Sürdürülebilir gelişme - Vikipedi

Sürdürülebilir gelişme ya da Sürdürülebilir kalkınma, doğal sistemlerin, ekonominin ve toplumun dayandığı doğal kaynakları ve ekosistem hizmetlerini sağlama yeteneğini sürdürürken, insani gelişme hedeflerine ulaşmak için örgütlenme ilkesidir. Arzulanan sonuç, yaşam koşullarının ve kaynakların, doğal sistemin bütünlüğünü ve istikrarını baltalamaksızın insan ihtiyaçlarını karşılamaya devam etmek için kullanıldığı bir toplumsal durumdur. Sürdürülebilir gelişme, gelecek nesillerin yeterliklerinden ödün vermeden günümüzün ihtiyaçlarını karşılayan bir gelişme olarak tanımlanabilir.

Modern sürdürülebilir gelişme kavramı çoğunlukla 1987'den Brundtland Raporu'ndan türetilmiş olsa da, aynı zamanda sürdürülebilir orman yönetimi ve yirminci yüzyıl çevre endişeleriyle ilgili daha önceki fikirlere dayanıyor. Konsept geliştikçe, odağı ekonomik kalkınma, sosyal kalkınma ve gelecek nesiller için çevre korumasına daha fazla yönelmiştir. “Sürdürülebilirlik” teriminin, insanlığın ekosistem dengesi hedefi olarak görülmesi gerektiği ileri sürülmüşken, “sürdürülebilir gelişme” ile ise bizi sürdürülebilirliğin son noktasına götüren bütünsel yaklaşım ve geçici süreçlere atıfta bulunulur.[1] Modern ekonomiler, iddialı ekonomik gelişmeleri ve doğal kaynak ve ekosistemlerini koruma yükümlülüklerini uzlaştırmak için çok uğraşmakta, çünkü ikisi genellikle çelişkili nitelikte olarak görülmektedir. İklim değişikliği taahhüdünde bulunmak ve diğer gelişmeler yerine, bunları pazar fırsatlarına dönüştürmek ve bunlardan yararlanmak daha iyi olacaktır. Bir ekonomide bu tür organize ilke ve uygulamaların getirdiği ekonomik gelişmeye Yönetilebilir Sürdürülebilir Gelişme (MSD) denir.

Sürdürülebilir gelişme kavramı, sürdürülebilir gelişmede neyin sürdürüleceği sorusu da dahil olmak üzere, eleştiriye maruz kalmıştır ve hâlen kalmaktadır. Yenilenemeyen bir kaynağın sürdürülebilir kullanımı diye bir şeyin olmadığı, çünkü herhangi bir kullanım oranı sonunda dünyanın sonlu stoklarının tükenmesine yol açacağı tartışılmıştır;[2]:13 Bu bakış açısı Endüstri Devrimi'ni sürdürülemez kılıyor.[3]:20f [4]:61–67 [5]:22f Ayrıca, kavramın anlamının “koruma yönetiminden" “ekonomik kalkınmaya" fırsatçı bir şekilde esnetildiği iddia edilmiştir. Aynı zamanda Brundtland Raporunun, halkla ilişkiler sloganıyla bağlı, belirsiz ve temelsiz bir kavramla, dünya gelişimi için normal bir strateji olarak bir işletmeden başka bir şeyi desteklemediğini savundu.[6]:48–54 [7]:94–99

Sürdürülebilirliğin tarihçesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana maddeler: Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilirliğin tarihçesi
7 Aralık 1972'de Apollo 17 'den çekilen Mavi Bilye fotoğrafı hızla çevre korumanın bir simgesi haline geldi.[8]

Sürdürülebilirlik, doğal biyotik sistemleri bozmadan veya tehlikeye atmadan, kullanılan kaynakları eşit veya daha değerli kaynaklarla değiştirerek dünya üretkenlik süreçlerini süresiz olarak sürdürmenin uygulaması olarak tanımlanabilir.[9] Sürdürülebilir gelişme, doğal sistemlerin taşıma kapasitesiyle ilgili kaygıyı, insanlığın yaşadığı sosyal, politik ve ekonomik zorluklarla ilişkilendirir. Sürdürülebilirlik bilimi sürdürülebilir gelişme ve çevre bilimi kavramlarının incelenmesidir. Gelecek nesiller tarafından kullanılmak üzere gezegen kaynaklarının yenilenmesi, sürdürülmesi ve iyileştirilmesi konusunda, şimdiki nesillerin sorumluluklarına ekstradan bir vurgulama vardır.[10]Şablon:RP

Sürdürülebilir gelişmenin 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da geliştirilen sürdürülebilir orman yönetimi hakkındaki fikirlerde kökleri vardır.[8]Şablon:RP[11] İngiltere'de kereste kaynaklarının tükenmesi konusundaki artan farkındalığa cevap olarak, John Evelyn, 1662 yılında "Sylva" adlı makalesinde, doğal kaynakların yıkıcı aşırı sömürüsünü durdurmak için, tohum ve ağaç ekmenin her toprak sahibinin ulusal bir görevi olarak görülmesi gerektiğini savundu. 1713 yılında Saksonya'dan Elektör Frederick Augustus I'in hizmetinde kıdemli bir madencilik yöneticisi olan Hans Carl von Carlowitz, 400 sayfalık ormancılık çalışması olan Sylvicultura oeconomica'yı yayınladı. Evelyn ve Fransa bakanı Jean-Baptiste Colbert'in fikirlerini temel alan von Carlowitz, sürekli verim için orman yönetimi konseptini geliştirdi.[11] Çalışmaları, Alexander von Humboldt ve Georg Ludwig Hartig dahil olmak üzere diğerlerini etkiledi ve sonunda orman biliminin gelişimine yol açtı. Bu da, orman yönetimine yaklaşımını kaynakların akıllıca kullanılması fikrinin yönlendirdiği ABD Orman Servisi 'nin ilk başkanı Gifford Pinchot ve toprak etiği felsefesi, 1960'larda çevre hareketi'nin gelişiminde etkili olan Aldo Leopold gibi insanları etkiledi.[8][11]

Rachel Carson'ın Silent Spring adlı eserinin 1962’de yayınlanmasının ardından gelişen çevreci hareket, ekonomik büyüme ve gelişme ile çevresel bozulma arasındaki ilişkiye dikkat çekti. 1966 yılına ait The Economics of the Coming Spaceship Earth adlı etkili çalışmasında Kenneth E. Boulding, iktisadi sistemin sınırlı kaynak havuzları ile ekolojik sisteme uyması gerektiğini belirledi.[8] Çağdaş anlamda sürdürülebilir terimin ilk kullanımlarından biri, 1972'de Büyümenin Sınırları ile ilgili klasik raporunda Roma Kulübü tarafından yapılmıştır. Bu rapor, Massachusetts Institute of Technology'den Dennis ve Donella Meadows liderliğindeki bir grup bilim adamı tarafından yazılmıştır. Arzu edilen "küresel denge halini" tanımlayan yazarlar şöyle yazıyor: "Ani ve kontrolsüz çöküş olmadan sürdürülebilir ve tüm halkının temel maddi gereksinimlerini karşılayabilecek bir dünya sistemini temsil eden bir model çıktısı arıyoruz."[10]

Roma Kulübü raporunun ardından bir MIT araştırma grubu, ABD Kongresi için, sürdürülebilir gelişmeye ilişkin yapılan ilk oturumlar olan, "Gelecek İçin Büyüme ve Uygulaması" konulu on günlük oturumlar hazırladı. William Flynn Martin, David Dodson Gray ve Elizabeth Gray, oturumları John Dingell'in Kongre Başkanlığı altında hazırladılar.

1980'de Doğanın Korunması İçin Uluslararası Birlik, küresel öncelik olarak sürdürülebilir gelişmeye ilk atıflardan birini içeren bir dünya koruma stratejisi yayınladı[12] ve "sürdürülebilir gelişme" terimini tanıttı.[13] İki yıl sonra, Birleşmiş Milletler Doğa için Dünya Şartı, doğayı etkileyen insan davranışının yönlendirilmesi ve yargılanması için beş koruma ilkesini ortaya koydu.[14] 1987'de Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu, genellikle Brundtland Raporu adı verilen “Ortak Geleceğimiz” raporunu yayınladı. Raporda, şu anda sürdürülebilir kalkınmanın en yaygın olarak tanınmış tanımlarından biri vardı.[15][16]Şablon:Pull quote

Brundtland Raporundan bu yana, sürdürülebilir gelişme kavramı, "sosyal olarak kapsayıcı ve çevresel olarak sürdürülebilir ekonomik büyüme" hedefine daha fazla odaklanmak için baştaki nesiller arası çerçevenin ötesinde gelişmiştir.[13]Şablon:RP 1992'de BM Çevre ve Kalkınma Konferansı, 21. yüzyılda adil, sürdürülebilir ve barışçıl bir küresel toplumun inşasını özetleyen Dünya Şartı'nı yayınladı. Sürdürülebilir gelişmeye yönelik eylem planı Gündem 21, ülkelerin bu birbirine bağlı boyutları tanıyan kalkınmaya ulaşmalarına yardımcı olmak için bilgi, entegrasyon ve katılımı kilit yapı taşları olarak tanımladı. Sürdürülebilir gelişmede herkesin bir kullanıcı ve bilgi sağlayıcısı olduğunu vurgulamaktadır. Eski sektör merkezli iş yapma yöntemlerinden, sektörler arası koordinasyonu ve çevresel ve sosyal kaygıların tüm gelişim süreçlerine entegrasyonunu içeren yeni yaklaşımlara geçme ihtiyacını vurgulamaktadır.[17]

Birleşmiş Milletler Tüzüğü Binyıl Bildirgesi'nin ilkeleri uyarınca, ekonomik kalkınma, sosyal kalkınma ve çevre koruma dahil olmak üzere sürdürülebilir gelişme ile ilgili ilkeler ve anlaşmalar belirlenmiştir. Genel olarak tanımlanmış şekliyle, sürdürülebilir gelişme, şimdiki ve gelecek nesillerinin refahı için büyüme ve gelişmeye yönelik ve doğal, üretilen ve sosyal sermaye yönetimi için bir sistem yaklaşımıdır. Birleşmiş Milletler tarafından kullanılan sürdürülebilir gelişme terimi, hem toprak kalkınmasıyla ilgili konuları hem de eğitim, halk sağlığı ve yaşam standardı gibi daha geniş insani gelişme konularını içermektedir.[kaynak belirtilmeli]

2013 yılında yapılan bir araştırma, sürdürülebilirlik raporlamasının birbirine bağlı dört alanın objektifleri aracılığıyla yeniden gözden geçirilmesi gerektiği sonucuna vardı: ekoloji, ekonomi, politika ve kültür.[18]

Sürdürülebilir Gelişme Hedefleri (SDG'ler)

[değiştir | kaynağı değiştir]

Eylül 2015'te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 17 Sürdürülebilir Gelişme Hedefinin oluşturduğu “Sürdürülebilir Gelişme için Evrensel, Bütünleşik ve Dönüştürücü” 2030 Gündemi 20 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'ni resmen kabul etti. Hedefler 2016'dan 2030'a kadar her ülkede uygulanmalı ve gerçekleştirilmelidir.

