سائوتومه و پرنسیپ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جمهوری دموکراتیک سائوتومه و پرنسیپ República Democrática de São Tomé e Príncipe  (پرتغالی) سائوتومه و پرنسیپ
پرچم نشان ملی
شعار: "Unidade, Disciplina, Trabalho" (پرتغالی) "اتحاد، انضباط، کار"
سرود: Independência total استقلال کامل
موقعیت  سائوتومه و پرنسیپ  (آبی تیره) – در آفریقا  (آبی روشن و خاکستری تیره) – در اتحادیه آفریقا  (آبی روشن)
پایتخت	سائوتومه ۰°۲۰′ شمالی ۶°۴۴′ شرقی / ۰٫۳۳۳°شمالی ۶٫۷۳۳°شرقی / 0.333; 6.733
بزرگترین شهر	پایتخت
زبان(های) رسمی	زبان پرتغالی
زبان(های) محلی	فورویی آگولایی پرنسیبی
دین(ها) [۱]	۸۲٫۲٪ مسیحیت ۱۲٫۶٪ بی‌دین ۲٫۹٪ دین عامیانه ۲٫۳٪ دیگر دین‌ها
نام(های) اهلیت	سائوتومه‌ای[۲]
حکومت	حکومت متمرکز نظام نیمه‌ریاستی جمهوری[۳]
• رئیس‌جمهور	کارلوس ویلا نوا
• نخست‌وزیر	جورخه بوم جیزس
قوه مقننه	مجلس ملی
استقلال
• از پرتغال	۱۲ ژوئیه ۱۹۷۵
مساحت
• کل	۱٬۰۰۱ کیلومتر مربع (۳۸۶ مایل مربع) (۱۱۷ ام)
• آبها (٪)	جزئی
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۱۶	۱۹۹٬۹۱۰[۴] (۱۸۶ام)
• سرشماری ۲۰۱۲	۱۷۸٬۷۳۹
• تراکم	۱۹۹٫۷ بر کیلومتر مربع (۵۱۷٫۲ بر مایل مربع) (۶۹ام)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)	برآورد ۲۰۱۷
• کل	$۶۸۵ میلیون[۵]
• سرانه	$۳٬۲۲۰[۵]
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)	برآورد ۲۰۱۷
• کل	$۳۵۵ بیلیون[۵]
• سرانه	$۱٬۶۶۸[۵]
شاخص جینی (۲۰۱۰)	۳۳٫۹[۶]
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸)	۰٫۶۰۹[۷] ۱۳۷ ام
واحد پول	دبرای سائوتومه و پرینسیپ (STN)
منطقه زمانی	یوتی‌سی (ساعت گرینویچ)
جهت رانندگی	راست
پیش‌شماره تلفنی	+۲۳۹
کد ایزو ۳۱۶۶	ST
دامنه سطح‌بالا	.st

سائوتومه و پرنسیپ^[۸] با نام کامل جمهوری دموکراتیک سائوتومه و پرنسیپ به پرتغالی: (República Democrática de São Tomé e Príncipe) کشوری است در خلیج گینه در باختر آفریقا. پایتخت آن سائوتومه است.

این کشور از دو جزیره سائوتومه و پرنسیپ تشکیل شده و فاصله این کشور تا نزدیک‌ترین همسایه‌اش در خاک قاره آفریقا، گابون، ۲۲۵ کیلومتر است.

این کشور بعد از سیشل، کم‌جمعیت‌ترین کشور در قاره آفریقا است. این کشور همچنین کوچک‌ترین کشور پرتغالی زبان دنیا است.

این دو جزیره تا پیش از رسیدن پرتغالی‌ها در سال ۱۴۷۱ خالی از سکنه بودند. پس از آن‌ها به عنوان پایگاهی برای تجارت با سرزمین اصلی آفریقا استفاده شد. سائوتومه و پرنسیپ تا سال ۱۹۷۵ مستعمره پرتغال بود.^[۹]

سائوتومه و پرنسیپ در خلیج گینه و فاصله ۲۴۰ کیلومتری از کرانه آفریقای شرقی قرار گرفته‌است. دارای ۴۴۹ متر مربع مساحت و ۲۱۹٬۰۰۰ نفر جمعیت است.^[۱۰] پایتخت آن شهر سائوتومه با ۵۳٬۰۰۰ نفر جمعیت است. واحد پول آن دبرا است. میزان سواد ۵۴ درصد است.

