AS Roma

Zie AS Roma (Superleague Formula) voor het gelijknamige raceteam

AS Roma
Naam	Associazione Sportiva Roma S.p.A.
Bijnaam	I Giallorossi La Lupa La Magica Capitolini
Opgericht	7 juni 1927
Plaats	Rome
Stadion	Stadio Olimpico
Capaciteit	70.634
Voorzitter	Dan Friedkin
Eigenaar	The Friedkin Group (86,6%)
Vicevoorzitter	Ryan Friedkin
Algemeen directeur	Pietro Berardi
Sportief directeur	Florent Ghisolfi
Trainer	Ivan Jurić
(Hoofd)sponsor	Riyadh Season
Kledingmerk	Adidas
Competitie	Serie A
Website	Officiële website
Thuis Uit
Geldig voor 2024/25
Portaal    Voetbal

Associazione Sportiva Roma, kortweg AS Roma, is een Italiaanse voetbalclub uit Rome die sinds 1953 uitkomt in de Serie A, de hoogste voetbalklasse van Italië.

AS Roma veroverde al drie keer de landstitel, negen keer wonnen ze de Italiaanse beker en won als eerste club ooit de Conference League in 2022. Hun thuiswedstrijden spelen ze in het Stadio Olimpico met geel-rood (giallo-rosso) als clubkleuren.

De geschiedenis van de club gaat terug tot een aantal clubs, na enkele fusies bleven er daarvan drie over: US Alba Audace Roma, Fortitudo Pro Roma en Roman Football Club. In 1927 fuseerden de drie clubs tot het huidige AS Roma, op aandringen van functionarissen van de fascistische partij van Mussolini om tegenwicht te bieden tegen de dominantie van de clubs uit het noorden van Italië.^[1] Tevens was er druk vanuit de bond die per stad zo weinig mogelijk profclubs wilde.

In haar eerste jaar boekte AS Roma al meteen een groot succes, de CONI-cup – voorloper van de Coppa Italia – werd gewonnen. De club werd voor het eerst landskampioen van Italië in 1942. Daarna liet succes lang op zich wachten, want dat volgde pas in 1961 toen Roma de Jaarbeursstedenbeker won, de voorloper van de UEFA Cup. In de finale van het toernooi werd Birmingham City verslagen (2–2 en 2–0). Verder werd er in de jaren zestig tweemaal de Coppa Italia gewonnen, in 1964 en 1969. De jaren zeventig waren voor Roma weinig enerverend.

Pas in de jaren tachtig kwam Roma weer op. Onder leiding van de rijke voorzitter Dino Viola en hoofdtrainer Nils Liedholm werd in die periode vier keer de beker gewonnen in 1980, 1981, 1984 en 1986. Daarnaast werd de club voor de tweede keer in haar bestaan landskampioen in 1983. De club reikte het jaar daarop zelfs tot in de finale van de Europacup I tegen Liverpool. Deze werd echter na strafschoppen verloren van de Engelsen. Bekende spelers uit deze succesvolle periode zijn Paulo Roberto Falcão, Roberto Pruzzo en Bruno Conti.

Met de winst van de Coppa Italia in 1991 volgde er na die succesperiode een volgend succes, maar daarna leek de club door financieel wanbeleid echter op sterven na dood. Op dat moment nam de steenrijke voorzitter Franco Sensi het roer over bij Roma. In de zomer van 2000 werd Fabio Capello aangesteld als de nieuwe trainer van de club. Sensi gaf Capello veel zeggenschap in de aankopen van de club. In 2001 heeft Capello met de spelers Francesco Totti, Aldair, Cafú, Vincenzo Montella, Marco Delvecchio, Damiano Tommasi, Vincent Candela en de nieuwe aankopen Walter Samuel, Gabriel Batistuta en Emerson een uiterst sterk elftal gesmeed. AS Roma wist met dit elftal voor het eerst in achttien jaar tijd het landskampioenschap in de wacht te slepen, het derde in de clubgeschiedenis. In de seizoenen erna eindigde de club nog tweemaal op de tweede plaats. Na het seizoen 2003/04 vertrok Capello naar Juventus.