Sürdürülebilir Gelişme Eğitimi (ESD)

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sürdürülebilir Gelişme İçin Eğitim (ESD), daha sürdürülebilir ve adaletli bir toplum sağlamak için bilgi, beceri, değerler ve tutumlardaki değişiklikleri teşvik eden eğitim olarak tanımlanmaktadır. ESD, sürdürülebilir gelişmenin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarına dengeli ve bütünleşik bir yaklaşım kullanarak ihtiyaçları karşılamak için mevcut ve gelecek nesilleri güçlendirmeyi ve donatmayı amaçlamaktadır.[19]

Kavram

[değiştir | kaynağı değiştir]

ESD kavramı, gezegen'in karşı karşıya kaldığı büyüyen ve değişen çevresel zorlukları ele alma ihtiyacından doğdu. Bunu yapabilmek için eğitim, öğrenenlerin sürdürülebilir gelişmeye katkıda bulunmaları için güçlendirecek bilgi, beceri, değerleri ve tutumları sağlayacak şekilde değişmelidir. Sürdürülebilir gelişme eğitim içine entegre edilmeli ve eğitim sürdürülebilir gelişmeye entegre edilmelidir. ESD, bu kritik sürdürülebilirlik konularının, öğrencileri değişen dünyayı anlamaya ve yanıt vermeye hazırlamak için yerel ve küresel bağlamlardaki müfredata entegrasyonunu teşvik eder. ESD, eleştirel ve sistemik düşünme, işbirlikçi karar verme ve şimdiki ve gelecek nesiller için sorumluluk alma gibi temel yetkinlikleri içeren öğrenme çıktıları üretmeyi amaçlar. Geleneksel tek yönlü bilgi transferi, öğrencilere sorumlu vatandaşlar olarak harekete geçme konusunda ilham vermek için yeterli olmadığından, ESD, fiziksel ve sanal öğrenme ortamını yeniden düşünmeyi gerektirir. Öğrenme ortamının kendisi, sürdürülebilir gelişme felsefesini yerleştirmek için bütünsel kurum yaklaşımını uyarlamalı ve uygulamalıdır. Eğitimcilerin kapasitesinin arttırılması ve uluslararası, bölgesel, ulusal ve yerel düzeylerde politika desteği, eğitim kurumlarında değişikliklerin yönlendirilmesine yardımcı olmaktadır. Eğitim kurumlarıyla etkileşime giren güçlendirilmiş gençlik ve yerel topluluklar sürdürülebilir gelişmenin ilerletilmesinde kilit unsurlar haline geliyor.[19]

BM Sürdürülebilir Kalkınma İçin On Yıl

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Eğitim On Yılı'nın (2005-2014) başlatılması, eğitimi yeniden yönlendirmeye yönelik sürdürülebilir gelişmenin zorluklarını ele almak için küresel bir hareket başlattı. ESD hakkındaki Aichi-Nagoya Deklarasyonu'nda belirtilen On yılın başarısını temel alan UNESCO, Genel Konferansının 37. oturumunda ESD Küresel Eylem Programını onayladı. BM Genel Kurulu, A/RES/69/211 sayılı Kararı ile kabul edilen ve 2014 yılında ESD UNESCO Dünya Konferansında başlatılan GAP, eylemleri ve iyi uygulamaları büyütmeyi amaçlamaktadır. UNESCO, ortaklarıyla birlikte, ESD ilkelerinin resmî ve gayriresmî eğitim yoluyla teşvik edilmesini sağlamak için temel kazanımların sağlanmasında önemli bir role sahiptir.[20]

Sürdürülebilir kalkınmanın anahtar aracı olarak ESD'nin uluslararası olarak tanınması giderek artmaktadır. ESD'nin rolü, sürdürülebilir gelişme konusunda üç ana BM zirvesinde tanındı: 1992, Rio de Janeiro, Brezilya’da Çevre ve Kalkınma Konferansı (UNCED); Johannesburg, Güney Afrika’da 2002 Dünya Sürdürülebilir Gelişme Zirvesi (WSSD); ve Rio de Janeiro'da 2012 Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Gelişme Konferansı (UNCSD). Paris Anlaşması (Madde 12) gibi diğer önemli küresel anlaşmalar da ESD'nin önemini kabul ediyor. Bugün, ESD'nin, 2030 Sürdürülebilir Gelişme Gündemi ve 17 Sürdürülebilir Gelişme Hedefinin (SDG'ler) (Birleşmiş Milletler, 2015) merkezinde yer aldığı söylenebilir. SDG'ler, tüm ülkelerin insanlığın hayatta kalması için çok önemli olan küresel zorlukların üstesinden gelmek üzere aşağıdaki kilit alanlarda - insanlar, gezegen, refah, barış ve ortaklık - eylemi teşvik etmesi gerektiğini kabul ediyor. ESD, tüm öğrencilerin sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek için gerekli bilgi ve becerileri edinmelerini sağlamayı amaçlayan SDG-4 Amaç 4.7'de açıkça belirtilmiştir. Amaç 4.7, aynı zamanda diğer tüm 16 SDG'ye ulaşmak için önemli bir araç olarak anlaşılmaktadır (UNESCO, 2017).[19]

Alt gruplar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Gezegensel limitler

Şablon:Sürdürülebilirliğin boyutları Sürdürülebilir gelişme veya sürdürülebilirlik üç alan veya boyut, yani çevre, ekonomi ve toplum çerçevesinde tanımlanmıştır. Üç boyut çerçevesi ilk olarak ekonomist Rene Passet tarafından 1979'da önerildi.[21] Aynı zamanda "ekonomik, çevresel ve sosyal" veya "ekoloji, ekonomi ve eşitlik" olarak ifade edilmiştir.[22] Bu, bazı yazarlar tarafından dördüncü boyutu: kültür, kurumlar veya yönetişimi içerecek şekilde genişletildi; veya alternatif olarak ekoloji, ekonomi, politika ve kültür olarak sosyal boyutun dört alanı olarak yeniden yapılandırıldı. Bu, ekonomiyi toplumsal boyut içine getirdi ve ekolojiye sosyal ve doğal olanın kesişme noktası olarak baktı.[22][23][24]

Çevresel (veya ekolojik)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Ekolojik mühendislik
Graph comparing the Ecological Footprint of different nations with their Human Development Index
Ekolojik ayak izi ve İnsani Gelişme Endeksi (HDI) arasındaki ilişki

İnsan yerleşimlerinin ekolojik istikrarı, insanlar ile doğal, sosyal ve yapılı çevreleri arasındaki ilişkinin bir parçasıdır.[25] İnsan ekolojisi olarak da adlandırılan bu kavram, insan sağlığı alanını içerecek şekilde sürdürülebilir gelişmenin odağını genişletiyor. Hava, su, yiyecek ve barınakların mevcudiyeti ve kalitesi gibi temel insan ihtiyaçları, sürdürülebilir gelişmenin ekolojik temelleridir.[26] Ekosistem hizmetleri içindeki yatırımlarla halk sağlığı riskini ele almak, bu anlamda, tüm türlere yayılan sürdürülebilir gelişme için güçlü ve dönüştürücü bir güç olabilir.[27]

Çevresel sürdürülebilirlik doğal çevre ile ve bunun nasıl sürdüğü ve nasıl çeşitliliği koruduğu ve üretken kalabildiği ile ilgilidir. Doğal kaynaklar çevreden alındığından, havanın, suyun ve iklimin durumu özel bir endişe kaynağıdır. IPCC Beşinci Değerlendirme Raporu, iklim değişikliği ile ilgili bilimsel, teknik ve sosyo-ekonomik bilgiler hakkındaki güncel bilgileri özetler ve uyum ve hafifletme seçeneklerini listeler.[28] Çevresel sürdürülebilirlik, toplumun gezegenin yaşam destek sistemlerini korurken, insan ihtiyaçlarını karşılayacak etkinlikler tasarlamasını gerektiriyor. Bu, örneğin, suyun sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasını, yenilenebilir enerjiden ve sürdürülebilir malzeme kaynaklarından (örneğin, biyokütle ve biyoçeşitliliği koruyan bir oranda ormandan odun hasat etmek) faydalanmayı gerektirir.[kaynak belirtilmeli]

Sürdürülebilir olmayan bir durum, doğal sermaye (doğanın kaynaklarının toplamı) yenilenebildiğinden daha hızlı kullanıldığında ortaya çıkar. Sürdürülebilirlik, insan faaliyetlerinin doğanın kaynaklarını, sadece doğal olarak yenilenebilecek bir oranda kullanmalarını gerektirir. Doğal olarak, sürdürülebilir gelişme kavramı taşıma kapasitesi kavramı ile iç içe geçmiştir. Teorik olarak, çevresel bozulma'nın uzun vadeli sonucu, insan yaşamını sürdürememektir. Küresel ölçekte böyle bir bozulma, popülasyonun bozulmuş ortamın destekleyebileceği düzeye inene kadar insan ölüm oranında bir artış anlamına gelir. [kaynak belirtilmeli] Eğer bozulma belli bir devrilme noktasının veya kritik eşiğin ötesine devam ederse, insanlık için nihai olarak nesil tükenmesine yol açacaktır. [kaynak belirtilmeli]

