Dapenghua

Het Dapenghua is een Chinees dialect, dat door ongeveer een anderhalf miljoen mensen op de wereld wordt gesproken. Het heeft veel sprekers in New York, Portsmouth, Den Haag, Limburg, Longgang (met name de streek Dapeng Bandao) en Hongkong. Jongeren kunnen het meestal alleen verstaan. Het woord Dapenghua wordt in het eigen dialect uitgesproken als [ tʰaːi pʰuŋ waː ] (IPA)) en in het Standaardkantonees uitgesproken als [ taːi pʰaːŋ waː ].

Het Dapeng is volgens Chinese linguïsten een uniek dialect binnen de Chinese talen en wordt beschouwd als een Junjiahua. Doordat er geen ander dialect is dat bestaat uit twee grote Han-Chinese talen. Het dialect bestaat namelijk uit een mengelmoes van Hakka en Kantonees.

• Sino-Tibetaanse talen
  • Chinese talen
    • Kantonees
      • Waitau
      • Dapenghua

of

• Sino-Tibetaanse talen
  • Chinese talen
    • Hakka
      • Bao'an-Hakka
        • Dapenghua

In Chinese geschiedenisboeken wordt het ook wel Junying li de putonghua genoemd, omdat in het begin het dialect alleen werd gebruikt door soldaten van de legerkampen Laifu en Liufu.

Doordat vroeger Standaardmandarijn niet door iedere Chinees als hoofdtaal werd beschouwd, waren er veel problemen in communicatie. Het Dapeng werd door de soldaten als lingua franca gebruikt in Longgang, want de soldaten kwamen van verschillende gebieden in Guangdong.

Later gebruikte de Hakka in Longgang steeds meer het Dapeng. Waardoor het dialect nu een mengelmoes is van Kantonese en Hakka woorden en klanken.

Ook is het dialect sterk verwant met het Weitouhua, dat de Waitau spreken.

Alle mensen die uit het gebied Longgang vandaan komen kunnen het dialect verstaan en spreken. De meeste sprekers wonen in New York, Longgang en Hongkong. Het dialect wordt steeds minder gesproken omdat de meeste jongeren het niet hebben geleerd en omdat Standaardkantonees steeds populairder wordt.

Op het Hongkongse Ping Chau/平洲, een eiland in Dapeng Wan/大鹏湾, wordt een variant van het Dapeng gesproken. Het verschil is klein het ligt op de intonatie van woorden. Er is een vervorming van de Dapenghua klank [iː] naar de Ping Chau klank [yuː].

Nederland heeft ongeveer duizend Chinezen die het Dapeng en het dialect Pingchau spreken en nog eens duizenden die het verstaan. Voor Kantonezen is het Dapeng makkelijk te verstaan doordat het verschil tussen Kantonees en Dapeng alleen de intonatie van woorden betreft.

Alle Chinese woorden behalve de tweede Mandarijnse woorden moeten op z'n Nederlands uitgesproken worden. De "uh" van "uh" van "huh?". De "ur" van "Turk". De "aauw" van de "auw" van "miauw. De "ôow" van de "oo" van "boog". De "oe" van "doen". De "j" van "Janssen". De "dj" van het Engelse "jeans". De letters waar een accent grave op staat betekent dat de klank naar boven verheven wordt. Voorbeeld: de "a" van "maken" wordt bij á de ' "aa" van "maar?" bij een vraag '