Na de periode Capello wisselden de trainers elkaar snel af. In 2005 eindigde de club als achtste met slechts drie punten meer dan de clubs in de degradatiezone. Deelname aan de UEFA Cup werd veilig gesteld door de finale van de Coppa Italia te halen, aangezien tegenstander Inter al was geplaatst. Op 17 juni 2005 werd Luciano Spalletti aangetrokken als de man die het succes weer naar Rome moest brengen. Onder leiding van Spalletti stelde Roma een Serie A-record scherper door elf keer op rij te winnen. Het oude record stond op naam van Juventus dat in het seizoen 1931/32 tien keer op rij wist te winnen. AC Milan (1950/51) en Bologna (1963/64) wisten het record van Juventus eerder wel te evenaren, maar niet te verbeteren. Het record werd het seizoen ernaar alweer verbroken door Inter.

Op 1 september 2009 diende Spalletti zijn ontslag in na de tegenvallende resultaten bij de competitiestart. Als nieuwe trainer werd de ervaren Claudio Ranieri aangetrokken, die zelf ook van Romeinse afkomst was. Ondanks de uitschakeling in de Europa League, tegen de Griekse ploeg Panathinaikos, wist Ranieri het evenwicht te herstellen in de ploeg die zo slecht aan het seizoen begon. Het elftal streed mee voor het landskampioenschap en stond kort voor het einde van het seizoen even op de eerste plaats. Na een verloren wedstrijd tegen Sampdoria was het toch Inter dat er met de Scudetto vandoor ging, met slechts twee punten meer dan Roma. Ook de finale van de Coppa Italia ging verloren tegen hetzelfde Inter, dat dat jaar ook de Champions League won. Halverwege het daaropvolgende seizoen diende Ranieri na een reeks tegenvallende resultaten zijn ontslag in, waarbij de wedstrijd tegen Genoa doorslaggevend was. In die wedstrijd stond Roma met 3-0 voor, maar werd er met 3-4 verloren. Ranieri werd opgevolgd door de oud-spits en jeugdtrainer van de club Vincenzo Montella, die Roma nog naar een zesde plek in de competitie wist te loodsen, waardoor ze mocht deelnemen aan de voorronde van de Europa League.

In de zomer van 2011 kocht het Amerikaanse Boston International Group zich in bij AS Roma. Daarmee werd het ineens een kapitaalkrachtige ploeg. Luis Enrique, oud-international van Spanje, werd aangetrokken als hoofdtrainer. Ook werden er veel nieuwe spelers aangetrokken, waaronder Maarten Stekelenburg. Hoewel Enrique trachtte Roma een "Barcelona"-achtig voetbal te laten spelen, bleven de resultaten en het spel uit. Aan het einde van het seizoen liet Luis Enrique weten dat hij zijn ontslag indiende, omdat hij niet had bereikt wat hij wilde.

Na het teleurstellende seizoen was de zoektocht naar een nieuwe trainer snel voorbij. De door de curva (harde kern van supporters) gehoopte trainer Zdeněk Zeman werd teruggehaald naar Roma, nadat hij ook eind jaren negentig al eens aan het roer had gestaan. Zeman, die bekend stond om zijn riskante aanvallende speelstijl waarbij de verdediging hoog mee opkomt, had het jaar ervoor Pescara naar het kampioenschap in de Serie B gebracht met een recordaantal (90) gescoorde doelpunten. Met een aantal aankopen gedurende de zomer werd het team versterkt, al bouwde het nog steeds op een aantal spelers uit de eigen kweek, niet in de laatste plaats op clubiconen Francesco Totti en Daniele de Rossi. Na wisselvallige resultaten zegde de clubleiding het vertrouwen in Zeman op. Aurelio Andreazzoli maakte het seizoen op interim-basis af. Dat seizoen eindigde Roma op de zesde plaats, één punt boven stadsgenoot en aartsrivaal Lazio, waarvan de bekerfinale werd verloren.

