French
DeutschAdam Bieńkowski (oficer) – Wikipedia, wolna encyklopedia
.JPG) | |
 rotmistrz | |
| Data i miejsce urodzenia | 2 października 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 15 października 1942 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   | |
Adam Bieńkowski herbu Łada, także Adam Łada-Bieńkowski (ur. 2 października 1892 we Lwowie, zm. 15 października 1942 na Wydmach Łuże) – rotmistrz Wojska Polskiego, działacz społeczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 2 października 1892[a] we Lwowie jako syn Adama[1]. U kresu I wojny światowej brał udział w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej. W stopniu porucznika dokonał przejęcia zbrojnego od Ukraińców Szkoły Kadeckiej, obsadził stanowisko i był komendantem Pododcinka „Szkoła Kadecka” w obrębie Odcinka I[2][3]. 17 listopada 1918 po zmasowanych natarciu Ukraińców na szkołę atak został skutecznie i w sposób zorganizowany odparty, po czym nieliczne siły polskie przeszły do kontrataku na cofające się ok. 10-krotnie liczniejsze siły wroga (łącznie w tym czasie miało być zmobilizowanych ok. 700 Ukraińców), zajmując Persenkówkę wraz z elektrownią, plac powystawowy, ulicę Poniatowskiego, docierając do ulicy św. Zofii – operacja dowodzona przez ppor. Bieńkowskiego została określona za jedno z największych polskich zwycięstw podczas obrony Lwowa, zaś w rezultacie tych walk Ukraińcy przystali na zawieszenie broni, które z kolei umożliwiło przeczekanie Polakom na wsparcie sił kpt. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza[4]. Za swoje czyny nocą 21 listopada 1918 Adam Bieńkowski został awansowany do stopnia rotmistrza[5]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, podczas której pełnił funkcje dowódcy I dywizjonu 214 pułku ułanów Armii Ochotniczej, a jesienią 1920 został dowódcą tego pułku[6].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. Został zweryfikowany w stopniu rotmistrza rezerwy kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[7][8]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 24 pułku ułanów w garnizonie Kraśnik[9][10]. W okresie II Rzeczypospolitej był dyrektorem Obywatelskiego Komitetu Zimowej Pomocy Bezrobotnym oraz przewodniczącym okręgu warszawskiego ZHP. W 1939 był wiceprzewodniczącym Obwodu Warszawa-Południe Obozu Zjednoczenia Narodowego[11].
W czasie okupacji niemieckiej należał do organizacji Polska Niepodległa[12]. 18 czerwca 1942 na ul. Wspólnej 3 w Warszawie został zatrzymany przez Niemców i osadzony w więzieniu Gestapo na Szucha[12]. 15 października 1942 został zamordowany w egzekucjach na Wydmach Łuże[13][12].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 3186 (1921)[14]
- Krzyż Niepodległości (16 marca 1937)[15]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1937)[16]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Oficerski podał przy tożsamości „Adam Bieńkowski I” datę urodzenia 16 lutego 1886.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-06-18].
- ↑ Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI – 22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: Komitet Obywateli Miasta Lwowa, ok. 1919, s. 155–156.
- ↑ G.Łukomski, Cz.Partacz, B.Polak. / Iwona Łaptaszyńska (autor opracowania): Obrona Lwowa 1 – 22.11.1918 r.. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-04-18].
- ↑ Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI – 22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: Komitet Obywateli Miasta Lwowa, ok. 1919, s. 158–159.
- ↑ Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI – 22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: Komitet Obywateli Miasta Lwowa, ok. 1919, s. 160.
- ↑ Rafał Surdacki: 214. Pułk Ułanów Armii Ochotniczej przeciw bolszewikom. nowastrategia.org.pl, 2013-08-14. [dostęp 2016-04-18].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 698.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 620.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 647.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 579.
- ↑ [Inc.: Podajemy do wiadomości, że zgodnie z instrukcją Okręgu Stołecznego Obozu Zjednoczenia Narodowego został utworzony z dniem 1 kwietnia b.r. Obwód O.Z.N. Warszawa-Południe, obejmujący teren Starostwa Grodzkiego Warszawa-Południe...] : Warszawa, maj 1939 r.
- ↑ a b c Straty ↓.
- ↑ Władysław Bartoszewski: Palmiry. op.cit., s. 73–74.
- ↑ Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17 kwietnia 1921.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi w zakresie pomocy i opieki nad bezrobotnymi”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2021-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].