Doğal kaynakların tüketimi Çevrenin durumu Sürdürülebilirlik
Doğanın yenilenme kabiliyetinden daha fazlası Çevresel bozulma Sürdürülebilir değil
Doğanın yenilenme kabiliyetine eşit Çevresel denge Sabit hal ekonomisi
Doğanın yenilenme kabiliyetinden daha az Çevresel yenileme Çevresel olarak sürdürülebilir

Sürdürülebilir bir gelişme için ayrılmaz unsurlar araştırma ve yenilik faaliyetleridir. Açıklayıcı bir örnek, gerçekten sürdürülebilir bir gelişme sağlamak için ekonomiyi ve toplumu bir bütün olarak yeşile dönüştürmeyi ve böylece dönüştürücü bir gündem tanımlamayı ve uygulamayı hedefleyen Avrupa çevre araştırma ve yenilik politikasıdır. Avrupa'da araştırma ve yenilik, dünya çapında katılımın da mümkün olduğu program Horizon 2020 tarafından finansal olarak desteklenmektedir.[29] Sürdürülebilir gelişmeye doğru umut verici bir yön, esnek ve tersinebilir sistemler tasarlamaktır.[30][31]

Kamusal kaynakların kirletilmesi gerçekten farklı bir eylem değildir, sadece müştereklerin tersine bir trajedidir, bir şeyi çıkarmak yerine, müştereklerin içine bir şey konur. Müşterekleri kirletme maliyetleri tüketilen ürünlerin maliyet hesabına katılmadığında, kirletmenin maliyeti üretilen malların maliyetinin dışında olduğu için ve atığın boşaltılmadan önce temizlenme maliyeti, atığın doğrudan müştereklere bırakılma maliyetini aştığı için kirletmek doğal hale gelir. Bu nedenle, bu sorunu çözmenin tek yolu, atıkları doğrudan müştereklerin içine bırakmayı, atıkları boşaltmadan önce temizlemenin maliyetinden, vergiler veya cezalar yoluyla, daha pahalı hale getirmektir.[32]

Dolayısıyla, birey olarak doğru olan yapılarak durumun etiğine uygun davranılmaya çalışılabilir, ancak doğrudan yaptırımların olmadığı durumlarda, halkın ortak yararı yerine, kişi, kendisi için en iyi olanı yapma eğiliminde olacaktır. Bir kez daha, bu konunun ele alınması gerekiyor. Çünkü ele alınmadığında, ortak mülkiyetin gelişiminin sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirilmesi imkânsız hale gelecektir.

Tarım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Sürdürülebilir tarım

Sürdürülebilir tarım, insan ya da doğal sistemlere zarar vermeden mahsul ya da hayvancılık üretimine izin veren çevre dostu tarım yöntemlerinden oluşur. Toprağa suya, biyolojik çeşitliliğe, çevreleyen ya da aşağı havza kaynaklarına ve ayrıca çiftlikte ya da komşu bölgelerde çalışan ya da yaşayanlara olumsuz etkilerin önlenmesini içerir. Sürdürülebilir tarım kavramı, tükenmiş veya kirlenmiş yerine, korunmuş veya gelişmiş bir doğal kaynak, biyotik ve ekonomik temelin aktarılmasını da içerdiğinden nesilller arası boyuta yayılır.[33] Sürdürülebilir tarımın unsurları permakültür, tarımsal ormancılık, karma tarım, çoklu ekin ve ürün rotasyonunu içerir.[34] Çevreye zarar vermeyen tarımsal yöntemler, insanların gelişmesi ve çöllerin gerikazanımı ve tarım alanlarına dönüştürülmesi için kaliteli bir çevreyi geliştiren akıllı tarım teknolojilerini içerir (Herman Daly, 2017).[kaynak belirtilmeli]

Organik sertifikası, Rainforest Alliance, Fairtrade sertifikası, UTZ Certified, Bird Friendly ve Kahve Topluluğunun Ortak Kodu (4C) dahil olmak üzere çok sayıda sürdürülebilirlik standartları ve sertifikasyon sistemi mevcuttur.[35][36]

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Mayorka, Santuari de Lluc manastırında bulunan güneş enerjisi kullanan bir atık su arıtma tesisi.
Ayrıca bakınız: Ekolojik ekonomi

Kırsal yoksulluk ve aşırı tüketim nedeniyle, çevresel kaynakların doğal sermaye adı verilen önemli ekonomik varlıklar olarak ele alınması gerektiği öne sürülmüştür.[37] Ekonomik gelişme geleneksel olarak gayri safi yurt içi hasıla büyümesi gerektirmiştir. Bu sınırsız kişisel büyüme ve GSYİH büyümesi modeli sonuna gelmiş olabilir. Sürdürülebilir gelişme birçokları için yaşam kalitesinde iyileşmeler içerebilir, ancak kaynak tüketiminde bir düşüş gerektirebilir.[38] Ekolojik ekonomist Malte Faber'in açıklamasına göre, ekolojik ekonomi doğaya, adalete ve zamana odaklanması ile tanımlanır. Nesiller arası eşitlik, çevresel değişimin geri dönüşümsüzlüğü, uzun vadeli sonuçların belirsizliği ve sürdürülebilir gelişme sorunları ekolojik ekonomi analiz ve değerlemesine yön verir.[39]

1970'lerin başlarında bile, sürdürülebilirlik kavramı, “temel ekolojik destek sistemleri ile dengede” olan bir ekonomiyi tanımlamak için kullanıldı.[40] Birçok alandaki bilim insanları Büyümenin Sınırları 'nı vurguladılar. Ekonomistler gezegendeki insan gelişimini genişletmenin etkileri konusundaki endişeleri ele almak için sabit hal ekonomisi gibi alternatifler sundular.[5] 1987'de ekonomist Edward Barbier, “Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma Kavramı” çalışmasını yayınladı; burada çevre koruma ve ekonomik kalkınma hedeflerinin çelişkili olmadığını ve birbirlerini destekleyebileceğini kabul etti.[41]

1999'da yapılan bir Dünya Bankası çalışması, gerçek tasarruf teorisine dayanarak, politika yapıcıların sürdürülebilirliği artırmak için makroekonomi veya tamamen çevresel olarak birçok olası müdahaleye sahip oldukları sonucuna varmıştır.[42] Bazı araştırmalar, yenilenebilir enerji ve kirlilik için etkili politikaların artan insan refahı ile uyumlu olduğunu ve sonunda altın kurallı istikrarlı bir duruma ulaştığını belirtti.[43][44][45][46]

Sürdürülebilirliği Ekonomik terimlerle yorumlama çalışması sürdürülebilir gelişmenin üç boyutunu buldu; bağlantı, nesillerarası eşitlik ve dinamik verimlilik.[47]

Fakat Gilbert Rist, Dünya Bankası'nın, ekosistemi korumak adına ekonomik kalkınmanın caydırılması gerekmediğini kanıtlamak için sürdürülebilir gelişme fikrini çarpıttığını belirtti. Şöyle yazıyor: “Bu açıdan, 'sürdürülebilir gelişme' bir örtbas etme operasyonu gibi görünüyor. ... Ekosistemin veya insan toplumlarının kaldırma kapasitesini sürdürmeyi değil, kalkınmayı sürdürmeyi amaçlıyorlar."[48]

Önde gelen bir çevresel bilgi üreticisi olan Dünya Bankası, ekonomistlerin şüphelerini dile getirmelerine rağmen ekonomik büyüme ve ekolojik istikrar için kazan-kazan umutlarını savunmaya devam ediyor.[49] 1988'den 1994'e kadar Bankanın bir ekonomisti olan Herman Daly şöyle yazıyor:

WDR '92 yazarları çevreyi içeren çok etkili 1992 Dünya Gelişim Raporu raporunu hazırlarken, çalışmamda "kazan-kazan" stratejileri örnekleri sormak için aradılar. Ne söyleyebilirdim? Bu saf formda hiç yok; "kazan-kazanlar" değil, takaslar var. Katkıda bulunmak istedim, çünkü WDR 'ler Banka'da önemli, [çünkü] görev yöneticileri son projeleri için felsefi gerekçeyi bulmak için [onları] okuyorlar. Ancak işlerin gerçekte nasıl olduğunu veya çalışmamda ne bulduğumu duymak istemediler...[50]

2002 yılında yapılan meta gözden geçirme, çevresel ve ekonomik değerlemelere inceledi ve "sürdürülebilirlik politikaları" eksikliği buldu.[51] 2004'teki bir çalışma, çok fazla tüketip tüketmediğimizi sordu.[52] 2007 yılında yapılan bir araştırmada, bilginin, üretilen ve beşeri sermayenin (sağlık ve eğitim) dünyanın pek çok yerindeki doğal sermayenin bozulmasını telafi etmediği sonucuna varılmıştır.[53] İklim ekonomisinin ekonomik değerlemelerinde yaygınlaştığı gibi, nesiller arası eşitliklerin sürdürülebilir bir kalkınma ve karar alma sürecine dahil edilebileceği öne sürülmüştür.[54] 2009'da yapılan bir meta gözden geçirmede, iklim değişikliği üzerine etkide bulunacak güçlü bir durum için koşullar tanımlanmış ve ilgili ekonomiyi ve insan refahını nasıl etkilediğini tam olarak açıklamasını yapabilmek için daha fazla çalışma yapılması istenmiştir.[55] Serbest piyasa çevrecisi John Baden'ne göre "çevre kalitesinin iyileştirilmesi, piyasa ekonomisi'ne ve meşru ve korunan mülkiyet haklarının varlığına bağlıdır". Etkili kişisel sorumluluk pratiği ve çevreyi korumak için mekanizmaların geliştirilmesini sağlarlar. Devlet bu bağlamda "insanları çevreyi korumaya teşvik eden koşullar yaratabilir".[56]

Stockholm Ekonomi Okulu merkezli Mistra Sürdürülebilir Pazarlar Merkezi, Misum, İsveçli ve uluslararası aktörlere Sürdürülebilir Pazarlar konusunda politika araştırması ve danışmanlık sunmayı hedefliyor. Misum, sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir pazarlara adanmış, disiplinler arası ve çok paydaşlı bir bilgi merkezidir ve üç araştırma platformu içerir: Finansal Piyasalarda Sürdürülebilirlik (Mistra Finansal Sistemler), Üretim ve Tüketimde Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Sosyo-Ekonomik Gelişme.[57]

