پژوهشگاه صنعت نفت - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پژوهشگاه صنعت نفت

نوع	بنیاد پژوهشی
بنیانگذاری شده	۱۳۳۸ شرکت ملی نفت ایران
وابستگی	وزارت نفت ایران
ارائه دهنده رشته‌های	مهندسی نفت مهندسی شیمی مهندسی پتروشیمی مهندسی پلیمر
رئیس	عظیم کلانتری اصل
اعضای هیئت علمی	۱۸۱ نفر
تحصیلات تکمیلی	۳۳۹ نفر
دکترا	۱۱۵ نفر
موقعیت	تهران، ایران
وبگاه	www.ripi.ir

پژوهشگاه صنعت نفت، مؤسسه پژوهشی ایرانی است، که به‌عنوان بزرگترین مرکز پژوهشی در زمینه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی در ایران فعالیت می‌کند. این پژوهشگاه در سال ۱۳۳۸ توسط شرکت ملی نفت ایران تأسیس شد و اکنون به عنوان یکی از سازمان‌های وابسته به وزارت نفت ایران فعالیت می‌نماید.^[۱][۲] هم‌اکنون عظیم کلانتری اصل ریاست پژوهشگاه صنعت نفت را برعهده دارد. این پژوهشگاه فناوری‌های گوناگونی را در سه حوزه بالادستی نفت‌وگاز، پایین‌دستی نفت‌وگاز، انرژی و محیط زیست توسعه داده‌است. برخی از مهمترین فناوری‌های توسعه‌یافته توسط پژوهشگاه صنعت نفت عبارتند از:

1. مطالعات هیدرات‌های گازی در دریای عمان
2. توسعه دانش فنی انواع افزایه‌های حفاری
3. توسعه دانش فنی واحد‌های فرایندی پالایشگاه‌های نفت
4. توسعه دانش فنی انواع کاتالیست
5. توسعه دانش فنی سنسورهای پرتابل
6. توسعه دانش فنی پاکسازی خاک‌های آلوده

پژوهشگاه صنعت نفت در سال ۱۳۳۸ با نام «اداره توسعه و تحقیقات شرکت ملی نفت ایران» تأسیس شد. هدف اولیه این سازمان، تحقیق و پژوهش در زمینه کاربرد مواد نفتی بود. پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران، نام این سازمان نیز به «مرکز پژوهش و خدمات علمی» تغییر یافت. بر پایه موافقتنامه اصولی سال ۱۳۶۸ شورای گسترش وزارت فرهنگ و آموزش عالی، به عنوان «پژوهشگاه صنعت نفت» با هدف انجام پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای، نامیده شد.^[۳]

راهبرد پژوهشگاه صنعت نفت، ایجاد ارزش افزوده از راه تولید و تجاری‌سازی فناوری، با رویکرد اصل انجام پژوهش برای توسعه و داخلی‌سازی فناوری‌های جدید در صنعت نفت است. فعالیت‌های این پژوهشگاه در سه مجموعه پردیس پژوهش و توسعه انجام می‌شود، که شامل: صنایع بالادستی نفت، صنایع پایین‌دستی نفت، انرژی و محیط زیست» می‌باشد.

پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی نفت، مهم‌ترین پردیس در مجموعه پژوهشگاه صنعت نفت می‌باشد، که از سه پژوهشکده و دو مرکز توسعه تشکیل شده‌است. سه پژوهشکده صنایع بالادستی شامل: پژوهشکده علوم زمین، پژوهشکده مهندسی نفت و پژوهشکده مطالعات مخازن و توسعه میدان‌ها، همچنین دو مرکز توسعه نرم‌افزارهای بالادستی نفت و مرکز فناوری اطلاعات بالادستی نفت می‌باشند. این پردیس با تکیه بر منابع انسانی دانشی، باتجربه و کارآمد و هم‌چنین تجهیزات دستگاهی مدرن و پیشرفته، با رویکرد کار گروهی، سعی دارد با انجام پژوهش‌های بنیادی و کاربردی، مطالعات جامع، انجام خدمات علمی و آزمایشگاهی و مشاوره‏‌های علمی و مدیریتی، نیازهای فناورانه صنعت نفت را در حوزه بالادستی برآورده ساخته و معضلات عملیاتی این حوزه را در کشورمان برطرف کند.

