Żywuczij (1904) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.

Żywuczij
Живучий

„Żywuczij” między 1902 a 1912 rokiem
Klasa	niszczyciel
Typ	Bojkij(inne języki)
Historia
Stocznia	Stocznia Admiralicji, Nikołajew
Położenie stępki	1902
Wodowanie	maj 1904
Rosyjska Carska MW
Nazwa	„Żywuczij”
Wejście do służby	1906
Zatonął	12 kwietnia?/25 kwietnia 1916
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	350 ton
Długość	64 metry
Szerokość	6,4 metra
Zanurzenie	2,59 metra
Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 4 kotły, moc 5700 KM, 2 śruby
Prędkość	26 węzłów
Zasięg	1200 Mm przy prędkości 12 węzłów
Uzbrojenie
1 działo kal. 75 mm 5 dział kal. 47 mm (5 × I) 6 torped, 12–18 min
Wyrzutnie torpedowe	3 × 381 mm (3 × I)
Załoga	62–69
Multimedia w Wikimedia Commons

Żywuczij (ros. Живучий) – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku, jedna z 22 zbudowanych jednostek typu Bojkij(inne języki). Okręt został zwodowany w maju 1904 roku w krajowej Stoczni Admiralicji w Nikołajewie, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego został wcielony w 1906 roku, z przydziałem do Floty Czarnomorskiej. „Żywuczij” wziął udział w I wojnie światowej, podczas której zatonął na minie nieopodal Sewastopola 12 kwietnia^?/25 kwietnia 1916 roku.

Okręt był jednym z 22 niszczycieli typu Bojkij(inne języki) zbudowanych w krajowych stoczniach, będących ulepszoną i powiększoną wersją zaprojektowanych w brytyjskiej stoczni Yarrow(inne języki) jednostek typu Sokoł^[1][2] . Zbudowany został w Stoczni Admiralicji w Nikołajewie^[1][2] . Stępkę okrętu położono w 1902 roku, a zwodowany został w maju 1904 roku^[1][2] .

„Żywuczij” był niewielkim, czterokominowym niszczycielem, klasyfikowanym do 1907 roku jako torpedowiec^[1][2] . Długość całkowita wynosiła 64 metry, szerokość 6,4 metra i maksymalne zanurzenie 2,59 metra^[1][a]. Wyporność jednostki wynosiła 350 ton^[1][3][b]. Okręt napędzany był przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5700 KM, do której parę dostarczały cztery kotły Yarrow^[1][2] . Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 26 węzłów^[1][2] . Okręt mógł zabrać zapas węgla o maksymalnej masie 80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący 1200 Mm przy prędkości 12 węzłów^[1][2] .

Uzbrojenie artyleryjskie okrętu stanowiły: umieszczone na nadbudówce dziobowej pojedyncze działo kalibru 75 mm Canet L/48 oraz pięć pojedynczych dział trzyfuntowych kalibru 47 mm Hotchkiss M1885 L/40^[1][2] . Jednostka wyposażona była w jedną dziobową stałą i dwie pojedyncze obracalne pokładowe wyrzutnie torped kalibru 381 mm, z łącznym zapasem sześciu torped^[1][2] . Ponadto okręt mógł zabrać na pokład 12–18 min^[1][2] .

Załoga okrętu liczyła 62–69 oficerów, podoficerów i marynarzy^[1][2] [c].

„Żywuczij” został wcielony do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego w 1906 roku^[2] . Jednostka weszła w skład Floty Czarnomorskiej^[5]. W 1912 roku dokonano modernizacji uzbrojenia jednostki: zdemontowano wszystkie wyrzutnie torped kalibru 381 mm i wszystkie działka kalibru 47 mm, instalując w zamian dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 450 mm oraz drugą armatę kalibru 75 mm Canet i sześć pojedynczych karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm^[1][2] .

W trakcie I wojny światowej „Żywuczij” wchodził w skład Floty Czarnomorskiej^[6]. Rankiem 16 października^?/29 października 1914 roku przebywające na patrolu nieopodal Półwyspu Krymskiego „Żywuczij”, „Żarkij” i „Lejtienant Puszczin(inne języki)” wzięły udział w ataku na krążownik liniowy „Yavuz Sultan Selim”, który bez wypowiedzenia wojny ostrzelał port w Sewastopolu, jednak znalazłszy się pod silnym ogniem przeciwnika musiały zawrócić (trafiony dwoma pociskami „Lejtienant Puszczin” został uszkodzony)^[7]. 17 marca^?/30 marca 1915 roku krążownik „Kaguł” oraz niszczyciele „Żywuczij”, „Zawidnyj” i „Żutkij” ostrzelały rejon Kilimli(inne języki) w prowincji Zonguldak, powodując nieznaczne straty^[8]. W styczniu 1916 roku okręt został uszkodzony po wybuchu kotła^[9]. 12 kwietnia^?/25 kwietnia nieopodal Sewastopola płynący w eskorcie pancernika „Impieratrica Marija” „Żywuczij” wszedł na postawioną przez niemiecki okręt podwodny SM UC-15 minę i zatonął ze stratą 48 z liczącej 80 osób załogi^[4][10].

• Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
• Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Ivan Gogin: BOYKIY torpedo boats (1902 – 1907). Navypedia. [dostęp 2023-05-27]. (ang.).
• Andriej Gonczarow, Władimir Zabłocki. U-booty Kajzera na Morzu Czarnym cz. 1. „Okręty Wojenne”. Nr 3 (59). XIII, 2003. ISSN 1231-014X. 
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Piotr Olender: Wojna rosyjsko-japońska 1904–1905. Działania na morzu. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2021. ISBN 978-83-8178-686-7.
• The Naval Annual, 1906. J. Leyland, T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1906. (ang.).
• The Naval Annual, 1915. T.A. Brassey (red.). London: William Cloves and Sons, 1915. (ang.).