Çevresel ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Çevresel ekonomi

Toplam çevre sadece yeryüzünün biyosferini, havayı ve suyu değil, aynı zamanda bu şeylerle, doğayla ve insanların çevreleri olarak yarattıkları ile insan etkileşimlerini de içerir.[58]

Dünyanın dört bir yanındaki ülkeler ekonomik olarak ilerlemeye devam ettikçe, doğal çevrenin bu ekonomik büyümenin bir parçası olarak yaratılan yüksek düzeyde kirletici maddeleri absorbe etme kabiliyetini zorlamaktadırlar. Bu nedenle, dünya ekonomilerinin büyümeye devam edebileceği çözümler bulunmalıdır, ancak kamu yararı pahasına değil. İktisat dünyasında, çevresel kalite miktarının arz açısından sınırlı olduğu düşünülmeli ve bu nedenle kıt bir kaynak olarak değerlendirilmelidir. Bu korunması gereken bir kaynaktır. Kıt kaynak üzerindeki politika kararlarının olası sonuçlarını analiz etmenin yaygın bir yolu, maliyet-fayda analizi yapmaktır. Bu tür bir analiz farklı kaynak tahsisi seçenekleriyle çelişir ve beklenen eylem planlarının değerlendirilmesine ve bu eylemlerin sonuçlarına dayanarak, bunu farklı politika hedefleri ışığında yapmanın en uygun yolu ortaya çıkarılabilir.[59] Fayda-maliyet analizi temel olarak, gelişme veya süreçten sonra kalan çevresel kalite için beklenen sonuca en az miktarda zarar veren bireysel davranış biçimlerinin daha da geliştirilmesinden ve ardından davranış biçimlerinin seçilmesinden kaynaklanacak sonuçlara dayanarak bir problemi çözmenin birkaç yoluna bakabilir ve daha sonra bir çözüm için en iyi rotayı belirleyebilir. Bu analizi daha da karmaşık hale getirenler, seçilen davranış biçiminden etkilenebilecek, çevrenin çeşitli bölümlerinin karşılıklı ilişkileridir. Bazen, beklenmeyen sonuçlar ve fayda-maliyet analizinde dikkate alınmayan bilinmeyenlerin miktarı nedeniyle, bir davranış biçiminin çeşitli sonuçlarını tahmin etmek neredeyse imkânsızdır.

Enerji

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Sürdürülebilir enerji

Sürdürülebilir enerji temizdir ve uzun bir süre boyunca kullanılabilir. Dünya enerjisinin büyük kısmını sağlayan fosil yakıtlar ve biyoyakıtların aksine, hidroelektrik, güneş ve rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları çok daha az kirlilik oluşturur.[60][61] Güneş enerjisi, halka açık otoparklarda, sokak lambalarında ve binaların çatısında yaygın olarak kullanılır.[62] Rüzgâr enerjisi hızla büyüdü, 2014 sonunda dünya elektrik kullanımındaki payı% 3,1 oldu.[63] Kaliforniya'nın fosil yakıt altyapılarının çoğu, düşük gelirli toplulukların içinde veya yakınında konuşlandırılmıştır ve geleneksel olarak Kaliforniya'nın fosil yakıt enerji sisteminden en fazla zararı bunlar görmüştür. Bu topluluklar, karar verme sürecinde tarihsel olarak dışlanır ve çoğu zaman sonuçta kirli elektrik santralleri ve havayı zehirleyen ve bölgeye zarar veren diğer kirli enerji projelerine sahip olurlar. Bu toksik maddeler, topluluklardaki sağlık sorunlarının önemli iştirakçileridir. Yenilenebilir enerji yaygınlaştıkça, fosil yakıt altyapıları bu topluluklara daha iyi sosyal eşitlik sağlayan yenilenebilir enerji ile değiştirilir.[64] Genel olarak ve uzun vadede, enerji alanındaki sürdürülebilir gelişmenin ekonomik sürdürülebilirliğe ve toplulukların ulusal güvenliğine katkıda bulunacağı ve böylece yatırım politikaları yoluyla giderek daha fazla teşvik edildiği kabul edilmektedir.[65]

İmalat

[değiştir | kaynağı değiştir]

Main article: Yeşil üretim and Dağıtılmış imalat

Teknoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Çevre Mühendisliği ve Çevre teknolojisi

Sürdürülebilir gelişmedeki temel kavramlardan biri teknolojinin, insanların gelişimsel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olmak için kullanılabiliyor olmasıdır. Bu sürdürülebilir gelişme ihtiyaçlarını karşılayacak teknolojiye genellikle ekonomist Ernst Friedrich Schumacher tarafından etkileyici çalışması, Small is Beautiful 'in aslında "ara teknoloji" olarak ifade ettiği ideolojik bir hareket olan uygun teknoloji denir ve şimdi çok çeşitli teknolojileri kapsamaktadır.[66] Hem Schumacher hem de günümüzde uygun teknolojinin birçok savunucusu, teknolojiyi insan merkezli olarak vurguluyor.[67] Günümüzde, Açık Kaynak Uygun Teknolojiye (OSAT) yol açan açık kaynak prensipleri kullanılarak uygun teknoloji sıklıkla geliştirilmektedir ve bu nedenle teknolojinin planlarının birçoğu internette ücretsiz bulunabilir.[68] OSAT, sürdürülebilir gelişme için inovasyon'un etkinleştirilmesinde yeni bir model olarak önerilmiştir.[69][70]

Nakliye

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Sürdürülebilir nakliye

Nakliye, sera gazı emisyonlarının büyük bir iştirakçisidir. Üretilen tüm gazların üçte birinin nakliyeden kaynaklandığı söyleniyor.[71] Motorlu nakliye ayrıca insan sağlığına zararlı ve iklim değişikliğine katkıda bulunan partikül madde içeren egzoz dumanı salmaktadır.[72]

Sürdürülebilir ulaşım, yerel sürdürülebilir gelişmeyi hızlandırabilecek birçok sosyal ve ekonomik faydaya sahiptir. Düşük Emisyon Gelişme Stratejileri Global Ortaklığı tarafından yayınlanan bir dizi rapora göre, sürdürülebilir ulaşım iş yaratma, banliyö güvenliğini bisiklet şeritlerine ve yaya yollarına yapılan yatırımlarla artırmaya, istihdama ve sosyal fırsatlara daha uygun ve verimli bir şekilde ulaşmaya yardımcı olabilir.[73][74] Aynı zamanda, insanların zamanlarında ve hane halkı gelirlerinde ve hükûmet bütçelerinde tasarruf için pratik bir fırsat sunarak sürdürülebilir taşımacılığa yatırım yapmayı bir 'kazan-kazan' fırsatı haline getirir.[75]

Bazı Batılı ülkeler hem uzun vadeli hem de kısa vadeli uygulamalarda taşımacılığı daha sürdürülebilir hale getirmektedir.[76] Bir örnek, Almanya, Freiburg’daki mevcut taşımacılıktaki değişikliktir. Şehir, araçlara izin verilmeyen geniş alanların yanı sıra, toplu taşıma, bisiklete binme ve yürüyüş gibi geniş yöntemler de uyguladı.[71]

Pek çok Batı ülkesi otomobil odaklı olduğu için, insanların kullandığı ana ulaşım aracı kişisel araçlardır. Seyahatlerinin yaklaşık% 80'i otomobilleri içeriyor.[71] Bu nedenle, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en yüksek sera gazları yayıcılarından biridir. Federal hükûmetin, sera gazı emisyonlarını azaltmak için toplam araç gezisi sayısını azaltmak için bazı planlar bulması gerekiyor. Örneğin:

  • Daha fazla mobilite ve erişilebilirlik sağlamak için daha geniş kapsama alanı sağlayarak, daha güvenilir ve daha duyarlı bir toplu taşıma ağı sağlamak için yeni teknolojiyi kullanarak toplu taşımayı iyileştirmek.[77]
  • Daha geniş yaya yolları yapma, bisiklete binme yerlerinde bisiklet paylaşma istasyonları bulundurma, park yerlerini alışveriş merkezlerinden uzağa konuşlandırma, caddelere park etmeyi sınırlandırma ve şehir merkezlerinde daha yavaş trafik şeritleri bulundurma yolları ile yürümeyi ve bisiklete binmeyi teşvik etmek.
  • Artan otopark ücretleri ve geçiş ücretleri ile araç sahip olma maliyetini artırmak ve insanları daha fazla yakıt tasarruflu araç kullanmaya teşvik eden gaz vergilerini artırmak. Yönetim, toplu taşımacılığı geliştirmek ve yoksul topluluklara fayda sağlamak için vergi ve geçiş ücretlerinden toplanan ekstra geliri kullanabilir.[78]

Diğer devletler ve ülkeler, davranışsal iktisat alanındaki bilgileri kanıta dayalı sürdürülebilir ulaştırma politikalarına dönüştürmek için çaba sarf ettiler. [kaynak belirtilmeli]

İşletme

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Kurumsal sürdürülebilirlik

Kurumsal sürdürülebilirlik için en geniş kabul görmüş kriter, bir firmanın doğal sermayeyi verimli bir şekilde kullanmasından oluşur. Bu eko-verimlilik genellikle bir şirketin ekolojik etkisine bağlı olarak kattığı ekonomik değer olarak hesaplanır.[79] Bu fikir, Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi (WBCSD) tarafından aşağıdaki tanım altında yaygınlaştırılmıştır: "Ekolojik verimlilik, yaşam döngüsü boyunca ekolojik etkileri ve kaynak yoğunluğunu aşamalı olarak en azından dünyanın taşıma kapasitesiyle aynı seviyeye indirirken, insan ihtiyaçlarını karşılayan ve yaşam kalitesi getiren rekabetçi fiyatlı mal ve hizmetlerin sunulmasıyla sağlanır" (DeSimone and Popoff, 1997: 47).[80]

