New Age - Vikipedi
Makale serilerinden |
Spiritüalizm |
---|
Spiritüalliğin hatları |
Etkileri |
Araştırma |
New Age, ruhsal konulara ilişkin bireysel eklektik yaklaşımla nitelendirilen çağdaş Batı Kültüründe yirminci yüzyıl sonlarında ortaya çıkan ve sınırları ve alt gruplarıyla geniş bir uygulama ve inanç alanına işaret eden ve alternatif ruhsal hareketlerin üst başlığı ve türsel (generic) bir terimdir. Herhangi bir değişmez, mutlak kutsal metin, dinî kurum ve din adamları hiyerarşisinden uzak olduğundan din sosyolojisinde New Age'in geleneksel din ile arasındaki farkı ortaya koymak için akademik literatürde New Age'e, yarı dinî (İngilizce: quasi-religion) veya dinleyici/izleyici kültü (İngilizce: audience cult) ve kült çevresi/ortamı (İngilizce: cultic mileu) şeklinde tanımlar getirilmiştir. Hareket daha çok uzman yayınevleri, müzik dükkânları ve fuarlarda ve İnternet gibi ağlarda (İngilizce: networks) görünürlük kazanmaktadır.
New Age akımı çeşitli manevi unsurlar içerir: pandeizm, panenteizm, panteizm ve politeizm kombinesi ile bilim ve Gaia felsefesi; özellikle astroloji, çevrecilik, ekoloji, fizik, Gaia hipotezi, psikoloji ve UFO dinleri.
New Age uygulamaları ve felsefeleri bazı büyük dinlerden etkilenmiştir: Budizm, Hinduizm, Hristiyanlık, İslam, Musevilik, Sihizm, Taoizm; güçlü etkileriyle Doğu Asya dinleri, ezoterizm, gnostisizm, hermetizm, idealizm, neopaganizm, New Thought, spiritüalizm, teozofi ve üniversalizm.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]New Age, 1980'lerin Kuzey Amerikan kitle medyasında meditasyon, kanal olma (İngilizce: channelling), holistik sağlık, kristaller, psişik deneyim, reenkarnasyon, UFO gibi konulara ilgi duyan alternatif ruhsal alt kültürler tanımlamakta kullanılan popüler bir terim hâline gelmiştir. Bu alt kültürlerin tipik aktiviteleri; meditasyon gruplarının çalışmalarına katılma, kitap, müzik, kristal ve tütsü gibi malzemeleri alma, ruhsal rehberler, şifacılar ve şifacılara danışma idi.
Kaynakları
[değiştir | kaynağı değiştir]New Age düşüncesi 19. ve 20. yüzyıldaki Amerika dinî, felsefi ve psikolojik hareket ve gruplardan olduğu kadar Doğu mistisizmi ve Batı ezoterik geleneğinden de çeşitli ögelerin eklektik bir karışımıdır. New Thought, Spiritüalizm, Transandantalizm gibi Amerika kökenli spiritüel akımlar, hümanist psikoloji gibi psikolojik akımlar, Hinduizm, Sufizm, İngilizce: The Human Potential Movement (İnsan Potansiyeli Hareketi), Zen Budizmi gibi tarihî spiritüel yollar, İngilizce: Christian Science (Hristiyan Bilimi) gibi Hristiyan şifa toplulukları teori ve pratik düzeyinde New Age düşüncesinin gelişimine katkıda bulunmuştur.
New Age terminolojisi
[değiştir | kaynağı değiştir]New Age literatüründe bilimsel terminoloji, 19. ve 20. yüzyılda ortaya çıkan dinî, spiritüel, felsefi akımlardan ve Doğu spiritüel geleneklerinden alınan terimler, benlik merkezli (İngilizce: self-spirituality) bir felsefi temelde yeniden yorumlanarak kullanılmaktadır.
Bu terminolojide Tanrı, Tanrıça, İçsel Çocuk (İngilizce: Inner Child), Mutlak Güç (İngilizce: Absolute Power) Yüksek Benlik (İngilizce: High Spirituality) gibi ifadelerle insanın iç potansiyeli ve enerjileri gösterilmektedir.