In juli 2013 werd bekend dat Rudi García de nieuwe trainer zou worden van AS Roma. Die zomer ontving de club voor een recordbedrag aan inkomsten uit transfers. Zo vertrokken onder andere Erik Lamela, Marquinhos (beide 35 miljoen), Pablo Osvaldo (17 miljoen) en Maarten Stekelenburg (5,6 miljoen). In totaal ontving de club meer dan 100 miljoen euro. De selectie werd versterkt met onder meer Mehdi Benatia, Maicon, Morgan de Sanctis en Kevin Strootman. Strootman kwam over van PSV voor een bedrag van tussen de 17 en 20 miljoen euro en was na Stekelenburg de tweede Nederlander in de geschiedenis van de club.

Het 2013/14 begon uitstekend voor García en zijn mannen. De eerste tien duels werden allemaal gewonnen, wat zorgde voor een record aantal punten na tien speelronden. In deze tien wedstrijden kreeg Roma slechts één tegendoelpunt te verwerken. Uiteindelijk eindigde de club als tweede achter Juventus met een achterstand van zeventien punten. Onder leiding van García leed Roma op dinsdag 21 oktober 2014 een historische nederlaag, toen de club op eigen veld met 7-1 werd afgedroogd door het Duitse Bayern München in de Champions League. "Ik ben de schuldige, want mijn strategie was compleet verkeerd”, zei García na afloop. "We hadden compacter moeten spelen en op de counter moeten gokken."^[2]

Tijdens de laatste speelronde van het seizoen 2016/17 wist Roma een ticket te bemachtigen voor de groepsfase van de Champions League door op eigen veld met 3-2 te winnen van Genoa.^[3] Deze wedstrijd, gespeeld op 28 mei 2017, was tevens de laatste wedstrijd van clubicoon Francesco Totti.

AS Roma kwam in een uitverkocht Stadio Olimpico al na drie minuten op achterstand door een treffer van Pietro Pellegri. De talentvolle aanvaller van Genoa werd geboren op 17 maart 2001, toen had Totti al 192 wedstrijden gespeeld voor AS Roma waarin hij 53 keer had gescoord. Twee maanden na de geboorte van Pellegri behaalde Totti zijn eerste en enige landstitel met de club uit Roma. Zeven minuten na de openingsgoal van Pellegri bracht Edin Džeko Roma weer op gelijke hoogte.

Na 54 minuten kwam Totti in het veld voor Mohamed Salah, voor zijn 786e en laatste wedstrijd voor de club. In de blessuretijd maakte Diego Perotti de bevrijdende 3-2 voor de thuisclub van hoofdtrainer Luciano Spalletti, die bezig was aan zijn tweede periode bij de club. Een week na deze wedstrijd liet Luciano Spalletti weten te vertrekken als trainer van AS Roma.

Op 13 juni 2017 maakte de club bekend dat Eusebio Di Francesco de taken van Spalletti over zou nemen.^[4] Di Francesco wist in de jaren voor zijn aanstelling van Sassuolo een moeilijk te bespelen Serie A-ploeg te maken. Bij Roma kende hij echter wisselende successen. Claudio Ranieri werd op 8 maart 2019 aangesteld als interim-trainer, nadat de resultaten onder Di Francesco tegenvielen.^[5]