Eko-verimlilik kavramına benzeyen, ancak şimdiye kadar asıl daha az keşfedilmiş olan kurumsal sürdürülebilirliğin ikinci kriteridir. Sosyo-verimlilik, bir firmanın katma değeri ile sosyal etkisi arasındaki ilişkiyi açıklar.[81] Oysa çevre üzerindeki kurumsal etkilerin çoğunun olumsuz olduğu varsayılabilir (ağaç dikimi gibi nadir istisnalar dışında), ancak bu sosyal etkiler için geçerli değildir. Bunlar ya olumlu (örneğin şirket bağış ve yardımları, istihdam yaratma) ya da olumsuz (örneğin iş kazaları, çalışanların "mobbing" 'e maruz kalması, insan hakları ihlalleri) olabilir. Etkinin türüne bağlı olarak sosyo-verimlilik, katma değerle orantılı olarak, ya olumsuz sosyal etkileri (yani katma değer birim başına kaza) en aza indirmeye ya da olumlu sosyal etkileri (yani katma değer birim başına bağışlar ve yardımlar) en üst düzeye çıkarmaya çalışır. [kaynak belirtilmeli]

Hem eko verimlilik hem de sosyo verimlilik, öncelikle artan ekonomik sürdürülebilirlikle ilgilidir. Bu süreçte kazan ve kazan durumlarından yararlanmayı amaçlayan hem doğal hem de sosyal sermayeyi araçsallaştırıyorlar. Ancak, Dyllick ve Hockerts'ın da belirttiği gibi, işletme etmeni tek başına sürdürülebilir gelişmeyi gerçekleştirmek için yeterli olmayacak.[81] Sürdürülebilir gelişmeye ulaşmak için yerine getirilmesi gereken dört kriter olarak eko-etkinlik, sosyo-etkinlik, yeterlilik ve eko-eşitliği işaret ederler.[kaynak belirtilmeli]

"Kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) ve Sürdürülebilirlik birlikte sürdürülebilir gelişmeye yol açar. Kurumsal sosyal sorumluluk, KSS, kârınızla yaptığınız şey değil, kâr etme şeklinizdir. Bunun anlamı, KSS, İK veya diğer bağımsız bölümlerin bir parçası değil, şirket değer zincirinin her bölümünün bir parçasıdır. İnsan kaynakları, Çevre ve Ekoloji'ye etkide olduğu gibi sürdürülebilirlik şirketin her bir bölümünde ölçülmelidir." CASI Global 26 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Gelir

[değiştir | kaynağı değiştir]

Günümüzde, sürdürülebilir gelişme yoksulluğu azaltabilir. Sürdürülebilir gelişme finansal (diğer şeylerin yanı sıra dengeli bir bütçe), çevresel (yaşam koşulları) ve sosyal (gelir eşitliği dahil) yollarla yoksulluğu azaltır.[82]

Mimari

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Sürdürülebilir mimari

Sürdürülebilir mimaride, Yeni Şehircilik ve Yeni Klasik mimarinin son hareketleri, akıllı büyümeyi, mimari geleneği ve klasik tasarımı takdir eden ve geliştiren, inşaat için sürdürülebilir bir yaklaşımı teşvik eder.[83][84] Bu, uzun mesafe yolculuklara ve geniş ekolojik ayak izlerine sahip, yalnız konut ve banliyö yayılımına karşı olduğu gibi, modernist ve Uluslararası Tarz mimariye de tezat oluşturur.[85] Her iki eğilim de 1980'lerde başladı. (Mimari peyzaj ekolojik alana daha fazla aitken, sürdürülebilir mimari ağırlıklı olarak ekonomi alanıyla ilgilidir.)[kaynak belirtilmeli]

Siyaset

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Çevre politikası, Çevresel yönetim ve Sürdürülebilirlik ölçümleri ve endeksleri

Bir araştırmada, sosyal göstergelerin ve dolayısıyla sürdürülebilir gelişme göstergelerinin, temel amacı kamu politikalarını bilgilendirmeyi amaçlayan bilimsel yapılar olduğu sonucuna varılmıştır.[86] Uluslararası Sürdürülebilir Gelişme Enstitüsü benzer şekilde ölçülebilir varlıklar ve ölçümler oluşturmak için sürdürülebilirlik endeksine bağlı bir siyasi politika çerçevesi geliştirmiştir. Çerçeve altı temel alandan oluşmaktadır:

  1. Uluslararası ticaret ve yatırım
  2. Ekonomi politikası
  3. İklim değişikliği ve enerji
  4. Ölçme ve değerlendirme
  5. Doğal kaynak Yönetimi
  6. İletişim teknolojileri.

Birleşmiş Milletler Küresel Kompakt Şehirler Programı, sürdürülebilir politik gelişmeyi, olağan tanımı devletlerin ve yönetişimin ötesine genişletecek şekilde tanımlamıştır. Politika, ortak bir toplumsal yaşamın düzenlenmesi, yetkilendirilmesi, meşrulaştırılması ve düzenlenmesine ait olan temel sosyal iktidar sorunları ile ilgili uygulamaların ve anlamların alanı olarak tanımlanır. Bu tanım, politik değişimin ekonomik, ekolojik ve kültürel zorluklara cevap vermede önemli olduğu görüşü ile uyumludur. Aynı zamanda, ekonomik değişim politikalarının ele alınabileceği anlamına gelir. Politika alanının yedi alt alanını listelediler:[87]

  1. Organizasyon ve yönetişim
  2. Kanun ve adalet
  3. İletişim ve eleştiri
  4. Temsiliyet ve müzakere
  5. Güvenlik ve uyum
  6. Diyalog ve uzlaşma
  7. Etik ve hesap verebilirlik

Bu Brundtland Komisyonu'nun, insan hakları ilkeleriyle yönlendirilen gelişmeye vurgusu ile uyumludur (yukarıya bakınız).

Kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sürdürülebilir gelişmenin ilerlemesinin Birleşmiş Milletler tarafından kullanılan Sürdürülebilirlik Halkaları uyarınca çerçevelenmesi.

Farklı bir vurgu ile çalışan bazı araştırmacılar ve kurumlar, ekonomik, çevresel ve sosyal üçlü alt boyutların, çağdaş toplumun karmaşıklığını yansıtmaya yetmiyor gibi görünmesinden dolayı, sürdürülebilir gelişmenin boyutlarına dördüncü bir boyutun eklenmesi gerektiğini belirtti. Bu bağlamda, Kültür için Gündem 21 ve Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler İcra Bürosu, Dünya Yerel ve Bölgesel Liderler Zirvesi - Meksiko'da düzenlenen UCLG 3. Dünya Kongresi çerçevesinde, 17 Kasım 2010 tarihinde kabul edilen "Kültür: Sürdürülebilir Gelişmenin Dördüncü Ayağı" politika bildirisinin hazırlanmasına öncülük etti. Bu belge yeni bir bakış açısı başlatıyor ve ikili bir yaklaşımla kültür ve sürdürülebilir gelişme arasındaki ilişkiye işaret ediyor: sağlam bir kültürel politika geliştirmek ve tüm kamu politikalarında kültürel bir boyutu savunmak. Sürdürülebilirlik Halkaları yaklaşımı, ekonomik, ekolojik, politik ve kültürel sürdürülebilirliğin dört alanını birbirinden ayırıyor.[88][89][90]

Diğer kuruluşlar da dördüncü bir sürdürülebilir gelişme alanı fikrini destekledi. Avrupa Birliği tarafından desteklenen "Farklı Bir Dünyada Sürdürülebilir Gelişme", Mükemmellik Ağı, multidisipliner kapasiteleri birleştiriyor ve kültürel çeşitliliği sürdürülebilir gelişme için yeni bir stratejinin kilit unsuru olarak yorumluyor.[91] Sürdürülebilir Gelişme Teorisinin Dördüncü boyutuna, UNESCO IMI Enstitüsü İcra Direktörü Vito Di Bari tarafından, 1987 Birleşmiş Milletler Ortak Geleceğimiz raporundan ilham alan sanat ve Neo-Fütürizm mimarlık hareketi manifestosunda atıfta bulunuldu.[92] Metropolis tarafından kullanılan Sürdürülebilirlik Halkaları yaklaşımı (dördüncü) kültürel alanı, zamanla sosyal anlamın sürekliliğini ve süreksizliklerini ifade eden uygulamalar, söylemler ve maddi ifadeler olarak tanımlar.[87]

Sürdürülebilir Gelişme Çerçevelerinde Kültürel Unsurlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Son zamanlarda, insan merkezli tasarım ve kültürel işbirliği, marjinal topluluklarda sürdürülebilir gelişme için popüler çerçeveler olmuştur.[93][94][95][96] Bu çerçeveler, paylaşım alanının bütünsel değerlendirmesinin yanı sıra paylaşmayı ve tartışmayı gerektiren açık diyalogu içerir.[93][94][95][96] Özellikle marjinalleşmiş topluluklarda sürdürülebilir gelişme üzerinde çalışırken, kültürel vurgu, proje kararlarında hayati bir faktördür, çünkü büyük ölçüde yaşamlarının ve geleneklerinin yönlerini etkilemektedir.[93] Ortak çalışanlar ortak tasarımda eklemlenme teorisini kullanır. Bu, birbirlerinin düşünce sürecini ve sürdürülebilir projeleri anlamalarını sağlar.[93] Ortak tasarım yöntemini kullanarak, yararlanıcıların bütünsel ihtiyaçları dikkate alınmaktadır.[93][95] Sosyokültürel ve ekolojik faktörlerle ilgili kesin kararlar verilir ve uygulamalar yapılır.[93][94][95][96]

İnsan Merkezli Tasarım
[değiştir | kaynağı değiştir]

Kullanıcı odaklı çerçeve, büyük ölçüde kullanıcı katılımına ve planlama sürecinde kullanıcı geri bildirimlerine dayanır.[97] Kullanıcılar, yeni bir iyileştirme ve değişiklik turunda düşünülebilecek yeni perspektif ve fikirler sunabilirler.[97] Araştırmacı ve katılımcı arasındaki daha bağlamsal ve duygusal şeffaflık nedeniyle, tasarım sürecine artan kullanıcı katılımının, tasarım konularının daha kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını arttırabileceği söylenir.[97] İnsan merkezli tasarım'ın temel bir unsuru, kültürel antropoloji tarafından benimsenen bir araştırma yöntemi olan etnografidir.[97] Bu araştırma yöntemi, araştırmacıların gözlemlere tamamen kendilerini vermelerini gerektirir; böylece örtülü detaylar da kaydedilir.[97]

