Philothamnus

Philothamnus
Philothamnus semivariegatus, exemplaar uit Zuid-Afrika.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Serpentes (Slangen)
Superfamilie:Colubroidea
Familie:Colubridae (Toornslangachtigen)
Onderfamilie:Colubrinae
Geslacht
Philothamnus
Smith, 1840
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Philothamnus op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Philothamnus is een geslacht van slangen uit de familie toornslangachtigen (Colubridae) en de onderfamilie Colubrinae.

Naam en indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Andrew Smith in 1840.[1]

Er zijn 21 soorten, een aantal soorten werd eerder tot andere geslachten gerekend, zoals Ahaetulla en het niet langer erkende Chlorophis.

Uiterlijke kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

De verschillende soorten bereiken een middelgrote lichaamslengte en zijn meestal groen van kleur; in de Engelse taal worden ze 'green snakes' genoemd. Het lichaam is slank, de kop is duidelijk afgesnoerd van het lichaam en draagt relatief grote ogen. Sommige soorten bereiken een lichaamslengte tot een meter maar de meeste soorten blijven aanmerkelijk kleiner. De staart is relatief lang. De kop draagt geen giftanden maar het speeksel staat bekend als giftig voor prooidieren. Voor mensen is het gif ongevaarlijk.[2]

Op het midden van het lichaam zijn vijftien lengterijen schubben aanwezig, die bij sommige soorten kleine kieltjes dragen en een ruw uiterlijk hebben. Het aantal buikschubben varieert van 140 tot 204. De schubben aan de onderzijde van de staart zijn gepaard en het aantal rijen loopt uiteen van 73 tot 166, de anaalschub is gespleten.[2]

Alle soorten zij overdag actief en jagen zowel in planten als in het water op prooien. Deze bestaan uit insecten, kikkers, vissen, hagedissen zoals kameleons en gekko's en vogels.[2]

Bij verstoring wordt de huid van de keel vol lucht geblazen om de kop groter te doen lijken en de slangen zullen fel van zich af bijten. Omdat ze lijken op giftige soorten zoals de boomslang of de groene mamba worden ze vaak onterecht gedood.

De vrouwtjes zetten eieren af op de bodem, dit zijn er maximaal zestien per legsel. Als de juvenielen uit het ei kruipen zijn ze afhankelijk van de soort al vijftien tot dertig centimeter lang.[2]

Verspreiding en habitat

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle soorten komen voor in delen van Afrika, ten zuiden van de Sahara. De slangen leven in de landen Guinee-Bissau, Kenia, Tanzania, Centraal-Afrikaanse Republiek, Oeganda, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Gabon, Togo, Liberia, Ivoorkust, Ghana, Nigeria, Angola, Equatoriaal-Guinea, Rwanda, Burundi, Sierra Leone, Soedan, Kameroen, Benin, Zambia, Guinee, Malawi, Zuid-Afrika, Swaziland, Botswana, Namibië, Ethiopië, Tsjaad, Mali, Senegal, Burkina Faso, Zanzibar, Gambia, Mozambique en Eritrea.[1]

De habitat bestaat uit zowel drogere als meer vochtige tropische en subtropische bossen, scrubland, drasland,savannen en graslanden.[3]

Beschermingsstatus

[bewerken | brontekst bewerken]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan twee soorten een beschermingsstatus toegewezen. Beide soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC).[3]

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Philothamnus angolensis Bocage, 1882 Namibië, Botswana, Zimbabwe, Mozambique, Angola, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Kameroen, Centraal-Afrikaanse Republiek, Soedan, Tanzania, Zambia
Philothamnus battersbyi Loveridge, 1951 Oeganda, Kameroen, Soedan, Ethiopië, Somalië, Oeganda, Kenia, Tanzania
Philothamnus bequaerti Schmidt, 1923 Centraal-Afrikaanse Republiek, Kameroen, Oeganda, Soedan, Ethiopië, Congo-Kinshasa
Philothamnus carinatus Andersson, 1901 Guinee-Bissau, Kenia, Tanzania, Centraal-Afrikaanse Republiek, Oeganda, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Gabon, Togo, Liberia, Ivoorkust, Ghana, Nigeria, Angola
Philothamnus dorsalis Bocage, 1866 Angola, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Gabon, Kameroen
Philothamnus girardi Bocage, 1893 Equatoriaal-Guinea, mogelijk in Congo-Brazzaville
Philothamnus heterodermus Hallowell, 1857 Angola, Gabon, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Kameroen, Nigeria, Togo, Ghana, Ivoorkust, Benin, Liberia, Sierra Leone, Guinee, Guinee-Bissau, Oeganda, Kenia, Equatoriaal-Guinea, Rwanda, Burundi, Centraal-Afrikaanse Republiek, Tanzania
Philothamnus heterolepidotus Günther, 1863 Sierra Leone, Soedan, Oeganda, Ethiopië, Kenia, Tanzania, Mozambique, Angola, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Rwanda, Burundi, Kameroen, Nigeria, Benin, Centraal-Afrikaanse Republiek, Zambia, Ghana, Guinee, Ivoorkust
Philothamnus hoplogaster Günther, 1863 Zimbabwe, Mozambique, Tanzania, Kenia, Malawi, Congo-Kinshasa, Rwanda, Burundi, Zambia, Zuid-Afrika, Swaziland, Botswana, Namibië, Angola
Philothamnus hughesi Trape & Roux-Estève, 1990 Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Kameroen, Gabon, Centraal-Afrikaanse Republiek, Oeganda
Philothamnus irregularis Leach, 1819 Soedan, Ethiopië, Tsjaad, Niger, Mali, Senegal, Centraal-Afrikaanse Republiek, Kameroen, Nigeria, Zuid-Afrika, Congo-Kinshasa, Gambia, Ivoorkust, Ghana, Guinee-Bissau, Burkina Faso, Togo, Benin, Sierra Leone, Liberia
Philothamnus macrops Boulenger, 1895 Tanzania, Zanzibar, Mozambique
Philothamnus natalensis Smith, 1848 Zuid-Afrika, Swaziland, Mozambique, Zimbabwe
Philothamnus nitidus Günther, 1863 Centraal-Afrikaanse Republiek, Kameroen, Ivoorkust, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Gabon, Liberia, Togo, Benin, Sierra Leone, Ghana, Nigeria
Philothamnus occidentalis Broadley, 1966 Zuid-Afrika, Swaziland
Philothamnus ornatus Bocage, 1872 Zimbabwe, Botswana, Angola, Zambia, Congo-Kinshasa, Kameroen, Tanzania, Namibië,
Philothamnus pobeguini Chabanaud, 1916 Guinee
Philothamnus punctatus Peters, 1867 Mozambique, Tanzania, Kenia, Somalië, Ethiopië, Malawi
Philothamnus ruandae Loveridge, 1951 Rwanda, Congo-Brazzaville, Oeganda
Philothamnus semivariegatus Smith, 1840 Namibië, Botswana, Zimbabwe, Zuid-Afrika, Swaziland, Mozambique, Zambia, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Equatoriaal-Guinea, Kameroen, Centraal-Afrikaanse Republiek, Tsjaad, Soedan, Nigeria, Benin, Togo, Ghana, Ivoorkust, Liberia, Guinee, Mali, Senegal, Ethiopië, Eritrea, Somalië, Kenia, Angola, Gambia, Tanzania, Burkina Faso, Sierra Leone
Philothamnus thomensis Bocage, 1882 Sao Tomé en Principe

Bronvermelding

[bewerken | brontekst bewerken]