In de zomer van 2019 werd Paulo Fonseca, hoofdtrainer van Shakhtar Donetsk, aangesteld als de nieuwe trainer van AS Roma.^[6] Een jaar later, op 6 augustus 2020, wisselde de club van eigenaar toen Dan Friedkin 83% van de aandelen in handen kreeg.^[7] Onder leiding van Fonseca kende het elftal wisselende resultaten. Het contract van de Portugees werd niet verlengd.^[8] Wel reikte het elftal nog tot de halve finale van de Europa League waarin het werd uitgeschakeld door Manchester United, het eindigde in 5-8 over twee wedstrijden.^[9] Zijn landgenoot José Mourinho werd aangesteld als zijn opvolger en tekende een driejarig contract per medio 2021.^[10][11] In het eerste seizoen onder Mourinho eindigde Roma op de vijfde plaats in de competitie en wist het de eerste UEFA Europa Conference League te winnen door Feyenoord in de finale met 1-0 te verslaan.^[12] Het daaropvolgende seizoen wist Roma de finale van de UEFA Europa League te bereiken, nadat het onder andere Feyenoord en Bayer 04 Leverkusen uitschakelde.^[13]

AS Roma is de club van het volk en wordt voornamelijk gevolgd door Romeinen uit het zuiden en oosten van de stad, in tegenstelling tot aartsrivaal en stadsgenoot Lazio dat meer aanhangers telt in de noordelijke wijken en in de provincie Lazio. De aanhang van Roma komt van oudsher uit arbeiderswijken, terwijl de rijkere aanhang van Lazio uit beter ontwikkelde wijken afkomstig is. Gedurende de laatste decennia zijn de meeste groepen ultras van de club ook uiterst rechts geworden. De groeperingen ultras van Roma bevinden zich altijd op de Curva Sud.

De clubkleuren van Roma zijn bordeaux-oranje, maar ze worden simpelweg de giallorossi (rood-gelen) genoemd. Het is in beide gevallen een vereenvoudiging van de echte kleuren van de stad, die zijn namelijk paarsrood-goud. Daarnaast is ook een van de symbolen van de stad – wolvin met Romulus en Remus – terug te vinden in het logo. De wolvin met de tweelingen onderaan staat symbool voor Rome als stad, terwijl de adelaar – gebruikt door Lazio – het Romeinse Rijk symboliseert. Geen van de symbolen is gebruikt in het wapen van de stad, dit is enkel een paarsrood schild met de gouden letters S.P.Q.R. erop.

Er bestaat een enorme rivaliteit tussen AS Roma en Lazio. De derby's zijn elk jaar de belangrijkste wedstrijden van het seizoen voor de aanhang van beide clubs, mede doordat de Romeinse clubs zelden hebben deelgenomen aan de titelstrijd.

Zie Stadio Olimpico (Rome) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

AS Roma speelt sinds 1953 in het Stadio Olimpico. Dit wordt gedeeld met aartsrivaal Lazio. De harde kern van de supporters zit op de tribune achter het zuidelijke doel, de Curva Sud.

Nr.	Naam	Sinds	Contract	Vorige club
Doelmannen
98	Mathew Ryan	2024	2025	AZ
99	Mile Svilar	2022	2027	Benfica
Verdedigers
2	Rick Karsdorp	2017	2025	Feyenoord
5	Evan N'Dicka	2023	2028	Eintracht Frankfurt
6	Chris Smalling	2020	2025	Manchester United
19	Zeki Çelik	2022	2026	Lille
23	Gianluca Mancini	2020	2027	Atalanta
24	Marash Kumbulla	2021	2027	Hellas Verona
26	Samuel Dahl	2024	2029	Djurgårdens
69	Angeliño	2024	2028	Leipzig
Middenvelders
4	Bryan Cristante	2019	2027	Atalanta
7	Lorenzo Pellegrini	2017	2026	Sassuolo
16	Leandro Paredes	2023	2025	Paris Saint-Germain
28	Enzo Le Fée	2024	2029	Stade Rennes
35	Tommaso Baldanzi	2024	2028	Empoli
52	Edoardo Bove	2021	2028
59	Nicola Zalewski	2021	2025
61	Niccolò Pisilli	2024	2026
Aanvallers
9	Tammy Abraham	2021	2026	Chelsea
11	Artem Dovbyk	2024	2029	Girona
14	Eldor Shomurodov	2021	2026	Genoa
18	Matías Soulé	2024	2029	Juventus
21	Paulo Dybala	2022	2025	Juventus
67	João Costa	2024
92	Stephan El Shaarawy	2021	2025	Shanghai Shenhua