پردیس پژوهش و توسعه صنایع پایین‌دستی نفت، شامل شش پژوهشکده: کاتالیست و نانوفناوری، توسعه فناوری‌های پالایش و فرآورش نفت، توسعه فناوری‌های فرآورش و انتقال گاز، توسعه فناوری‌های شیمیایی، پلیمری و پتروشیمی، توسعه فرایند و فناوری تجهیزات، هم‌چنین مرکز پژوهش و توسعه فناوری‌های نفت کرمانشاه است. کلیه فرآوردهای نفتی در شاخه علم مواد شیمی در مترولوژی علمی CCQM شناخته میشود .

پردیس پژوهش و توسعه انرژی و محیط زیست، شامل سه پژوهشکده محیط زیست و بیوتکنولوژی، حفاظت صنعتی و توسعه و بهینه‌سازی فناوری‌های انرژی و گروه پژوهشی تجزیه و ارزیابی مواد است که با اجرای طرح‌های پژوهشی و توسعه ای، در مسیر کسب و بومی‏‌سازی دانش فنی برای صنعت نفت و نیز رفع معضلات صنعتی در حوزه‏‌های انرژی، حفاظت صنعتی، محیط زیست و بیوتکنولوژی گام برمی‌دارد. هم‌اکنون نیز این پردیس تبدیل جزیره سیری به یک جزیره سبز را بر عهده گرفته و در منطقه عسلویه نیز اجرای پروژه تعیین مقدار آلاینده‌ها و مدل سازی هوای منطقه را عهده‌دار است.

در حال حاضر پژوهشگاه صنعت نفت از ۷۵۵ نیروی انسانی متخصص برخوردار است، که شامل ۹۵ دکتر، ۳۳۹ کارشناس ارشد، ۱۲۷ کارشناس، و بقیه نیروهای تکنسین و پشتیبانی می‌باشند. از کل کارکنان حدود ۷۰٪ دارای سمت‌های پژوهشی می‌باشند. از این میان تعداد ۲۰۰ نفر توانسته‌اند به عضویت هیئت علمی پژوهشگاه در آیند.^[۲][۳]

کتابخانه تخصصی پژوهشگاه صنعت نفت در سال 1338 همزمان با تاسیس پژوهشگاه صنعت نفت در حوزه های نفت و گاز، پتروشیمی، شیمی، مهندسی شیمی و سایر موضوعات فنی و مهندسی مرتبط تاسیس شد.^[۴]

مدیریت کتابخانه تاکنون (1399): ماریا رزم گیر

روسای اسبق این کتابخانه: محمدعلی بوربور ، شاهسون

مسئول امانت و پشتیبانی: زهرا میرزاآقاجان

مسئول تامین مدارک و نشریات و استانداردها: سمانه توکلی

منابع این کتابخانه شامل کتاب، نشریات، گزارش، مقالات، استانداردها، پایان نامه، نرم افزار، دیسک فشرده در دو زبان انگلیسی و فارسی عرضه میگردد. با راه اندازی کتابخانه دیجیتال، امکان دسترسی به منابع علمی الکترونیکی تمام متن برای پژوهشگران پژوهشگاه صنعت نفت فراهم شده است. کلیه منابع اطلاعاتی اعم از چاپی و الکترونیکی موجود در کتابخانه در قالب 14 پایگاه اطلاعاتی بر روی نرم افزار جامع کتابخانه منطبق با روش های استاندارد سازماندهی شده است و از طریق فبلدهای اطلاعاتی قابل بازیابی است.

خدمات مرجع: خدمات مشاوره و جستجوی اطلاعات از پایگاه اطلاعاتی کتابشناختی و دیجیتال کتابخانه و سایر کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی داخل کشور و ارائه نتایج کاوش به پژوهشگران به روش حضوری ارائه میگردد.

