Łososina Dolna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Łososina Dolna

wieś
Kościół pw. św. Piotra i Pawła
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowosądecki
Gmina	Łososina Dolna
Liczba ludności (2013)	1514
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	33-314[2]
Tablice rejestracyjne	KNS
SIMC	0447882
Położenie na mapie Polski Łososina Dolna
Położenie na mapie województwa małopolskiego Łososina Dolna
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Łososina Dolna
Położenie na mapie gminy Łososina Dolna Łososina Dolna
49°45′00″N 20°37′14″E/49,750000 20,620556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Łososina Dolna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim. Jest siedzibą gminy Łososina Dolna.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łososina Dolna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. W 2013 roku wieś liczyła około 1500 mieszkańców.

Łososina Dolna leży przy ujściu Łososiny do Dunajca, na pograniczu Beskidu Wyspowego i Pogórza Rożnowskiego, przy drodze krajowej nr 75.

Łososina Dolna to wieś o charakterze rolniczo-sadowniczym. Swoją siedzibę mają tu bank spółdzielczy, zespół szkół oraz liczne placówki handlowe.

Pierwotna nazwa parafii to Jakubkowice, gdyż Łososina to wieś należąca do tej parafii. Pierwsza wzmianka o niej pojawia się już w 1304 roku. W 1339 roku wieś otrzymała od królowej Jadwigi, wdowy po Władysławie Łokietku, prawa niemieckie. Jednocześnie królowa Jadwiga poleciła zbudować w Jakubkowicach kościół, uposażając go licznymi dobrami. W latach 1470–1474 Jakubkowice stanowią własność klasztoru klarysek starosądeckich.
W 1846 roku Łososinę ogarnęła Rabacja galicyjska, której przywódcą na tym terenie był żołnierz Wojciech Grzyb. Dzięki proboszczowi Franciszkowi Gabryelskiemu nie spalono kościoła, ale dwór w Łososinie i Łącznym nie uniknął rabunku.
W okresie II wojny światowej na terenie gminy Łososina działała placówka partyzantki AK „Dolina”. Wieś aż do 1945 roku była własnością kolejnych rodów szlacheckich. W 1948 roku powstała Ochotnicza straż pożarna, która obecnie jest włączoną do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i posiada samochody bojowe tj.GBARt 3/16 Volvo FL260,GCBM Man oraz Isuzu^[5]

1 stycznia 1970 roku zmieniono nazwę parafii na Łososina Dolna, podczas ujednolicania nazewnictwa państwowego. Tym samym zniknęła wieś o nazwie Jakubkowice, na terenie której znajdował się tylko kościół, plebania i szkoła. W tutejszym kościele parafialnym jest zabytkowy pochodzący z XV w. obraz Matki Bożej Pocieszenia, przy którym znajdują się liczne wota. W latach 70. XX w. planowano na terenie Łososiny budowę zbiornika wodnego, a tym samym zalanie miejscowości. Jednak zaniechano tych planów. W 1997 roku przez dolinę Łososiny przeszła fala powodziowa, niszcząc wiele dróg i domów.

Na terenie Łososiny Dolnej znajduje się lotnisko sportowe Aeroklubu Podhalańskiego, będące kontynuacją przedwojennych tradycji lotniczych, kiedy na terenie góry Jodłowiec utworzono szkołę szybowcową. W 2011 roku rozbił się tu samolot ultralekki, w którym zginęły 2 osoby.

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[6].

• Kościół parafialny pw. św. Piotra i św. Pawła – został przeniesiony do Sądeckiego Parku Etnograficznego;
• dwór^[7]

We wsi działa zespół pieśni i tańca „Jakubkowianie” oraz orkiestra parafialno–gminna.

Corocznie w maju na lotnisku Aeroklubu Podhalańskiego organizowane jest Święto Kwitnących Sadów. Jest to festyn ludowy, w trakcie którego prezentowany jest miejscowy dorobek kulturalny, tj. występy orkiestr, zespołów regionalnych, młodzieżowych oraz kół gospodyń wiejskich. W czasie trwania festynu organizowane są także wystawy z zakresu sadownictwa, kwiaciarstwa, uprawy krzewów ozdobnych, działalności twórców ludowych oraz pokazy lotnicze.

We wsi działa Klub Sportowy „Łosoś"” (złożony w 1975), występujący w sezonie 2023/2024 w klasie okręgowej, gr. Nowy Sącz I^[8].

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Łososinie Dolnej.

• Strona internetowa gminy Łososina Dolna
• Zespół Szkół Podstawowo-Gimnazjalnych w Łososinie Dolnej