Türkiye'de Siyasi Partiler - Vikipedi

Türkiye'de Siyasi Partiler 1859-1952, Tarık Zafer Tunaya'nın Türkiye'de partileşmeleri ele aldığı 1952 tarihli kaynak eseridir. Türkiye'nin 100 yıllık siyasal parti geleneği etraflı bir bibliyografya ile ele alınmaktadır. Osmanlı-Cumhuriyet sürekliliğinin vurgulandığı eser, Türkiye'de bu alanda yapılmış en kapsamlı eserdir. Mete Tunçay kendi kuşağı ve Sina Akşin, Selim İlkin, Zafer Toprak ve Şükrü Hanioğlu gibi sonraki tarihçilerin bu eserden çıktığı benzetmesini yapmaktadır. Tunçay ve Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi'nde bu eseri kritik eden Tarih Vakfı başkanı Mehmet Ö. Alkan, Tunaya'nın bu eserinin Türk tarihçileri üzerindeki etkisini Nikolay Gogol'un Palto'sunun Rus edebiyatçıları üzerinde yaptığı etkiye benzetmektedir. Zafer Toprak da eseri opus magnum olarak nitelemektedir.^[1]

Türkiye'de Siyasi Partiler Türk tarih yazımı için bir esin kaynağı ve temel referans kitapları arasındadır. Tunaya ömrünün son evresini bu eserini genişletmeye ayırdı ancak ilk baskısı 1952'de yapılan eserinin üç cildini tamamlayabildi, dördüncü cilt üzerine çalışırken hayatını kaybetti. Eserin ilk cildi Kanun-ı Esasi ve II. Meşrutiyet dönemi siyasal partilerine ayrılırken ikinci cildi Mütareke dönemine ilişkindir. Üçüncü ciltte ise İttihat ve Terakki ve partinin Türk siyasası üzerine olan etkileri ele alınmıştır.^[2] Bu cilt 1989'da 13. Sedat Simavi Ödülleri'nde Sosyal Bilimler dalında ödüle layık görüldü.^[3] Tunaya özellikle II. Meşrutiyet dönemini Türk siyasetinde bir laboratuvar olarak yorumlamaktadır.^[4] Eser son olarak Türkiye'de Siyasal Partiler adıyla Hürriyet Vakfı Yayınları sonrasında İletişim Yayınları'ndan çıktı.

Genel

• Alkan, Mehmet Ö. (2004). "Gogol'un Paltosu: Tarık Zafer Tunaya ve "Siyasî Partiler"". Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 2 (1). BİSAV. ss. 475-481. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.