012 tarihinde ekrana gelen 63. bölümü ile 2. sezon finalini yaptı. Dizinin 3. sezonu 12 Eylül 2012 tarihinde yayımlanan 64. bölümü ile başladı ve 19 Haziran 2013 tarihinde yayımlanan 103. bölüm ile tamamlandı. Dizinin 18 Eylül 2013 tarihinde yayımlanan 104. bölümü ile son sezonu olan 4. sezonu başladı. Bu sezon Son Dem, Son Sezon sloganıyla tanıtıldı. 4 sezondan oluşan dizi, 11 Haziran 2014 tarihinde yayımlanan 139. bölümü ile final yaparak sona erdi.

Yönetmenliğini Taylan Biraderler'in yaptığı, yapımcılığını Timur Savcı’nın üstlendiği dizinin senaryosunu 10 Nisan 2012'deki ölümüne dek^[2] Meral Okay, sonrasında ise Yılmaz Şahin yazmıştır.^[3] Dizi 3.500.000 TL bütçesiyle Türk televizyon tarihinin en pahalı projesidir.^[4]

İlk yayın tarihinden önceki 5 aylık süre içerisinde başlayan yapım çalışmaları için 2.100 m² alana bir plato kurulmuş, 30 kişilik bir heykeltıraş ve ressam grubu burada yapıların birebir kopyalarını inşa etmiştir.^[4] Ayrıca tarihçiler Deniz Esemenli ve Günhan Börekçi ile yazar Latife Tekin senaryonun, kullanılan kıyafetlerin ve eşyaların tarihî gerçeklere uygun olması amacıyla diziye danışmanlık yapmıştır.

Dizinin başından beri Hürrem Sultan karakterini canlandıran Meryem Uzerli'nin, tükenmişlik sendromu yaşaması, hamileliği ve Almanya'ya gitmesi sebebiyle 4.sezonda Hürrem Sultan karakterini Vahide Perçin canlandırmıştır.^[5]

Dizinin konusu Kanuni Sultan Süleyman ve Osmanlı İmparatorluğu tarihine damga vuran Hürrem Sultan etrafında kurgulanmıştır. Dizi, henüz şehzade olan Süleyman'ın, babası Yavuz Sultan Selim'in ölümü üzerine tahta geçmesi ve bu zamanlarda saray haremine cariye olarak getirilen Hürrem Sultan ile birbirlerine âşık olmalarıyla başlar. Hürrem Sultan'ın intikam için başladığı iktidar oyununa, Valide Sultan, Pargalı İbrahim Paşa ve Şehzade Mustafa'nın annesi Mahidevran Sultan en büyük engel olur. Aşkı ile devleti arasında kalan Kanuni Sultan Süleyman ve oğulları için iktidar mücadelesine giren Hürrem Sultan ekranlara yansıtılmıştır.

• Not: Dizi, 1'den 40. bölüme kadar Show TV'de, 41'den final olan 139. bölüme kadar ise Star TV'de yayımlandı.

Dizinin müziklerinin yer aldığı soundtrack albümü 14 Mayıs 2013 tarihinde piyasaya çıkmıştır.^[6] Meryem Uzerli, Selma Ergeç ve Cansu Dere albümde vokal yapmıştır. Albümde yer alan üç parçada diziden replikler yer almaktadır. Mohaç Seferi sırasında Kanuni Sultan Süleyman'ın Kibir, Pargalı İbrahim Paşa'nın Ben İbrahim ve Hürrem Sultan'ın Ben Hürrem tiratları parça içinde kullanılmıştır. Albümde toplam 33 beste bulunmaktadır.

2013 yılına kadar dizide kullanılan müziklerin yanında albümün içerisindeki dizide yer alan ve Meryem Uzerli, Selma Ergeç, Cansu Dere, Erkan Bektaş, Bekir Ünlüataer ve Aytekin Ataş tarafından seslendirilen ninni ve türküler de bulunmaktadır. Albüm, Meral Okay'a ithaf edilmiştir. Çıktığı hafta dijital ortamlardan da satışa çıkarılmıştır.^[6]

Muhteşem Yüzyıl ilk sezonuyla, Antalya Televizyon Ödülleri'ne 12 dalda aday gösterilmiş ve "En İyi Drama Dizisi", "En İyi Drama Erkek Oyuncu" dâhil 4 dalda ödülün sahibi olmuştur. Okan Yalabık, "En İyi Drama Erkek Oyuncu" seçilmiştir. Dizi ikinci sezonuyla, ilk sezonuna oranla daha fazla ödüle layık görülmüştür. O yıl üçüncüsü düzenlenen Antalya Televizyon Ödülleri'nde 8 dalda aday gösterilmiş, "En İyi Dönem Dizisi" ve "En İyi Senaryo" ödüllerini kazanmıştır. 39. Altın Kelebek Ödülleri'nde ise "En İyi Drama Dizisi" ödülü verilmiş, oyuncu Meryem Uzerli ise "En İyi Drama Kadın Oyuncu" ödülünün sahibi olmuştur.

