Rumelaar

Rumelaar
Tekening Jacobus Stellingwerff, mogelijk naar een ouder voorbeeld
Locatie	Woudenberg
Algemeen
Kasteeltype	versterkt huis
Gebouwd in	1242
Monumentale status	Terrein van archeologische waarde Archis:monumentnr. 11580

Rumelaar (ook: Ramelaar, Rumelaer) is een voormalig kasteel en landgoed in Woudenberg en Maarsbergen in de Nederlandse provincie Utrecht.

In de 11e en 12e eeuw vonden in de Gelderse Vallei de eerste kampontginningen plaats. Voorheen lag hier het vrijwel onbewoonde Westerwoud. De naam Rumelaar, waarschijnlijk van "ruime laar", grote bosweide, wordt voor het eerst vermeld in 1242, hoewel het gebied waarschijnlijk al veel eerder bewoond geweest is. Het huis (bij de huidige boerderij Ringelpoel) wordt vernoemd in 1370, in 1377 is er sprake van een Willem van Rumelaer. In 1453 kwam het in het bezit van Hendrik Valkenaar, wiens nazaten het in 1666 verkochten aan het vrouwenklooster te De Bilt. Toen was het echter al niet meer dan een boerderij.

In de 19e eeuw komt het landgoed in het bezit van de familie De Beaufort.

Het oudste deel (Groot Rumelaar) is nu gelegen in Maarsbergen, later zijn er boerderijen afgesplitst, zoals Woudenbergs Rumelaar en Ringelpoel.

Rumelaar was een laag gebied, maar strekte zich ook uit tot op de Utrechtse Heuvelrug, een deel van de heide daar behoorde bij het landgoed Rumelaar. Nog altijd is het Woudenbergse deel dat ten zuiden van de A12 ligt oorspronkelijk de heide van Rumelaar en daardoor is deze grens met de Utrechtse Heuvelrug van historische waarde.

In 2011 werd begonnen met de bouw van een ecoduct over de A12 zodat het gebied van Rumelaar een natuurverbinding kreeg met de bossen van de Utrechtse Heuvelrug.