Abd al-Aziz Buteflika – Wikipedia, wolna encyklopedia

Abd al-Aziz Buteflika

‏عبد العزيز بوتفليقة‎

Abd al-Aziz Buteflika (2012)
Data i miejsce urodzenia	2 marca 1937 Wadżda
Data i miejsce śmierci	17 września 2021 Algier
Prezydent Algierii
Okres	od 27 kwietnia 1999 do 2 kwietnia 2019
Przynależność polityczna	Front Wyzwolenia Narodowego
Poprzednik	Liamine Zéroual
Następca	Abd al-Kadir Bensalah (p.o.)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Abd al-Aziz Buteflika (Butaflika) (arab. عبد العزيز بوتفليقة, ʿAbd al-ʿAzīz Būtaflīqah; ur. 2 marca 1937 w Wadżdzie, zm. 17 września 2021 w Algierze^[1]) – algierski polityk, minister spraw zagranicznych w latach 1963–1979, prezydent Algierii w latach 1999–2019^[2][3].

Brał udział w wojnie o niepodległość Algierii^[4]. Od 5 września 1963 do 8 marca 1979 sprawował funkcję ministra spraw zagranicznych podczas prezydentury Ahmada Ben Belli i Huari Bumediena^[4]. W 1974 roku był przewodniczącym 29. Sesji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych. Rok później brał udział w mediacjach pomiędzy skonfliktowanym ze sobą Irakiem i Iranem, które zaowocowały podpisaniem porozumienia w Algierze. Jeszcze w tym samym roku negocjował z terrorystą Ilichem Ramírezem Sánchezem znanym jako „Carlos-Szakal”. Terrorysta po negocjacjach z Butefliką wypuścił na wolność wszystkich uczestników zebrania OPEC, których porwał w trakcie spotkania w Wiedniu^[5]. Po śmierci Bumediena był typowany jako jeden z potencjalnych następców. Przedstawił wówczas program opierający się na założeniach wolnego rynku. Walkę o władzę przegrał z Szadlim Bendżedidem, który po skonsolidowaniu władzy wykluczył go z partyjnego kierownictwa^[4]. W 1981 roku wyemigrował z kraju. Do Algierii powrócił w 1987 roku. W latach 90. powrócił do czynnej polityki krajowej stając się jednym z liderów Frontu Wyzwolenia Narodowego^[3].

Z poparciem wojska i związków zawodowych wystartował w wyborach 15 kwietnia 1999^[5]. W kampanii wyborczej obiecywał doprowadzenie do zakończenia trwającej wojny domowej. Zwyciężył w pierwszej turze wyborów prezydenckich uzyskując 73,8% głosów. 27 kwietnia 1999 oficjalnie objął urząd zastępując prezydenta Liamine Zérouala. Głównym zadaniem początków prezydencji Buteflika było przywrócenie pokoju i zwalczenie terrorystycznego fundamentalizmu islamskiego^[4]. Nowo wybrany prezydent postanowił zaprowadzić porządek metodami pokojowymi. Świeżo po wyborach ogłosił on chęć przeprowadzenia amnestii dla rebeliantów którzy dobrowolnie złożą broń. Propozycja prezydenta została poddana pod głosowanie w referendum, program pojednania narodowego poparło 98% wyborców. Amnestia przyczyniła się do wygaśnięcia konfliktu i rozpuszczenia się grup rebelianckich^[5]. W 2000 roku doszło do samorozwiązania partyzanckich armii. Walkę z rządem kontynuowała zaledwie garstka najbardziej radykalnych islamistów oraz powstała później lokalna siatka Al-Ka’idy^[6]. Po zakończeniu konfliktu funkcjonowanie partii fundamentalistycznych w dalszym ciągu pozostało zakazane a wojsko pozostawiło w swoich rękach duży stopień władzy. W 2006 roku z inicjatywy prezydenta doszło do powszechnej amnestii bojowników odsiadujących wyroki. Amnestia odbyła się w ramach programu Karta Pokoju i Narodowego Pojednania (uchwalonej w referendum w 2005 roku)^[6][5].

Po rozwiązaniu kwestii wojny domowej, uregulował sytuację mniejszości berberyjskiej. Za jego rządów, 9 kwietnia 2002 wprowadzono poprawkę konstytucji, wedle której język berberyjski stał się drugim językiem urzędowym kraju. Zmiana zahamowała widoczne w poprzednich latach napięcia pomiędzy rządem a Berberami. Prezydent odstąpił tym samym od prowadzonej przez poprzednie rządy polityki arabizacji^[5][4].

Rządy Butefliki związane są z liberalizacją gospodarki. Polityka ta w połączeniu z podwyższeniem cen ropy naftowej przyczyniła się do poprawy sytuacji ekonomicznej^[4]. Napływające do kasy państwa pieniądze prezydent wykorzystał do inwestycji w obiekty i infrastrukturę użyteczności publicznej, w tym mieszkania komunalne^[5].

Ważnym elementem aktywności politycznej Butefliki jest polityka zagraniczna. W lipcu 1999 roku zorganizował w Algierze szczyt Organizacji Jedności Afrykańskiej. Brał udział jako mediator w konflikcie konflikcie erytrejsko-etiopskim^[5].

8 kwietnia 2004 uzyskał reelekcję zdobywając 84,9% głosów^[4]. Wybory w 2004 roku były pierwszymi w pełni demokratycznymi wyborami w historii kraju^[4]. W 2007 roku prezydent potwierdził swoją władzę po tym gdy w wyborach parlamentarnych większość zdobył sprzyjający mu blok partyjny^[4]. 11 kwietnia 2009 został wybrany na trzecią kadencję z poparciem 90,2% głosów^[7].

 Osobny artykuł: protesty w Algierii (2010–2012).

Od grudnia 2010 do kwietnia 2011 roku przez kraj przetoczyła się fala protestów antyrządowych na fali arabskiej wiosny. W rezultacie wystąpień, władze ogłosiły zniesienie obowiązującego od 1992 roku stanu wyjątkowego i obniżenie cen żywności. Wystąpienia w porównaniu z krajami regionu miały niewielki wymiar^[8][5]. Wybory parlamentarne przeprowadzone 10 maja 2012 wygrał prezydencki Front Wyzwolenia Narodowego. Prezydencka formacja zwiększyła w wyborach stan posiadania miejsc w parlamencie o siedem miejsc. Drugie miejsce zajęło z kolei sympatyzujące z prezydentem Zgromadzenie Narodowo-Demokratyczne. Nowym premierem został Abd al-Malik Sallal^[5].

W ostatnich wyborach prezydenckich przeprowadzonych 17 kwietnia 2014 zdobył 81,53% głosów. Tym samym zapewnił sobie czwartą, pięcioletnią kadencję na stanowisku. Jego główny kontrkandydat, były premier Ali Benflis zdobył 12,18% głosów^[9].

2 kwietnia 2019 Buteflika zrezygnował ze sprawowania urzędu prezydenta Algierii, na co wpływ miały trwające od lutego masowe protesty przeciwko jego rządom^[10]. Pod presją ze strony protestujących, 11 marca prezydent zrezygnował z ubiegania się o reelekcję w wyborach prezydenckich przewidzianych na 18 kwietnia i nakazał ich przełożenie^[11][12].

• Oficjalna strona prezydenta Algierii. el-mouradia.dz. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-10)]. (arab. • fr.)