Dizi daha yayınlanmadan fragmanlardan yola çıkılarak birçok eleştiri almıştır. RTÜK'ün yaptığı açıklamaya göre üç hafta içinde 2010 yılının toplam televizyon şikâyetinden daha fazla kez şikâyet edilmiştir. Saadet Partisi, Büyük Birlik Partisi ve Alperen Ocakları mensupları yaptıkları eylem ve basın açıklamasında diziyi protesto ettiklerini açıklamışlardır.^[7] Dizi bazı muhafazakâr ve milliyetçi kesimler tarafından Kanuni Sultan Süleyman'ı zevk ve sefa düşkünü olarak gösterildiği gerekçesiyle suçlanmıştır. Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Bülent Arınç da dizi hakkında yasal işlem başlatmıştır.^[8] Bunun üzerine dizi 3984 sayılı yasanın 4. maddesine dayanarak yayınların toplumun millî ve manevi değerlerine aykırı olmamasına ilişkin yasayla RTÜK'ten uyarı almıştır.^[9]

Dizi Yunanistan'da oldukça popüler hale gelmiştir. Buna karşın Selanik Piskoposu Anthimos ve ırkçı Altın Şafak partisi diziyi kınamış ve protesto etmiştir. Anthimos bir vaazında "Ben Türk dizilerini izlemiyorum siz de izlemeyin" demiştir. Basında "Halkların katliamcısı Süleyman televizyonlarımızda" ve "Yunan toplumunu Türkleştiriyorlar" gibi yorumlara da yer verilmiştir.^[10][11]

Ayrıca, dizi içerdiği birçok tarihsel hatayla da gündeme gelmektedir.^[12] Oturma düzeni, yiyecekler, giysiler ve mobilyalar gibi detaylar konusunun uzmanları tarafından incelenmiş ve yanlışlıklar açıklanmıştır.^[13]

New York Üniversitesi'nden Osmanlı çalışmaları profesörü Leslie Peirce ise Osmanlı kaynaklarında harem ile ilgili detaylı bilgiler bulunmadığını ve bu nedenle yapımın tarihî gerçekliklere uyması açısından makul bir senaryo yazılması gerektiğini belirtmiştir.^[14] Dizi, Hollywood yönetmeni Randal Kleiser tarafındansa "uluslararası düzeyde bir iş, yurtdışına pazarlanabilir" şeklinde yorumlanmıştır.^[15] Mahboub Amrahy 2013 yılında Star TV'den yayınlanan Muhteşem Yüzyıl dizisine 'Safevi Devletini Fars devleti olarak sunduğundan dolayı soruşturma açmıştı.^[16] Bosna-Hersek'in günlük gazetelerinden Dnevni Avaz'da, Osmanlı'nın kötü fotoğrafı başlığıyla verilen haberin dizideki yanlışlıklar isimli bölümünde, "saraydaki kadınların giysilerinin 19. yüzyılda Fransa'daki moda olduğu, sultanın pantolon giydiği ve Kanuni Süleyman'ın padişah olduğunda 41 yaşında değil, 26 yaşında olduğu belirtilmiştir. Saraybosna Tarih Kurumu Araştırma Görevlisi Sedad Beşliya ise, "dizinin tarihi olayları hatalı bir şekilde gösterdiğini" belirtmiştir. Ünlü yönetmen Suleyman Kupusoviç ise, filmin ucuz Hollywood yapımlarına benzediğini belirtmiştir.^[17]

Sırbistan ve Karadağ'da da gösterilen dizi, ülkedeki radikal Sırp kesimlerin tepki almıştır.^[17]

Bazı yazar ve eleştirmenler dizide konunun geçtiği zaman dilimine (1520-1566) kronolojik açıdan uyumsuzluk gösteren bazı sahnelerin yer aldığını yani dizide anakronizm yapıldığını saptamış ve bunları örnekleriyle yazmışlardır. Bu zaman-bozum hatalarından bazıları şunlardır:

• Pargalı İbrahim Paşa birçok sahnede masa başında çalışırken gösterilmiştir. Oysa masa kullanma adabı Abdülmecid’in (1823-1861) saltanatı döneminde Osmanlı sarayına yerleşmiştir.^[18]
• Dizide Macaristan Kralı II. Lajos, Osmanlı elçilerini infaz ederek Osmanlı İmparatorluğu'nu kışkırtan yaşlı bir adam olarak tasvir edilmiştir. Ancak Lajos tarihte herhangi bir elçiyi infaz etmemiştir ve Mohaç Muharebesi'nde öldüğünde henüz 20 yaşındadır.^[19]
• Dizinin bir bölümünde Sultan Süleyman "Nush ile yola gelmeyeni etmeli tekdir, tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir" sözünü söylemiştir. Ziya Paşa'nın Terkîb-i Bend adlı eserinde yer alan bu sözün dizide kullanılması bir zaman bozum hatasıdır. Zira Ziya Paşa söz konusu eserini 1870'te yazmıştır.^[20]
• Saray mutfağında aşçı yamağı domates doğrarken gösterilmiştir. Oysa anavatanı Güney ve Orta Amerika olan bu meyve Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfinden sonra Avrupa'ya taşınmış ve yetiştirilmeye başlanmıştır. Domatesin Osmanlı topraklarına girişi ise 1835'ten sonradır.^[18]
• Daha önceki isimleri Kara Amid ve Amidiye olan Diyarbakır'dan Muhteşem Yüzyıl'da "Diyarbakır" diye bahsedilmiştir.^[21] Oysa bu bölgenin adı dizinin geçtiği dönemde Diyar-ı Bekr idi.^[22]
• Dizinin geçtiği dönemde adı Saruhan olan sancaktan bazen Manisa diye bahsedilmiştir.
• Kanuni Sultan Süleyman'ın Şehzade Mustafa'yı ziyaret için gittiği Manisa Sarayı'nda yerlerde parke olduğu gözükmektedir.^[23] Fakat parke (parquet de menuiserie) ilk kez 1684'te Versailles Sarayı'nda ortaya çıkmıştır.^[24]
• Dizinin 17. ve ona takiben birkaç bölümünde, kafeste iki muhabbet kuşu gösterilmektedir. Ama bu papağan türü, ilk 1840 yılında Avustralya'dan Avrupa'ya getirilmiştir. Hatta dizideki muhabbet kuşlarının renk değişimleri, daha da sonra esirlikteki yetiştirmelerle meydane gelmişlerdir.
• Dizide ilk bölümden itibaren harem Topkapı Sarayı içinde konuşlanmış olarak görülmektedir lakin 1541 yılına kadar harem Eski Saray'da bulunuyordu. 1541 yılında çıkan büyük bir yangın sonrası Eski Saray'ın çok ciddi hasar almasından müteakip harem Hürrem Sultan'ın etkisiyle Topkapı Sarayı'na taşınmış ve içerisine harem inşaat edilmiştir.^[25]
• Dizinin ilerleyen bölümlerinde yer alan Prenses Fortuna isimli şahsiyet Kanuni daha tahta çıkmadan önce ölmüştü.

Orijinal kanalı Show TV, ardından da Star TV olan dizi için birçok televizyon kanalı teklifte bulunmuş ve yirmi iki kanal ile anlaşılmıştır. Yayınlar ise Aralık 2011 ile Ocak 2012'de başlamıştır. Toplam 45 ülkede 210 milyondan fazla izleyiciye ulaşmıştır. Dizi 11 Haziran 2014 tarihinde sona erdi.^[26] 2013 yılında 60 farklı ülkede yayınlanması beklenen dizi en fazla ülkeye pazarlanan Türk dizisi olmuştur.^[27] Haziran 2013 tarihinde, Çin devlet televizyonu CCTV diziyi yayınlamak için Tims Productions ile anlaşmıştır.^[28]

Bosna-Hersek'te de 27 Ağustos 2012 tarihinde OBN kanalında Süleyman Veliçanstveni (Muhteşem Süleyman) ismiyle ilk kez yayınlanmaya başlayan dizi, yayınlandığı ilk gün ülkenin en çok izlenen dizisi oldu. OBN kanalının açıklamasına göre, 17 ile 49 yaş arasındaki kadınlar arasında yapılan araştırmada, Muhteşem Yüzyıl'ın ülkenin en çok izlenen dizisi olduğu belirtilmiştir.^[17]