New Age, özellikle şifa (İngilizce: healing) üzerinde durur. İnsanın içinde onun fiziksel ve psikolojik sorunlarının üstesinden gelmesini sağlayan kozmik bir güç vardır. Aynı güç Evren'de çeşitli güç merkezlerinden de enerji hatları olarak yayılmaktadır. İnsanlar, bilinçlerindeki gelişmeyle içlerindeki bu gücün farkına varacaklar, böylelikle herhangi bir dışsal otoriteye (dinî kurum, hiyerarşi, rehber vs.) ihtiyaç duymadan bu güçlerini kullanacaklardır. Astrolojik olarak Dünya'nın Kova Burcu Çağı'na (İngilizce: Age of Aquarian) girmesiyle dünya genelinde ortaya çıkacak spiritüel uyanış, bu güçlerin daha etkin bir şekilde kullanıldığı, daha spiritüel, huzur dolu bir dünyanın habercisi olacaktır.
Pratikler
[değiştir | kaynağı değiştir]New Age içinde farklı Dünya dinlerinin mistik geleneklerinden, kabile inançlarından alınma veya bilimsel kökenli, yeni pratikler bulunmaktadır.
- Biyoenerji
- Geribildirim (İngilizce: biofeedback)
- Kanal olma (İngilizce: channeling)
- Meditasyon
- Nefes Egzersizleri
- Reiki
- Sûfî dansları ve zikirler
- Yoga
İlgili kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkçe kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]Akademik kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- A. Rafet Özkan, Kıyamet Tarikatları, İstanbul:IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2006.
- Ali Köse, Milenyum Tarikatları, İstanbul: Truva Yayınları, 2006.
Popüler kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ahmet Maranki, Kozmik Bilim ve Bilinçte Yaşam Enerjisi, Mozaik Yayınları, 2006.
- John G. Bennet, Yeni Çağ Toplumunun İhtiyaçları, Ruh ve Madde Yayınları.
- Lorna St. Aubyn New Age-Yeni Çağ Akımı, Ege Meta Yayınları, 1998.
- Özer Uçuran Çiller, Yeni Çağ'da Düşünce Gücü ve Holistik Sağlığa Açılan Pencere, Truva Yayınları, 2005.
- Shirley MacLaine, Dışarıda Hiçbir şey Var, Akaşa, Yayınları, 1992.
- Shirley MacLaine, İçimdeki Yolculuk, Akaşa Yayınları,
İngilizce kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]Akademik kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Daren Kemp, New Age: A Guide. Alternative Spiritualities from Aquarian Conspiracy to Next Age, Edinburgh University Press, Edinburgh, 2004.
- James R.Lewis, and J. Gordon Melton (eds). Perspectives on the New Age, State University of New York Press, Albany, New York, 1992.
- Michael York, The Emerging Network: A Sociology of the New Age and Neo-Pagan Movements, Rowman & Littlefield, Lanham, Maryland,1995.
- Paul Heelas, The New Age Movement, Blackwell, Oxford, 1996.
- Richard Kyle, The New Age Movement in American Culture, University Press of America, 1995.
- Wouter Hanegraaff, New Age Religion and Western Culture, State University of New York Press, 1998.
Popüler kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- David Spangler, Revelation: The Birth of a New Age Rainbow Bridge, 1976.
- George Trevelyan, Vision of the Aquarian Age
- Marilyn Ferguson, The Aquarian Conspiracy, Tarcher, September 1, 1987.
- James Redfield, Celestine Prophecy, 1994.
- Nevill Drury, The New Age: The History of a Movement, 2004
- Shirley MacLaine, Going Within, Bantam Books, 1990.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bahai Faith and New Age Movement 21 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dünya Dinleri30 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- George Trevelyan, A Vision of the Aquarian Age 21 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- New Age
- Wikipedia/New Age (İngilizce Vikipedi) 20 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- New Age Spirituality4 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- New Age Transformed14 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- New Age-An Introduction
- The Book of Light: The Universe Within You
- The Occult Roars Back: Its Modern Resurgence 6 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The New Age 28 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türkiye'de Yeni Çağ 24 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- What is "New Age"8 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- “Who Buys New Age Materials? 9 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
New Age eleştirileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- A Catholic Christian Reflection on the New Age1 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Christian Logos Brief Dictionary of New Age Terminology 12 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dutch skeptic website with articles and links to criticism of a range of New Age topics
- James Randi, skeptic debunker of New Age and occult claims.20 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Native American Beliefs and New Age 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- New Age vs. Vedic tradition 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Quackwatch - Skeptics23 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The Scientific Review of Alternative Medicine19 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Watchman Fellowship, a ministry of Christian Discernment. 24 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.