کلیه منابع اطلاعاتی دیجیتالی موجود در کتابخانه پژوهشگاه شامل کتب الکترونیکی، مقالات، مجلات آنلاین و استانداردها در کتابخانه دیجیتال سازماندهی شده است و از طریق سیستم نرم افزاری و شبکه رایانه ای پژوهشگاه بدون محدودیت زمانی و مکانی در دسترس عموم پژوهشگران و متقاضیان از هر ایستگاه شبکه قرار میگیرد.

کلیه منابع اطلاعاتی چاپی و دیجیتال موجود در آرشیو کتابخانه شامل کتاب، مجله، مقاله، گزارش، پروژه و استاندارد براساس آیین نامه و مقررات به کلیه اعضای کتابخانه اعم از پژوهشگران پژوهشگاه و کتابخانه ها و سایر مراکز اطلاع رسانی دارای تفاهم نامه همکاری امانت داده میشود. بدیهی است جست و جو و تقاضای موارد امانی توسط کلیه ی متقاضیان از طریق غیر حضوری و سیستم نرم افزار تحت شبکه امانت کتابخانه از راه دور صورت میگیرد و بلافاصله به تقاضای ارسال شده از متقاضی در سیستم امانت پاسخ داده میشود و منبع اطلاعاتی توسط رابط کتابخانه به محل کار متقاضی تحویل داده میشود. چنانچه منابع اطلاعاتی از سوی سایر کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی تقاضا شده باشد براساس تفاهم نامه های همکاری انجام میشود.

تمامی پژوهشگران، دانشجویان و کارشناسان پژوهشگاه و سایر سازمانها و شرکتهای صنعت نفت، مراکز تحقیقاتی و شرکتهای خصوصی مراجعه کننده به کتابخانه پژوهشگاه براساس ضوابط و مقررات مندرج در آیین نامه در محل کتابخانه میتوانند از ایستگاه های کاری متصل به اینترنت و خدمات جستجو و دریافت اطلاعات از سایر کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی استفاده کنند. این خدمات به صورت رایگان و براساس نیاز متقاضیان ارائه میشود.^[۵]

پژوهشگران میتوانند همه روز( به غیر از پنج شنبه ها و روزهای تعطیل) از ساعت 8/30 - 16 از امکانات و خدمات استفاده نمایند.

سفارش و خرید کتب اشتراک مجلات داخلی و خارجی، تهیه و تامین مقالات، کتب، استانداردها و سایر منابع اطلاعاتی( منابعی که در آرشیو موجود نبوده یا دسترسی آنلاین به آنها امکانپذیر نیست). براساس دریافت تقاضای پژوهشگران از طریق ایمیل کتابخانه و تهیه این منابع در اسرع وقت و با کمترین هزینه توسط ناشران شرکتها تامین منابع اطلاعاتی، تفاهم نامه های همکاری با کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی است.

واحد اطلاعات و مدیریت دانش پژوهشگاه صنعت نفت در چارچوب شرح وظایف سازمانی و در راستای اهداف و چشم اندازهای پژوهشگاه و رعایت ISO 9001 - 2015

اقدام به استقرار فرایندهای مدیریت دانش از سال 1389 کرده است.

• اهداف استقرار فرایندهای مدیریت دانش:
• ماندگاری دانش در سازمان
• استفاده مجدد از دانش های موجود و جلوگیری از دوباره کاری ها
• صرفه جویی در زمان جستجو و هزینه های بدست آوردن دانش
• استفاده از فرصت ها و کاهش تهدیدات و افزایش مزیت رقابتی سازمان

موارد اجرائی :

1. موارد اجرائی در مرحله شناسایی دانش:

ترسیم درخت دانش براساس روش اجرائی مصوب شامل

• استخراج حوزه های کاری
• استخراج حوزه های دانشی

2. موارد اجرائی در مرحله جمع آوری دانش:

تجمع دانش حاصل از اجرای طرح های پروژه ها، برگزاری نشست های دانشی خبرگان در شرف بازنشستگی، نشست های دانشی طرح ها و ژورنال کلاب ها براساس روش اجرائی مصوب

3. موارد اجرائی در مرحله ارزیابی دانش:

ارزیابی بسته ای دانش تهیه شده توسط کمیته ارزیابی دانش پژوهشگاه با توجه به شاخص های ارزیابی شکلی و محتوایی تعیین شده براساس روش اجرائی مصوب.

