اکد (شهر) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اَکِد پایتخت امپراتوری اکد بود. این امپراتوری، نیروی سیاسی حاکم در میان‌رودان در پایان هزارهٔ سوم پیش از میلاد بود. وجود اَکِد تنها بر پایهٔ منابع متنی دانسته است و موقعیت آن هنوز مشخص نشده‌است. البته دانشمندان مکان‌هایی را برای آن پیشنهاد داده‌اند. بیشتر پیشنهادهای اخیر، جایی در شرق دجله را معرفی می‌کنند.

پیش از شناسایی اکد در متن‌های میخی میان‌رودان، این شهر تنها از منبعی در سفر پیدایش ۱۰:۱۰^[۱] شناخته شده‌بود. نام شهر اکد بیش از ۱۶۰ بار در منابع میخی در محدودهٔ تاریخی از دورهٔ اکد (۲۳۵۰ تا ۲۱۷۰ یا ۲۲۳۰ تا ۲۰۵۰ پیش از میلاد بر پایهٔ گاه‌شناسی متوسط یا کوتاه^[۲]) تا سدهٔ ششم پیش از میلاد یافت شده‌است. معنای نام شهر مشخص نیست^[۳] و به نظر می‌رسد که ریشهٔ اکدی نداشته باشد. این امر نشان می‌دهد که در دوره‌های پیش از سارگون نیز مسکونی بوده‌است.^[۴]

الههٔ اصلی اکد، ایشتار بود که همتای اینانا الههٔ سومری شناخته می‌شود.^[۵] بعداً در دوران بابلی قدیم، ایشتار و همسرش ایلابا در سیپار پرستیده می‌شدند.^[۶] احتمالاً در آن دوران اکد نابود شده‌بوده‌است.^[۳]

موقعیت اَکِد نامعلوم است، ولی دانشمندان پیشنهادهای گوناگونی را مطرح کرده‌اند. در بسیاری از پیشنهادهای قدیمی‌تر، اکد در کنار فرات مکان‌یابی شده‌بود؛ ولی بر پایهٔ بحث‌های جدیدتر کنارهٔ دجله محتمل‌تر دانسته می‌شود.^[۷]

• Foster, Benjamin R. (2013), "Akkad (Agade)", in Bagnall, Roger S. (ed.), The Encyclopedia of Ancient History, Chicago: Blackwell, pp. 266–267, doi:10.1002/9781444338386.wbeah01005
• Meador, Betty De Shong (2001), Inanna, Lady of the Largest Heart. Poems by the Sumerian High Priestess Enheduanna, Austin: University of Texas Press, ISBN 978-0-292-75242-9
• Pruß, Alexander (2004), "Remarks on the Chronological Periods", in Lebeau, Marc; Sauvage, Martin (eds.), Atlas of Preclassical Upper Mesopotamia, Subartu, vol. 13, pp. 7–21, ISBN 2503991203
• Sallaberger, Walther; Westenholz, Aage (1999), Mesopotamien: Akkade-Zeit und Ur III-Zeit, Orbis Biblicus et Orientalis, vol. 160/3, Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, ISBN 3-525-53325-X
• Wall-Romana, Christophe (1990), "An Areal Location of Agade", Journal of Near Eastern Studies, 49 (3): 205–245, doi:10.1086/373442, JSTOR 546244