Muhteşem Yüzyıl Medya Hakları
Ülke	TV kanalı	İlk gösterim	Zaman dilimi
ABD	Unimás	1 Temmuz 2014
Afganistan	1TV	Ekim 2012
Azerbaycan	ATV	Aralık 2012	20:10
Bahreyn[29]		Kasım 2011
Bangladeş	Deepto TV	18 November 2015
BAE	Dubai TV	Eylül 2012
B.Hersek	Televizija OBN	27 Ağustos 2012	20:00
Bulgaristan	Diema Family, TV7	12 Eylül 2012	20:00
Cezayir[29]		Kasım 2011
Cibuti[29]		Kasım 2011
Çekya	Nova	7 Eylül 2013	15:00
Çin	CCTV	2013
Estonya	BRF	22 Aralık 2011	20:00
Fas	Medi1 TV	Ocak 2012	20:00
Filistin[29]		Kasım 2011
Fransa	M6	12 Eylül 2012	20:00
Gürcistan[30]	maestro tv		Eylül 2013
Hırvatistan	RTL Televizija	27 Ağustos 2012	21:00
Endonezya	antv	22 Aralık 2014	22:00
Irak[29]		Kasım 2011
İran	Gem TV-River TV	Eylül 2012	22:00
İspanya	Cuatro	7 Temmuz 2014	21:32
İsrail	Kanal 9	Aralık 2013	19:00
İtalya		2013
Karadağ	Prva TV (sezon 1 & 2) RTCG 1 (sezon 3 & 4)	Mart 2012 16 Ekim 2013	20:00 20:05
Katar[29]		Kasım 2011
Kazakistan	KTK	20 Mart 2012
Kıbrıs Cumhuriyeti	ANT1	3 Eylül 2012	21:30
Komorlar		Kasım 2011
Kosova	RTV21	Ocak 2012	20:00
Kuveyt[29]	OSN Ya Hala	Kasım 2011
Kuzey Kıbrıs	Show TV - Star TV	5 Ocak 2011	20:00
Libya[29]		Kasım 2011
Lübnan	LBCI	2012
Macaristan	RTL Klub	4 Ocak 2013	20:00
Kuzey Makedonya	Kanal 5	12 Aralık 2011	21:00
Mısır	Al Hayat TV	2012
Moldova[29][31]		2013
Moritanya[29]		Kasım 2011
Pakistan	Geo Kahani	15 Mayıs 2013	21:00
Polonya	TVP 1	6 Ekim 2014	15:50
Romanya	Antena 1	9 Ocak 2013	21:30
Rusya	STS	14 Ocak 2012	21:00
Sırbistan	Prva B92 Nova.rs	9 Şubat 2012 1 Eylül 2013 17 Aralık 2013	20:20 19:05 20:00
Slovakya	TV Doma	20 Aralık 2011	20:15
Somali[29]		Kasım 2011
Sudan[29]		Kasım 2011
Suudi Arabistan[29][32]		Kasım 2011
Suriye[29][33]		Kasım 2011
Şili	Canal 13	14 Aralık 2014	23:00
Türkiye	Show TV - Star TV	5 Ocak 2011	20:00
Tunus	Nessma TV	Nisan 2013
Özbekistan	Milliy Tv	10 Aralık 2018	21:00
Ukrayna	1+1	8 Ekim 2012	20:15
Umman[29]		Kasım 2011
Ürdün[29]		Kasım 2011
Yemen[29]		Kasım 2011
Yunanistan	ANT1	28 Ağustos 2012 (Sezon 1, 2 3a) 21 Ekim 2013 (Sezon 3b) 10 Haziran 2014 (Sezon 4)	21:30 (Sezon 1,2,3) 22:15 (Sezon 4)
Slovenya	Kanal A	4 Mart 2016	22:00
Belçika	2BE RTBF La Deux	6 Mayıs 2016 29 Nisan 2016	23:00
Hollanda	RTL 7	1 Nisan 2016	22:00
İsviçre	SRF RTS	13 Mayıs 2016	22:00
Avusturya	ORF Eins	13 Mayıs 2016	22:00
Arnavutluk	RTV Klan	27 Ocak 2020	18:20
Japonya	Channel Ginga	Ağustos 2017
Kolombiya	Canal 1	2018
Diğerleri
Arap Birliği	Zee Alwan	Mart 2013
Fly Emirates[34]	Eğlence Servisi
Orta Doğu	OSN	Kasım 2011
Toplam Bölgeler: 46[35]

• Muhteşem Yüzyıl
• Facebook'ta Muhteşem Yüzyıl
• X'te Muhteşem Yüzyıl
• IMDb'de Muhteşem Yüzyıl
• Star TV'de Muhteşem Yüzyıl

{{|url=https://www.webcitation.org/6JHIb1Qpz?url=http://www.haberturk.com/medya/haber/830894-suleymanin-italya-seferi |tarih=31 Ağustos 2013 }}