بیشتر مردم آن از نسل بردگان آفریقایی است. پایه زندگی آنان بر کشاورزی و ماهیگیری استوار می‌باشد. صادارات عمده و قهوه و کاکائو است. در جزیره سائوتومه ده قله کوه آتشفشانی وجود دارد. سواحل آن قابل شنا است، اجرای نمایشنامه‌های قرون وسطی و جشن‌های مذهبی و روزهای مقدس از سرگرمی‌های فرهنگی در این کشور است. این کشور کشتزارهای قهوه و دهانه‌های آتشفشانی دارد.

روز استقلال آن ۱۲ ژوئیه است که در این روز در سال ۱۹۷۵ از پرتغال مستقل شد. تدوین قانون اساسی آن در ۵ نوامبر ۱۹۷۵ و تصویب آن در ۱۵ دسامبر ۱۹۸۲ بوده‌است.

این جمهوری متشکل است از دو جزیرهٔ کوهستانی که حدود ۱۴۴ کیلومتر از هم فاصله دارند.

یکی از کوچک‌ترین کشورهای قاره آفریقا با ۹۶۴ کیلومتر مساحت که در خاور گابن و گینه استوایی و در اقیانوس اطلس واقع شده‌است. این کشوراز دو جزیره سائوتومه و پرنسیپ تشکیل شده و دارای ۲۱۸٬۰۰۰ نفر جمعیت می‌باشد. سائوتومه و پرنسیپ جزایر کوچک آتشفشانی هستند که در خلیج گینه در ۲۴۱ کیلومتری و سواحل غربی قرار گرفته سائوتومه ۸۵۵ کم مساحت دارد و پوشیده از جنگل‌های انبوه کوهستانی است جزایر پرینسیپ ۱۰۴ کم مساحت دارد و پوشیده از کوه‌های ناهموار است جزایر دیگر این جمهوری پدارس تین هوساس و رولاس است. بلندترین نقطه آن قلهٔ گاگو کوتینهو (قلهٔ سائوتومه)، با ۲۰۲۴ متر است. خلیج بایت در شمال و جزایر آنوبون در جنوب این کشور قرار گرفته‌اند.

آب و هوای این کشور استوایی است و جنگل‌های بارانی استوائی دارد و ۶۰ نوع پرنده نادر در آن‌ها وجود دارد. سواحل آن شنی است و ماهیگیری آب‌های شور در آن رایج است. هوایش معتدل است. هیچ رود مهمی وجود ندارد.

آب و هوای گرمسیری آن بر اثر پستی‌ها و بلندها متفاوت و تأثیر جریان آب سرد بن گوئلا مؤثر است. فصل مرطوب آن با بارندگی سنگین از اکتبر تا مه ادامه دارد. اما ریزش باران خیلی گوناگون ۱۰۰۰ میلی‌متر در شمال – شرق تا ۳۸۰۰ تا ۵۰۰۰ میلی‌متر در فلات است. سائوتومه در ژانویه ۲۶٫۱ و در ژوئیه ۲۳٫۹ درجه گرما و سالانه ۹۵۱ میلی‌متر باران دارد.

شهرهای مهم این کشور عبارتنداز:

• سانتو آنتونیو
• ترینیداد
• سائوتومه

سائوتومه و پرنسیپ را در سال ۱۴۷۱ پرتغالی‌ها کشف و در آن تا اواخر قرن ۱۸ سکونت کردند. با کشت نیشکر و قهوه و کاکائو به وسیلهٔ بردگان کارگر منافع سرشاری نصیب استعمارگران گشت و به تنهایی جزیره سائوتومه بزرگ‌ترین تولیدکننده کاکائو در ۱۹۰۸ بود. تولید فراورده‌های کشاورزی آن هنوز از اهمیت بسیار برخوردار است. در اوائل سده بیستم، کشتزارهای این جزایر به دلیل بیگاری کشیدن از کارگران بدنام بود. در ۱۹۵۳ جنبش‌های آزادیخواهانه درین سرزمین‌ها ضد پرتغالی‌ها درگرفت که منتهی بکشته شدن چند صد آفریقایی گشت. در ۱۹۴۷ پرتغال بساط امپراتوری فرا دریای خود را برچید و در ۱۲ ژوئیه ۱۹۷۵ سائوتومه و پرنسیپ دارای استقلال و حکومت جمهوری گردید.

در ۱۹۸۸ تهاجم و کودتایی با شکست روبرو گشت. مشکلات اقتصادی موجب شده‌است که این کشور وابستگی‌اش را به شوروی کاهش دهد و در ۱۹۹۰ جنبش آزادیبخش سائوتومه و پرنسیپ مارکسیسم را رها کرد. در ژانویهٔ ۱۹۹۱ حزب مخالف همبستگی دموکراتیک در انتخابات چندحزبی پیروز شد.