Laatste update: 6 augustus 2024

Functie	Naam	Sinds	Contract	Vorige club
Hoofdtrainer	Daniele De Rossi	2024	2027	SPAL
Assistent-trainers	Guillermo Giacomazzi	2024		SPAL
	Enrico Iodice	2024		Hellas Verona
Keeperstrainer	Simone Farelli	2024

Laatste update: 6 augustus 2024

Zie Lijst van Europese wedstrijden van AS Roma voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Roma speelt sinds 1931 in diverse Europese competities. Hieronder staan de competities en in welke seizoenen de club deelnam. De edities die AS Roma heeft gewonnen zijn dik gedrukt:

• Champions League (12x)

2001/02, 2002/03, 2004/05, 2006/07, 2007/08, 2008/09, 2010/11, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2018/19

• Europacup I (1x)

1983/84

• Europa League (9x)

2009/10, 2011/12, 2014/15, 2016/17, 2019/20, 2020/21, 2022/23, 2023/24, 2024/25

• Europa Conference League (1x)

2021/22

• Europacup II (6x)

1969/70, 1980/81, 1981/82, 1984/85, 1986/87, 1991/92

• UEFA Cup (12x)

1975/76, 1982/83, 1988/89, 1990/91, 1992/93, 1995/96, 1996/97, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2003/04, 2005/06

• Jaarbeursstedenbeker (7x)

1958/60, 1960/61, 1961/62, 1962/63, 1963/64, 1964/65, 1965/66

• Mitropacup (6x)

1931, 1935, 1936, 1955, 1960, 1968

Bijzonderheden Europese competities:

Bijzonderheid	Datum	Tegenstander	Uitslag	Plaats	Naam	Aantal
Hoogste overwinning	16-09-1999	Vitória FC (Setúbal)	7-0	Rome
	28-09-2000	HIT Gorica	7-0	Rome
Hoogste nederlaag	10-04-2007	Manchester United FC	1-7	Manchester
	21-10-2014	FC Bayern München	1-7	Rome
Speler met meeste wedstrijden	16-03-2017				Francesco Totti	103
Speler met meeste doelpunten	25-11-2014				Francesco Totti	38

UEFA Club Ranking: 9 (12-08-2023)

Top-5 meest gespeelde wedstrijden

Nr.	Land	Naam	Positie	Periode	Aantal
1.	Italië	Francesco Totti	Aanvaller	1992-2017	783
2.	Italië	Daniele De Rossi	Middenvelder	2001-2019	616
3.	Italië	Giacomo Losi†	Verdediger	1954-1969	455
4.	Italië	Sergio Santarini	Verdediger	1968-1981	439
5.	Italië	Giuseppe Giannini	Middenvelder	1981-1996	437

Top-5 Doelpuntenmakers

Nr.	Land	Naam	Periode	Aantal
1.	Italië	Francesco Totti	1992-2017	307
2.	Italië	Roberto Pruzzo	1978-1988	138
3.	Bosnië en Herzegovina	Edin Džeko	2015-2021	119
4.	Italië	Amedeo Amadei†	1936-1938 / 1939-1948	110
5.	Italië	Rodolfo Volk†	1928-1933	106

Zie Lijst van spelers van AS Roma voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie Lijst van trainers van AS Roma voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

AS Roma Femminile is het vrouwenteam van de club. Het speelt in de Serie A voor vrouwen en werd kampioen van het seizoen 2022-2023.

• Officiële website

Zie de categorie AS Roma van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.