Yaşam Döngüsü Analizi
[değiştir | kaynağı değiştir]

Birçok topluluk çevresel kaygıları dile getirdiğinden, yaşam döngüsü analizi genellikle bir ürünün veya prototipin sürdürülebilirliğini değerlendirirken yapılır.[93][95][98] Genel değerlendirme, titiz bir planlama, tasarım, uygulama ve değerlendirme döngülerine sahip aşamalar halinde yapılır.[99] Malzeme seçme kararı üzerinde, uzun ömürlülük, yenilenebilirlik ve verimliliğin güçlü bir etkisi vardır. Bu faktörler, araştırmacıların olumlu çevresel, sosyal ve ekonomik etkilerle uyumlu toplum değerleri konusunda bilinçli olmalarını sağlar.[98]

Modern sürdürülebilir gelişme kavramı çoğunlukla 1987'den Brundtland Raporu'ndan türetilmiş olsa da, aynı zamanda sürdürülebilir orman yönetimi ve yirminci yüzyıl çevre endişeleriyle ilgili daha önceki fikirlere dayanıyor. Konsept geliştikçe, odağı ekonomik kalkınma, sosyal kalkınma ve gelecek nesiller için çevre korumasına daha fazla yönelmiştir. “Sürdürülebilirlik” teriminin, insanlığın ekosistem dengesi hedefi olarak görülmesi gerektiği ileri sürülmüşken, “sürdürülebilir gelişme” ile ise bizi sürdürülebilirliğin son noktasına götüren bütünsel yaklaşım ve geçici süreçlere atıfta bulunulur.[100] Modern ekonomiler, iddialı ekonomik gelişmeleri ve doğal kaynak ve ekosistemlerini koruma yükümlülüklerini uzlaştırmak için çok uğraşmakta, çünkü ikisi genellikle çelişkili nitelikte olarak görülmektedir. İklim değişikliği taahhüdünde bulunmak ve diğer gelişmeler yerine, bunları pazar fırsatlarına dönüştürmek ve bunlardan yararlanmak daha iyi olacaktır. Bir ekonomide bu tür organize ilke ve uygulamaların getirdiği ekonomik gelişmeye Yönetilebilir Sürdürülebilir Gelişme (MSD) denir.

Sürdürülebilir gelişme kavramı, sürdürülebilir gelişmede neyin sürdürüleceği sorusu da dahil olmak üzere, eleştiriye maruz kalmıştır ve hâlen kalmaktadır. Yenilenemeyen bir kaynağın sürdürülebilir kullanımı diye bir şeyin olmadığı, çünkü herhangi bir kullanım oranı sonunda dünyanın sonlu stoklarının tükenmesine yol açacağı tartışılmıştır;[2]:13 Bu bakış açısı Endüstri Devrimi'ni sürdürülemez kılıyor.[3]:20f [4]:61–67 [5]:22f Ayrıca, kavramın anlamının “koruma yönetiminden" “ekonomik kalkınmaya" fırsatçı bir şekilde esnetildiği iddia edilmiştir. Aynı zamanda Brundtland Raporunun, halkla ilişkiler sloganıyla bağlı, belirsiz ve temelsiz bir kavramla, dünya gelişimi için normal bir strateji olarak bir işletmeden başka bir şeyi desteklemediğini savundu.[6]:48–54 [7]:94–99

Sürdürülebilirliğin tarihçesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana maddeler: Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilirliğin tarihçesi
7 Aralık 1972'de Apollo 17 'den çekilen Mavi Bilye fotoğrafı hızla çevre korumanın bir simgesi haline geldi.[8]

Sürdürülebilirlik, doğal biyotik sistemleri bozmadan veya tehlikeye atmadan, kullanılan kaynakları eşit veya daha değerli kaynaklarla değiştirerek dünya üretkenlik süreçlerini süresiz olarak sürdürmenin uygulaması olarak tanımlanabilir.[9] Sürdürülebilir gelişme, doğal sistemlerin taşıma kapasitesiyle ilgili kaygıyı, insanlığın yaşadığı sosyal, politik ve ekonomik zorluklarla ilişkilendirir. Sürdürülebilirlik bilimi sürdürülebilir gelişme ve çevre bilimi kavramlarının incelenmesidir. Gelecek nesiller tarafından kullanılmak üzere gezegen kaynaklarının yenilenmesi, sürdürülmesi ve iyileştirilmesi konusunda, şimdiki nesillerin sorumluluklarına ekstradan bir vurgulama vardır.[10]Şablon:RP

Sürdürülebilir gelişmenin 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da geliştirilen sürdürülebilir orman yönetimi hakkındaki fikirlerde kökleri vardır.[8]Şablon:RP[11] İngiltere'de kereste kaynaklarının tükenmesi konusundaki artan farkındalığa cevap olarak, John Evelyn, 1662 yılında "Sylva" adlı makalesinde, doğal kaynakların yıkıcı aşırı sömürüsünü durdurmak için, tohum ve ağaç ekmenin her toprak sahibinin ulusal bir görevi olarak görülmesi gerektiğini savundu. 1713 yılında Saksonya'dan Elektör Frederick Augustus I'in hizmetinde kıdemli bir madencilik yöneticisi olan Hans Carl von Carlowitz, 400 sayfalık ormancılık çalışması olan Sylvicultura oeconomica'yı yayınladı. Evelyn ve Fransa bakanı Jean-Baptiste Colbert'in fikirlerini temel alan von Carlowitz, sürekli verim için orman yönetimi konseptini geliştirdi.[11] Çalışmaları, Alexander von Humboldt ve Georg Ludwig Hartig dahil olmak üzere diğerlerini etkiledi ve sonunda orman biliminin gelişimine yol açtı. Bu da, orman yönetimine yaklaşımını kaynakların akıllıca kullanılması fikrinin yönlendirdiği ABD Orman Servisi 'nin ilk başkanı Gifford Pinchot ve toprak etiği felsefesi, 1960'larda çevre hareketi'nin gelişiminde etkili olan Aldo Leopold gibi insanları etkiledi.[8][11]

Rachel Carson'ın Silent Spring adlı eserinin 1962’de yayınlanmasının ardından gelişen çevreci hareket, ekonomik büyüme ve gelişme ile çevresel bozulma arasındaki ilişkiye dikkat çekti. 1966 yılına ait The Economics of the Coming Spaceship Earth adlı etkili çalışmasında Kenneth E. Boulding, iktisadi sistemin sınırlı kaynak havuzları ile ekolojik sisteme uyması gerektiğini belirledi.[8] Çağdaş anlamda sürdürülebilir terimin ilk kullanımlarından biri, 1972'de Büyümenin Sınırları ile ilgili klasik raporunda Roma Kulübü tarafından yapılmıştır. Bu rapor, Massachusetts Institute of Technology'den Dennis ve Donella Meadows liderliğindeki bir grup bilim adamı tarafından yazılmıştır. Arzu edilen "küresel denge halini" tanımlayan yazarlar şöyle yazıyor: "Ani ve kontrolsüz çöküş olmadan sürdürülebilir ve tüm halkının temel maddi gereksinimlerini karşılayabilecek bir dünya sistemini temsil eden bir model çıktısı arıyoruz."[10]

Roma Kulübü raporunun ardından bir MIT araştırma grubu, ABD Kongresi için, sürdürülebilir gelişmeye ilişkin yapılan ilk oturumlar olan, "Gelecek İçin Büyüme ve Uygulaması" konulu on günlük oturumlar hazırladı. William Flynn Martin, David Dodson Gray ve Elizabeth Gray, oturumları John Dingell'in Kongre Başkanlığı altında hazırladılar.

1980'de Doğanın Korunması İçin Uluslararası Birlik, küresel öncelik olarak sürdürülebilir gelişmeye ilk atıflardan birini içeren bir dünya koruma stratejisi yayınladı[101] ve "sürdürülebilir gelişme" terimini tanıttı.[13] İki yıl sonra, Birleşmiş Milletler Doğa için Dünya Şartı, doğayı etkileyen insan davranışının yönlendirilmesi ve yargılanması için beş koruma ilkesini ortaya koydu.[14] 1987'de Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu, genellikle Brundtland Raporu adı verilen “Ortak Geleceğimiz” raporunu yayınladı. Raporda, şu anda sürdürülebilir kalkınmanın en yaygın olarak tanınmış tanımlarından biri vardı.[15][16]Şablon:Pull quote

Brundtland Raporundan bu yana, sürdürülebilir gelişme kavramı, "sosyal olarak kapsayıcı ve çevresel olarak sürdürülebilir ekonomik büyüme" hedefine daha fazla odaklanmak için baştaki nesiller arası çerçevenin ötesinde gelişmiştir.[13]Şablon:RP 1992'de BM Çevre ve Kalkınma Konferansı, 21. yüzyılda adil, sürdürülebilir ve barışçıl bir küresel toplumun inşasını özetleyen Dünya Şartı'nı yayınladı. Sürdürülebilir gelişmeye yönelik eylem planı Gündem 21, ülkelerin bu birbirine bağlı boyutları tanıyan kalkınmaya ulaşmalarına yardımcı olmak için bilgi, entegrasyon ve katılımı kilit yapı taşları olarak tanımladı. Sürdürülebilir gelişmede herkesin bir kullanıcı ve bilgi sağlayıcısı olduğunu vurgulamaktadır. Eski sektör merkezli iş yapma yöntemlerinden, sektörler arası koordinasyonu ve çevresel ve sosyal kaygıların tüm gelişim süreçlerine entegrasyonunu içeren yeni yaklaşımlara geçme ihtiyacını vurgulamaktadır.[17]

