جنگ‌های افغان‌ها و سیک‌ها - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جنگ‌های افغان‌ها و سیک‌ها
بالا: امپراتوری سیک پس از جنگ‌های افغان‌ها و سیک‌ها. شامل مولتان، کشمیر، تنگه خیبر و پیشاور.
تاریخ دوره اول: نوامبر ۱۷۴۸ – مه ۱۷۶۵ دوره دوم: دسامبر ۱۷۶۶ – ۱۷۹۹ دوره سوم: ۱۸۰۰ – ۱۸۳۹ موقعیت پنجاب، کشمیر، هاریانا، پاکستان و افغانستان نتایج دوره اول: افغان‌ها بیرون رانده شدند؛ سیک‌ها لاهور را گرفتند[۱] دوره دوم: لشکرکشی کوتاه افغان‌ها[۲] دوره سوم: کشمیر پس از جنگ شوپیان به امپراتوری سیک پیوست[۳]
طرف‌های درگیر
امپراتوری درانی (۱۷۵۱–۱۸۲۶) امارت افغانستان (۱۸۲۳–۱۸۳۷) قبایل پشتون (۱۷۵۱–۱۸۳۷)	خالصه (۱۷۵۱–۱۸۳۷) دال خالصه (۱۷۴۸–۱۷۶۵) ارتش مثلدار (۱۷۶۵–۱۸۰۰) امپراتوری سیک (۱۸۰۰–۱۸۳۹) ارتش خالصه سیک (۱۷۹۹–۱۸۳۷)

جنگ‌های افغان‌ها و سیک‌ها مجموعه‌ای از جنگ‌ها میان امپراتوری مسلمان درانی (به مرکزیت افغانستان امروزی) و امپراتوری سیک (واقع در منطقه پنجاب) بود. این جنگ‌ها در سه دوره برقرار شدند. در دوره اول سیک‌ها لاهور را از افغان‌ها باز پس گرفتند و آن‌ها را به بیرون از منطقه راندند. در مرحله دوم افغان‌ها بدون جنگ لاهور را باز پس گرفتند و سیک‌ها با عقب‌نشینی، شروع به انجام جنگ‌های چریکی بر ضد افغان‌ها کردند و بدینگونه افغان‌ها مجبور به عقب‌نشینی شدند. در دوره سوم جنگ‌ها، در پی چندین نبرد، نه تنها افغان‌ها نتوانستند پیشاور را بازپس گیرند، بلکه کشمیر را نیز از دست دادند و این سرزمین هم به امپراتوری سیک پیوست.

• Dupree, Louis (1980). Afghanistan. Princeton University Press.
• Mehta, Jaswant Lal (2005). Advanced Study in the History of Modern India 1707-1813. New Dawn Press, Inc.