حکومت آن جمهوری دمکراتیک است و ۵۵ عضو مجمع ملی خلق با رأی تمامی افراد بالغ برای پنج سال انتخاب می‌گردند. رئیس‌جمهور – که نخست‌وزیر و شورای وزیران را انتصاب می‌کند – نیز مستقیماً انتخاب می‌شود. احزاب سیاسی عبارتند از: جنبش آزادیبخش سائوتومه و پرینسیپ (چپگرا و تنها حزب قانونی تا سال ۱۹۹۰) و حزب همبستگی دموکراتیک (PCD؛ میانه‌رو).

طبق قانون اساسی اختیار و قدرت کامل ازآن مجلس قانونگزاری خلق است که مرکب از اعضاء و نمایندگانی است که برای دوره چهار ساله می‌گردند. این مجلس رئیس‌جمهور را از میان نامزدهایی که جنبش برای آزادی سائوتومه و پرینسیپ (تنها حزب قانونی کشور است) معرفی می‌کند، برمی‌گزیند. قانون اساسی آن در ۱۹۷۵ تدوین و طبق آخرین تقسیمات کشوری از دو استان جزیره‌ای تشکیل گردیده‌است.

قانون اساسی جدید در همه‌پرسی اوت ۱۹۹۰ با ۷۲ درصد آراء به تصویب رسید و از قید انحصار جنبش برای آزادی سائوتومه و پرینسیب خارج گشت. رئیس‌جمهور با رای مجلس خلق به مدت ۴ سال برگزیده می‌شود. در انتخابات ژانویه ۱۹۹۱ تنها نامزد میگوئل تراوادا (زاده ۱۹۳۶) با به دست آوردن ۸۰ درصد آراء برگزیده شد.

اکثریت ساکنان به شاخه محلی کلیسای کاتولیک روم تعلق دارند که به نوبه خود روابط نزدیکی با کلیسای پرتغال دارد. اقلیت‌های پروتستان قابل توجهی از ادونتیست‌های روز هفتم و دیگر پروتستان‌های انجیلی و همچنین جمعیت مسلمان کوچک اما رو به رشد وجود دارد.

فوتبال مشهورترین ورزش در سائو تومه و پرینسیپ است، تیم ملی فوتبال سائو تومه و پرنسیپ تحت نظارت فدراسیون فوتبال سائوتومه و پرنسیپ فعالیت می‌کند و یکی از اعضای کنفدراسیون فوتبال آفریقا (CAF) و فیفا است.

زبان رسمی این کشور پرتغالی و دین مردمش مسیحی است. تبار مردمش از اقوام سرویکایس، تونگاس، فوروس، انکولارس، مس تیکوس، و اروپائی است.

میزان با سوادی در سال ۱۹۸۱ برابر با ۵۷٫۴ درصد بود. این کشور دانشگاه ندارد. شمار نیروهای مسلح آن ۹۰۰ نفر (تخمین ۱۹۹۱) است و خدمت سربازی ندارد.

سائوتومه توسط فرودگاه بین‌المللی سائوتومه با پروازهای منظم به اروپا و دیگر کشورهای آفریقایی سرویس می‌شود.

واحد پول سائوتومه و پرنسیپ دوبرا است. اقتصاد این کشور عمدتاً بر کشاورزی استوار می‌باشد و کاکائو نقطهٔ اتکای آن کشور است. بیشتر زمینها ملی است.

محصولات عمده کشاورزی: کاکائو، مغز نارگیل – نارگیل- روغن نخل – قهوه – موزه صنایع عمده: الوار – مغز نارگیل صادرات: کاکائو – قهوه – مغز نارگیل روغن نخل واردات: خواربار – پارچه ماشین آلات ابزار الکتریک سوخت‌ها اجناس کارخانه‌ای طرف‌های مهم دادوستد: (هلند – پرتغال – ایالات متحده – آلمان) است.

تولید سالانه برق حدود سه میلیون کیلووات ساعت، زمین زیر کشت ۳۸ درصد کل خاک کشور، جنگل ۶۰ درصد خاک کشور، صید ماهی حدود ۲۸۰۰ تن در سال است.

ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای سائوتومه و پرنسیپ دارد.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سائوتومه و پرنسیپ موجود است.

• Tony Hodges & Malyn Newitt, São Tomé e Príncipe: From plantation colony to microstate, London: Westview, 1988
• ویکی‌پدیای انگلیسی.