Protesto - Vikipedi
Protesto, göreceli olarak bir olaya ve duruma karşı aksi yönde tepki göstermektir. Genellikle bu tepki gösterme biçimi, muhalif görüşü sözle ifade etme yanında o görüşü toplumsallaştırma ve bir grupla birlikte ifade etme karakteri de taşıyabilir.[1][2] Bundaki amaç kamuoyu nezdinde sesini daha çok duyurabilmek ve yönetime karşı daha etkili bir duruş sergileyebilmektir. Bu, doğrudan ifade ve etkilemenin ve aktivizmin bir yoludur.
Bu kendini ifade etme metodu, teoride, uygulamada ve görünürde, yönetsel politikalar, ekonomik koşullar, dinsel tutumlar, sosyal yapı veya medya monopolü tarafından sınırlandırılabilir. Böyle bir sınırlama meydana geldiğinde karşıtlık, kültüre, caddelere ve göç olgusuna yansıyabilir.
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Küçük bir olayla başlayan protestolar kısa sürede büyüyebilir ve sivil direnişe, muhalif eylemlere, aktivizme, isyanlara, başkaldırılara, ayaklanmalara ve siyasi veya sosyal devrim hareketlerine dönüşebilir. Protestolardan bazı örnekler:
- 16. yüzyılın başlarında Kuzey Avrupa (Protestan Reformasyon)
- 1770'lerde Kuzey Amerika (Amerikan Devrimi)
- 1783 Pensilvanya İsyanı, Kıta Ordusu'nun birkaç yüz askerinin hükûmet karşıtı protestosu
- 1789'da Fransa'da (Fransız Devrimi)
- 1803'te Haiti'de (Haiti Devrimi), köleliğe karşı ilk başarılı siyah devrim
- 1886'daki Haymarket olayı, Anarşist Hareket liderliğindeki şiddetli işçi protestosu
- 1909 New York Gömlek İşçileri Grevi
- Mohandas Gandhi'nin 1930 yılındaki Tuz Yürüyüşü, Hindistan'daki İngiliz tuz vergisinin tarihi içerisinde yer alır
- 1963 sivil haklar hareketinin bir parçası olarak Birmingham Çocuk Haçlı Seferi,
- 1963 Sivil haklar hareketinde önemli bir an olan İş ve özgürlük için Washington'a yürüyüş
- 1965, Sivil Haklar Hareketi'nin bir parçası olarak Selma'dan Montgomery'ye yürüyüşler
- Vietnam Savaşı'na karşı protestolar ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Vietnam Savaşı'na katılmasına muhalefet
- Meksika 68
- 1968'de Helsinki, Finlandiya'daki Eski Öğrenci Evi'nin İşgali
- 1969'da New York'ta eşcinsellere yönelik muameleyi protesto eden Stonewall isyanları
- Filipinler'deki Halkın Gücü Devrimi
- Thammasat Üniversitesi'nde barışçıl protestoculara ateş açan Taylandlı askerî personel, polis ve diğerleri.[3]
- 1980'den 1989'a kadar Polonya'da Solidarność Hareketinin Sovyet Komünizmine karşı protestoları.
- 1989 Tiananmen Meydanı protestoları
- 4–9 Kasım 1989'da Berlin Duvarı'nın Yıkılması ile sonuçlanan Alexanderplatz gösterileri
- 1980'lerin sonu ve 1990'ların başındaki Act Up AIDS protestoları
- Japon asıllı Kanadalıların Mülksüzleştirilmesi protestoları
- Seattle DTÖ 1999 Bakanlar Konferansı protesto faaliyeti, Dünya Ticaret Örgütü'ne karşı
- Anti- Prag'daki küreselleşme protestoları 2000'de
- 18-22 Temmuz 2001 tarihleri arasında Cenova'da küreselleşme karşıtı protestolar
- 15 Şubat 2003 Irak Savaşı Protestosu
- Filistin'deki Birinci İntifada ve İkinci İntifada
- Nükleer karşıtı protestolar
- 2007 Bersih mitingi
- 2010 Tayland siyasi protestoları
- 2011 İran protestoları
- Arap Baharı protestoları
- Wall Street'i işgal hareketi
- Bersih Malezya protestoları
- 2012-13 Mısır protestoları
- 2013 Türkiye Gezi Parkı protestoları
- Ukrayna'daki Euromaidan protestoları, Kasım 2013 – Şubat 2014
- 13 Temmuz 2013'te Black Lives Matter liderliğindeki protestolar
- Ayçiçeği Öğrenci Hareketi
- 2014 Hong Kong Şemsiye Hareketi
- 2016 Güney Kore protestoları
- 2017 Jallikattu protestoları
- 2017 Romanya protestoları
- Dakota Erişim Boru Hattı protestoları
- 2018 Tommy Robinson protestoları
- 2018 Sadiq Khan protestolar
- Canlarımız İçin Yürüyüş (MFOL) hareketi
- 2018 Ermeni Kadife Devrimi
- 2018-2019 Sudan protestoları
- 2018–2020 Sırp protestoları
- 2019 Venezuela protestoları
- 2019 Endonezya protestoları
- 2019 Bolivya protestoları
- 2019-2020 Hong Kong protestoları
- Vatandaşlık Değişikliği Yasası protestoları
- 2019–20 Lübnan protestoları
- 2019–2021 Irak protestoları
- George Floyd protestoları
- 2020-21 Belarus protestoları
- COVID-19 protestoları
- Sırbistan'daki COVID-19 protestoları
- 2020 Tayland protestoları
- 2020-2021 Hint çiftçilerin protestosu
- 2020–2021 Amerika Birleşik Devletleri seçim protestoları
- Mehsa Emini protestoları
- Peru protestoları (2022–2023)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Definition of PROTEST". www.merriam-webster.com (İngilizce). 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020.
- ^ "PROTEST (noun) definition and synonyms | Macmillan Dictionary". www.macmillandictionary.com (İngilizce). 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020.
- ^ "6ตุลา". 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.