Birleşmiş Milletler Tüzüğü Binyıl Bildirgesi'nin ilkeleri uyarınca, ekonomik kalkınma, sosyal kalkınma ve çevre koruma dahil olmak üzere sürdürülebilir gelişme ile ilgili ilkeler ve anlaşmalar belirlenmiştir. Genel olarak tanımlanmış şekliyle, sürdürülebilir gelişme, şimdiki ve gelecek nesillerinin refahı için büyüme ve gelişmeye yönelik ve doğal, üretilen ve sosyal sermaye yönetimi için bir sistem yaklaşımıdır. Birleşmiş Milletler tarafından kullanılan sürdürülebilir gelişme terimi, hem toprak kalkınmasıyla ilgili konuları hem de eğitim, halk sağlığı ve yaşam standardı gibi daha geniş insani gelişme konularını içermektedir.[kaynak belirtilmeli]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Shaker, Richard Ross (Eylül 2015). "The spatial distribution of development in Europe and its underlying sustainability correlations". Applied Geography. Cilt 63. p. 35. doi:10.1016/j.apgeog.2015.07.009. 
  2. ^ a b Turner, R. Kerry (1988). "Sustainability, Resource Conservation and Pollution Control: An Overview". Turner, R. Kerry (Ed.). Sustainable Environmental Management. Londra: Belhaven Press. 
  3. ^ a b Georgescu-Roegen, Nicholas (1971). The Entropy Law and the Economic Process (Full book accessible at Scribd). Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0674257801. 
  4. ^ a b Rifkin, Jeremy (1980). Entropy: A New World View (PDF contains only the title and contents pages of the book). New York: The Viking Press. ISBN 978-0670297177. 1 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  5. ^ a b c Daly, Herman E. (1992). Steady-state economics (2. bas.). Londra: Earthscan Publications. 
  6. ^ a b O'Riordan, Timothy (1993). "The Politics of Sustainability". Turner, R. Kerry (Ed.). Sustainable Environmental Economics and Management: Principles and Practice. Londra: Belhaven Press. 
  7. ^ a b Perez-Carmona, Alexander (2013). "Growth: A Discussion of the Margins of Economic and Ecological Thought". Meuleman, Louis (Ed.). Transgovernance. Advancing Sustainability Governance. Heidelberg: Springer. ss. 83-161. doi:10.1007/978-3-642-28009-2_3. ISBN 9783642280085. 
  8. ^ a b c d e f g h Blewitt, John (2015). Understanding Sustainable Development (2. bas.). Londra: Routledge. ISBN 9780415707824. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  9. ^ a b Lynn R. Kahle, Eda Gurel-Atay, Eds (2014). Communicating Sustainability for the Green Economy. New York: M.E. Sharpe. ISBN 978-0-7656-3680-5. 
  10. ^ a b c d Finn, Donovan (2009). Our Uncertain Future: Can Good Planning Create Sustainable Communities?. Champaign-Urbana: University of Illinois. 
  11. ^ a b c d e f Ulrich Grober: Deep roots — A conceptual history of "sustainable development" (Nachhaltigkeit), Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung, 2007
  12. ^ World Conservation Strategy: Living Resource Conservation for Sustainable Development (PDF). International Union for Conservation of Nature and Natural Resources. 1980. 26 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  13. ^ a b c d Sachs, Jeffrey D. (2015). The Age of Sustainable Development. New York: Columbia University Press. ISBN 9780231173155. 
  14. ^ a b World Charter for Nature, United Nations, General Assembly, 48th Plenary Meeting, 28 Ekim 1982, 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Eylül 2019 
  15. ^ a b Brundtland Commission (1987). "Report of the World Commission on Environment and Development". United Nations. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  16. ^ a b Smith, Charles; Rees, Gareth (1998). Economic Development, 2nd edition. Basingstoke: Macmillan. ISBN 978-0-333-72228-2. 
  17. ^ a b Will Allen. 2007."Learning for Sustainability: Sustainable Development." 14 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  18. ^ Liam Magee; Andy Scerri; Paul James; James A. Thom; Lin Padgham; Sarah Hickmott; Hepu Deng; Felicity Cahill (2013). "Reframing social sustainability reporting: Towards an engaged approach". Environment, Development and Sustainability. Cilt 15. ss. 225-243. doi:10.1007/s10668-012-9384-2. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  19. ^ a b c Issues and trends in education for sustainable development. Paris: UNESCO. 2018. s. 7. ISBN 978-92-3-100244-1. 
  20. ^ Issues and trends in education for sustainable development. Paris: UNESCO. 2018. s. 8. ISBN 978-92-3-100244-1. 
  21. ^ Passet, René (1 Ocak 1979). L'Économique et le vivant (Fransızca). Payot. 24 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  22. ^ a b United Nations (2014). Prototype Global Sustainable Development Report (Online unedited bas.). New York: United Nations Department of Economic and Social Affairs, Division for Sustainable Development. 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  23. ^ James, Paul; with Magee, Liam; Scerri, Andy; Steger, Manfred B. (2015). Urban Sustainability in Theory and Practice: Circles of Sustainability. Londra: Routledge. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  24. ^ Circles of Sustainability Urban Profile Process 12 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and Scerri, Andy; James, Paul (2010). "Accounting for sustainability: Combining qualitative and quantitative research in developing 'indicators' of sustainability". International Journal of Social Research Methodology. 13 (1). ss. 41-53. doi:10.1080/13645570902864145. 
  25. ^ http://citiesprogramme.com/aboutus/our-approach/circles-of-sustainability 2 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Scerri, Andy; James, Paul (2010). "Accounting for sustainability: Combining qualitative and quantitative research in developing 'indicators' of sustainability". International Journal of Social Research Methodology. 13 (1). ss. 41-53. doi:10.1080/13645570902864145. .
  26. ^ White, F; Stallones, L; Last, JM. (2013). Global Public Health: Ecological Foundations. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-975190-7. 14 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  27. ^ Bringing human health and wellbeing back into sustainable development. In: IISD Annual Report 2011-12. http://www.iisd.org/pdf/2012/annrep_2011_2012_en.pdf 16 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  28. ^ IPCC Fifth Assessment Report (2014). "Climate Change 2014: Impacts, Adaptation and Vulnerability" (PDF). Geneva (Switzerland): IPCC. 7 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  29. ^ See Horizon 2020 – the EU's new research and innovation programme http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-13-1085_en.htm 1 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  30. ^ Fawcett, William; Hughes, Martin; Krieg, Hannes; Albrecht, Stefan; Vennström, Anders (2012). "Flexible strategies for long-term sustainability under uncertainty". Building Research. 40 (5). ss. 545-557. doi:10.1080/09613218.2012.702565. 
  31. ^ Zhang, S.X.; V. Babovic (2012). "A real options approach to the design and architecture of water supply systems using innovative water technologies under uncertainty". Journal of Hydroinformatics. 
  32. ^ Daly, H. E. Economics, Ecology, Ethics: Essays toward a Steady-State Economy. Hardin, G. "The tragedy of the commons". New York and San Francisco: W. H. Freeman and Company. ss. 100-114. 
  33. ^ Networld-Project (9 Şubat 1998). "Environmental Glossary". Green-networld.com. 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2011. 
  34. ^ Ben Falk, The resilient farm and homestead: An innovative permaculture and whole systems design approach. Chelsea Green, 2013. pp. 61-78.
  35. ^ Manning, Stephen; Boons, Frank; Von Hagen, Oliver; Reinecke, Juliane (2012). "National Contexts Matter: The Co-Evolution of Sustainability Standards in Global Value Chains". Ecological Economics. Cilt 83. ss. 197-209. doi:10.1016/j.ecolecon.2011.08.029. SSRN 1752655 $2. 
  36. ^ Reinecke, Juliane; Manning, Stephen; Von Hagen, Oliver (2012). "The Emergence of a Standards Market: Multiplicity of Sustainability Standards in the Global Coffee Industry". Organization Studies. 33 (5/6). ss. 789-812. doi:10.1177/0170840612443629. SSRN 1970343 $2. 
  37. ^ Barbier, Edward B. (2006). Natural Resources and Economic Development. https://books.google.com/books?id=fYrEDA-VnyUC&pg=PA45: Cambridge University Press. ss. 44-45. ISBN 9780521706513. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2014. 
  38. ^ Brown, L. R. (2011). World on the Edge. Earth Policy Institute. Norton. ISBN 978-0-393-08029-2. 
  39. ^ Malte Faber. (2008). How to be an ecological economist. Ecological Economics 66(1):1-7. Preprint 15 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  40. ^ Stivers, R. 1976. The Sustainable Society: Ethics and Economic Growth. Philadelphia: Westminster Press.
  41. ^ Barbier, E. (1987). "The Concept of Sustainable Economic Development". Environmental Conservation. 14 (2). ss. 101-110. doi:10.1017/S0376892900011449. 
  42. ^ Hamilton, K.; Clemens, M. (1999). "Genuine savings rates in developing countries". World Bank Economy Review. 13 (2). ss. 333-356. CiteSeerX 10.1.1.452.7532 $2. doi:10.1093/wber/13.2.333. 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  43. ^ Ayong Le Kama, A. D. (2001). "Sustainable growth renewable resources, and pollution". Journal of Economic Dynamics and Control. 25 (12). ss. 1911-1918. doi:10.1016/S0165-1889(00)00007-5. 
  44. ^ Chichilnisky, G.; Heal, G.; Beltratti, A. (1995). "A Green Golden Rule". Economics Letters. 49 (2). ss. 175-179. doi:10.1016/0165-1765(95)00662-Y. 
  45. ^ Endress, L.; Roumasset, J. (199). "Golden rules for sustainable resource management". Economic Record. 70 (210). ss. 266-277. 
  46. ^ Endress, L.; Roumasset, J.; Zhou, T. (2005). "Sustainable Growth with Environmental Spillovers". Journal of Economic Behavior and Organization. 58 (4). ss. 527-547. CiteSeerX 10.1.1.529.5305 $2. doi:10.1016/j.jebo.2004.09.003. 
  47. ^ Stavins, R.; Wagner, A.; Wagner, G. (2003). "Interpreting Sustainability in Economic Terms: Dynamic Efficiency Plus Intergenerational Equity". Economics Letters. 79 (3). ss. 339-343. doi:10.1016/S0165-1765(03)00036-3. hdl:10419/119677. 
  48. ^ The History of Development, 3rd Ed. (New York: Zed, 2008) 194.
  49. ^ Daniel P. Castillo, "Integral Ecology as a Liberationist Concept" in Theological Studies, Vol 77, 2, June 2016, 374.
  50. ^ Michael Goldman, Imperial Nature: the World Bank and the Struggle for Justice in the Age of Globalization. (New Haven: Yale University, 2005), 128, quoted in Theological Studies, supra.
