Rəngli inqilab — Vikipediya
İnqilab |
---|
Kateqoriya |
Rəngli inqilab (ing. Colour revolution) — Dünya KİV-ləri tərəfindən Postsovet məkanı və Balkan yarımadasında erkən 2000-ci illərdə müxtəlif əlaqəli hərəkatları xarakterizə etmək üçün istifadə olunan termindir.[1] Termin həmçinin Yaxın Şərq daxil olmaqla bir sıra başqa inqilablara da tətbiq edilmişdir.
Rəngli inqilabların siyahısı
[redaktə | mənbəni redaktə et]İnqilab | Yer | Başlanğıc tarixi | Bitmə tarixi | Təsviri | |
---|---|---|---|---|---|
Qərənfil inqilabı | Portuqaliya | 25 Aprel 1974 | İnqilab qərənfil rəngi ilə əlaqədardır, çünki qərənfillər geyinilirdi. | ||
Sarı inqilab | Filippin | 22 Fevral 1986 | 25 Fevral 1986 | ||
Kokos inqilabı | Papua-Yeni Qvineya | 1 Dekabr 1988 | 20 Aprel 1998 | ||
Məxməri inqilab | Çexoslovakiya | 17 Noyabr 1989 | 29 Dekabr 1989 | ||
Bulldozer inqilabı | Yuqoslaviya | 5 Oktyabr 2000 | |||
Qızılgül inqilabı | Gürcüstan | 3 Noyabr 2003 | 23 Noyabr 2003 | 2003-cü ilin noyabr ayında uzun sürən küçə etirazlarından sonra Mixail Saakaşvili bir qrup tərəfdarı ilə Gürcüstan parlamenti binasına daxil olaraq, özünü itirmiş Eduard Şevardnadzeni iclas zalını tərk etməyə məcbur edir.[2] Şevarnadzenin tribunada tələsik qoyub getdiyi çayı tribunaya qalxan Saakaşvili bir göz qırpımına içərək nitq edir. Həmin səhnə Gürcüstanda hakimiyyətin dəyişməsinin və Qızılgül inqilabı qələbəsinin rəmzinə çevrildi. | |
Narıncı inqilab | Ukrayna | 22 Noyabr 2004 | 23 Yanvar 2005 | 2004-cü il noyabrın 22-də Kiyevin mərkəzi meydanında prezident seçkilərinin nəticələrinə etiraz olaraq kütləvi nümayişlər başladı. Sonda Ali məhkəmə təkrar seçki təyin etdi və nəticədə prezident Viktor Yuşşenko qalib gəldi.[3] | |
Bənövşəyi inqilab | İraq | Yanvar 2005 | |||
Zanbaq inqilabı | Qırğızıstan | 27 Fevral 2005 | 11 Aprel 2005 | ||
Sidr inqilabı | Livan | 14 Fevral 2005 | 27 Aprel 2005 | ||
Mavi inqilab | Küveyt | Mart 2005 | |||
Cins inqilabı | Belarus | 19 Mart 2006 | 25 Mart 2006 | ||
Zəfəran inqilabı | Myanmar | 15 Avqust 2007 | 26 Sentyabr 2007 | ||
Üzüm inqilabı | Moldova | 6 Aprel 2009 | 12 Aprel 2009 | ||
Yaşıl inqilab | İran | 13 İyun 2009 | 11 Fevral 2010 | ||
Yasəmən inqilabı | Tunis | 18 Dekabr 2010 | 14 Yanvar 2011 | ||
Lotus inqilabı | Misir | 25 Yanvar 2011 | 11 Fevral 2011 | ||
Mirvari inqilabı | Bəhreyn | 14 Fevral 2011 | 22 Noyabr 2014 | ||
Qəhvə inqilabı | Yəmən | 27 Yanvar 2011 | 24 Noyabr 2011 | ||
Yasəmən inqilabı | Çin | 20 Fevral 2011 | 20 Mart 2011 | ||
2015-ci il Qvatemala etirazları | Qvatemala | 16 Aprel 2015 | 3 Sentyabr 2015 | ||
Rəngli inqilab | Makedoniya | 12 Aprel 2016 | 20 İyul 2016 | ||
Məxməri inqilab (Ermənistan) | Ermənistan | 31 Mart 2018 | 8 May 2018 | 12 aprel 2018-ci il tarixində Ermənistan Respublikasının müxtəlif şəhərlərində başlayan və Ermənistan millət vəkili Nikol Paşinyanın rəhbərlik etdiyi hökumət eleyhinə olan etiraz aksiyaları dalğası.[4] |
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Government's preoccupation with 'colour revolution' reveals misunderstandings". www.phnompenhpost.com. www.phnompenhpost.com. 2022-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2018.
- ↑ "Gürcülər Saakaşvilini necə xatırlayacaq?". www.bbc.com. BBC. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2018.
- ↑ "Ukraynada "Narıncı İnqilab"-ın ildönümüdür". www.azadliq.org. www.azadliq.org. 2021-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2018.
- ↑ "Why Armenia 'Velvet Revolution' won without a bullet fired". www.bbc.co.uk. www.bbc.co.uk. 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2018.