4. موارد اجرائی در مرحله سازماندهی دانش:

• سازماندهی بسته های دانش ارزیابی شده براساس روش اجرائی مصوب ذخیره سازی: نشر و بهره برداری دانش با استفاده از سامانه مدیریت دانش طراحی شده در پژوهشگاه
• خلق دانش: بهره گیری از دانش های موجود و خلق دانش های جدید در زمان انجام پروژه و امور کاری سازمان

کدپستی: 1485613111

تلفن: 02148251

نمابر: 02148259

واحد مهندسي و خدمات فنی در راستاي سياست هاي كلي پژوهشگاه صنعت نفت و با آگاهي از اهداف، استراتژي ها و برنامه هاي كلان ؛ مسئوليت برنامه ريزي، هدايت و اجراي عمليات پشتيبانيِ فني و مهندسي طرح ها و پروژه هاي تحقيقاتي این مجموعه را بر عهده دارد. اين واحد با در اختيار داشتن نيروهاي متخصص؛ داراي سالها تجربه در زمينه طراحي و ساخت انواع پایلوت ها، راكتورها و مخازن تحت فشار،‌ كندانسورها، مبدلهاي حرارتي، انجام پایپینگ های تحت فشار، سازه هاي سبك و سنگين فلزي و دستگاه هاي مختلف مي‌باشد.

همچنین گروه شيشه گری این واحد سابقه ای نسبتا طولانی در زمینه طراحی و ساخت انواع ادوات، وسایل و تجهیزات شیشه ای جهت امور پژوهشی دارد و با تربیت کادری متخصص و مجرب توانسته است بخش عظیمی از ادوات شیشه ای آزمایشگاهی و پایلوتی از قبیل راکتورهای دو جداره و سه جداره در اندازه های آزمایشگاهی و نیمه صنعتی و همچنین راکتورهای کوارتز در اندازه های مختلف با کیفیت مطلوب با استفاده از بهترین نوع شیشه های بوروسیلیکات و کوارتز را علیرغم پیچیدگی آنها تولید نموده و به تکنولوژی ساخت این ادوات دسترسی پیدا کند. 

• معرفی تصویری پژوهشگاه صنعت نفت
• وبگاه رسمی پژوهشگاه صنعت نفت
• لینکدین پژوهشگاه صنعت نفت^{[پیوند مرده]}
• اینستاگرام پژوهشگاه صنعت نفت

1. ↑ آشنایی با پژوهشگاه صنعت نفت
2. ↑ ^{۲٫۰ ۲٫۱} «پژوهشگاه صنعت نفت». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۸ نوامبر ۲۰۱۶.
3. ↑ ^{۳٫۰ ۳٫۱} «درباره پژوهشگاه صنعت نفت». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۱۳.
4. ↑ {یادکرد وب|نشانی=https://www.ripi.ir/tech-knowledge-science-info/library/library-history%7Cعنوان^{[پیوند مرده]} = کتابخانه پژوهشگاه|ناشر = سایت پژوهشگاه نفت |تاریخ بازدید = ۲۹دسامبر ۲۰۲۰|تاریخ = ۹دی۱۳۹۹}
5. ↑ {یادکرد وب|نشانی=https://www.ripi.ir/tech-knowledge-science-info/library/library-services بایگانی‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine |عنوان = کتابخانه پژوهشگاه|ناشر = سایت پژوهشگاه نفت |تاریخ بازدید = ۲۹دسامبر ۲۰۲۰|تاریخ = ۹دی۱۳۹۹}