  51. ^ Pezzey, John C. V.; Michael A., Toman (2002). "The Economics of Sustainability: A Review of Journal Articles" (PDF). —. 8 April 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 April 2014. 
  52. ^ Arrow, K. J.; Dasgupta, P.; Goulder, L.; Daily, G.; Ehrlich, P. R.; Heal, G. M.; Levin, S.; Maler, K-G.; Schneider, S.; Starrett, D. A.; Walker, B. (2004). "Are we consuming too much?" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 18 (3). ss. 147-172. doi:10.1257/0895330042162377. JSTOR 3216811. 16 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  53. ^ Dasgupta, P. (2007). "The idea of sustainable development". Sustainability Science. 2 (1). ss. 5-11. doi:10.1007/s11625-007-0024-y. 
  54. ^ Heal, G. (2009). "Climate Economics: A Meta-Review and Some Suggestions for Future Research". Review of Environmental Economics and Policy. 3 (1). ss. 4-21. doi:10.1093/reep/ren014. 
  55. ^ Heal, Geoffrey (2009). "Climate Economics: A Meta-Review and Some Suggestions for Future Research". Review of Environmental Economics and Policy. Cilt 3. ss. 4-21. doi:10.1093/reep/ren014. 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2014. 
  56. ^ « L'économie politique du développement durable 10 Eylül 2008 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi », John Baden, document de l'ICREI
  57. ^ "Misum". 6 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  58. ^ Environmental Economics, 3rd Edition. J.J. Seneca/M.K. Taussig. 1984. Page 3.
  59. ^ Barbier, E.B.; Markandya, A.; Pearce, D.W. (1990). "Environmental sustainability and cost-benefit analysis". Environment and Planning A. 22 (9). ss. 1259-1266. CiteSeerX 10.1.1.335.1749 $2. doi:10.1068/a221259. 
  60. ^ "Biofuels cause pollution, not as green as thought - study". Reuters. 7 Ocak 2013. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  61. ^ Fainstein, Susan S. 2000. "New Directions in Planning Theory," Urban Affairs Review 35:4 (March)
  62. ^ Bedsworf, Louise W.; Hanak, Ellen (2010). "Adaptation to Climate Change". Journal of the American Planning Association. Cilt 76. s. 4. 
  63. ^ http://www.ren21.net/wp-content/uploads/2015/07/REN12-GSR2015_Onlinebook_low1.pdf 12 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. pg31
  64. ^ Campbell, Scott. 1996. "Green Cities, Growing Cities, Just Cities?: Urban planning and the Contradictions of Sustainable Development," Journal of the American Planning Association
  65. ^ Farah, Paolo Davide (2015). "Sustainable Energy Investments and National Security: Arbitration and Negotiation Issues". Journal of World Energy Law and Business. 8 (6). SSRN 2695579 $2. 
  66. ^ Hazeltine, B.; Bull, C. (1999). Appropriate Technology: Tools, Choices, and Implications. New York: Academic Press. ss. 3, 270. ISBN 978-0-12-335190-6. 
  67. ^ Akubue, Anthony (Winter–Bahar 2000). "Appropriate Technology for Socioeconomic Development in Third World Countries". The Journal of Technology Studies. 26 (1). ss. 33-43.Retrieved March 2011. doi:10.21061/jots.v26i1.a.6. 
  68. ^ Pearce, Joshua M. (2012). "The Case for Open Source Appropriate Technology". Environment, Development and Sustainability. 14 (3). ss. 425-431. doi:10.1007/s10668-012-9337-9. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  69. ^ Pearce J., Albritton S., Grant G., Steed G., & Zelenika I. 2012. A new model for enabling innovation in appropriate technology for sustainable development 13 Mayıs 2016 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arşivlendi. Sustainability: Science, Practice, & Policy 8(2), pp. 42-53, 2012.
  70. ^ Zelenika, I.; Pearce, J.M. (2014). "Innovation Through Collaboration: Scaling up Technological Solutions for Sustainable Development". Environment, Development and Sustainability. 16 (6). ss. 1299-1316. doi:10.1007/s10668-014-9528-7. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  71. ^ a b c Buehler, Ralph; Pucher, John (2011). "Sustainable Transport in Freiburg: Lessons from Germany's Environmental Capital". International Journal of Sustainable Transportation. Cilt 5. ss. 43-70. doi:10.1080/15568311003650531. 
  72. ^ "LEDS in Practice: Breathe clean". The Low Emission Development Strategies Global Partnership. 19 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  73. ^ "LEDS in Practice: Create jobs". The Low Emission Development Strategies Global Partnership. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  74. ^ "LEDS in Practice: Make roads safe". The Low Emission Development Strategies Global Partnership. 18 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  75. ^ "LEDS in Practice: Save money and time". The Low Emission Development Strategies Global Partnership. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  76. ^ Barbour, Elissa and Elizabeth A. Deakin. 2012. "Smart Growth Planning for Climate Protection"
  77. ^ Murthy, A.S. Narasimha Mohle, Henry. Transportation Engineering Basics (2nd Edition). (American Society of Civil Engineers 2001).
  78. ^ Levine, Jonathan. 2013. "Urban Transportation and Social Equity: Transportation Planning Paradigms that Impede Policy Reform," in Naomi Carmon and Susan S. Fainstein, eds. Policy, Planning and people: promoting Justice in Urban Development (Penn)
  79. ^ Schaltegger, S. & Sturm, A. 1998. Eco-Efficiency by Eco-Controlling. Zürich: vdf.
  80. ^ DeSimone, L. & Popoff, F. 1997. Eco-efficiency: The business link to sustainable development. Cambridge: MIT Press.
  81. ^ a b Dyllick, T.; Hockerts, K. (2002). "Beyond the business case for corporate sustainability". Business Strategy and the Environment. 11 (2). ss. 130-141. doi:10.1002/bse.323. 
  82. ^ Walczak, Damian; Adamiak, Stanisław (7 Nisan 2014). "Catholic social teaching, sustainable development and social solidarism in the context of social security". Copernican Journal of Finance & Accounting. 3 (1). ss. 9-18. doi:10.12775/CJFA.2014.001. 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019 – apcz.umk.pl vasıtasıyla. 
  83. ^ "The Charter of the New Urbanism". CNU. 20 Nisan 2015. 17 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  84. ^ "Beauty, Humanism, Continuity between Past and Future". Traditional Architecture Group. 11 October 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 March 2014. 
  85. ^ Issue Brief: Smart-Growth: Building Livable Communities 19 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. American Institute of Architects. Retrieved on 2014-03-23.
  86. ^ Paul-Marie Boulanger (2008). "Sustainable development indicators: a scientific challenge, a democratic issue". S.A.P.I.EN.S. 1 (1). 9 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2011. 
  87. ^ a b http://citiesprogramme.com/archives/resource/circles-of-sustainability-urban-profile-process 12 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Liam Magee; Andy Scerri; Paul James; James A. Thom; Lin Padgham; Sarah Hickmott; Hepu Deng; Felicity Cahill (2013). "Reframing social sustainability reporting: Towards an engaged approach". Environment, Development and Sustainability. Cilt 15. ss. 225-243. doi:10.1007/s10668-012-9384-2. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
  88. ^ United Cities and Local Governments, "Culture: Fourth Pillar of Sustainable Development" 10 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  89. ^ "Principles for a Positive Urban Future". 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  90. ^ James, Paul. "Assessing Cultural Sustainability: Agenda 21 for Culture". 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  91. ^ "Sus.Div". Sus.Div. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2011. 
  92. ^ "Agreement between UNESCO and the City of Milan concerning the International Multimedia Institute (IMI) - Appointment of Executive Director — UNESCO Archives ICA AtoM catalogue". Atom.archives.unesco.org. 1999-10-08. Retrieved 2014-01-17.
  93. ^ a b c d e f g Edmunds, David S.; Shelby, Ryan; James, Angela (Kasım 2013). "Tribal Housing, Codesign, and Cultural Sovereignty". Science, Technology & Society, & Human Values. 38 (6). ss. 801-828. doi:10.1177/0162243913490812. JSTOR 43671157. 
  94. ^ a b c Saiyed, Zahraa (Eylül 2017). "Native American Storytelling Toward Symbiosis and Sustainable Design". Energy Research & Social Science. Cilt 31. ss. 249-252. doi:10.1016/j.erss.2017.05.029 – Science Direct vasıtasıyla. 
  95. ^ a b c d e Martin, Tania (Eylül 2005). "Thinking the Other: Towards Cultural Diversity in Architecture". Journal of Architectural Education. 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019 – JSTOR vasıtasıyla. 
  96. ^ a b c Necefer, Len; Wong-Parodi, Gabrielle; Paulina, Jaramillo; Small, Mitchell J. (Mayıs 2015). "Energy development and Native Americans: Values and beliefs about energy from the Navajo Nation". Energy Research & Social Science. Cilt 7. ss. 1-11. doi:10.1016/j.erss.2015.02.007. 
  97. ^ a b c d e Del'Era, Claudio; Landoni, Paolo (Haziran 2014). "Living Lab: A Methodology between User Centered Design and Participatory Design". Creativity & Innovation Management. 23 (2). ss. 137-154. doi:10.1111/caim.12061. 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019 – EBSCOhost vasıtasıyla. 
  98. ^ a b Mestre, Ana; Cooper, Tim (2017). "Circular Product Design. A Multiple Loops Life Cycle Design Approach for the Circular Economy". Design Journal. Cilt 20. ss. S1620-S1635. doi:10.1080/14606925.2017.1352686. 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019 – EBSCOhost vasıtasıyla. 
  99. ^ Vila, Carlos (Mayıs 2016). "An Approach to Conceptual and Embodiment Design within A New Product Development Life Cycle Framework". International Journal of Production Research. 54 (10). ss. 2856-2874. doi:10.1080/00207543.2015.1110632. 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019 – EBSCOhost vasıtasıyla. 
  100. ^ Shaker, Richard Ross (Eylül 2015). "The spatial distribution of development in Europe and its underlying sustainability correlations". Applied Geography. Cilt 63. p. 35. doi:10.1016/j.apgeog.2015.07.009. 
  101. ^ World Conservation Strategy: Living Resource Conservation for Sustainable Development (PDF). International Union for Conservation of Nature and Natural Resources. 1980. 26 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Eylül 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sürdürülebilir_gelişme&oldid=34138581" sayfasından alınmıştır