Adam Edward Stanisław Starzeński – Wikipedia, wolna encyklopedia
Lis | |
Rodzina | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka | Paulina Heydel |
Żona | Maria Wodzicka |
Dzieci |
Adam Edward Stanisław Starzeński herbu Lis (ur. 6 marca 1872 we Lwowie, zm. 6 grudnia 1956 w Nairobi w Kenii) – polski botanik[1], hrabia i ziemianin[2].
Właściciel majątku Mogielnica w województwie tarnopolskim. W 1898 r. zakupił wraz z 921 hektarami ziemi zespół pałacowo-parkowy we wsi Płaza k. Chrzanowa. W wyniku małżeństwa został także właścicielem pałacu w Kościelcu oraz wsi Piła Kościelecka. W latach 1900–1901 przebudował pałac w Płazie według projektu architekta Zygmunta Hendla. W 1921 r. przekazał go synowi Antoniemu Edmundowi[3][4].
Prowadził wszechstronną działalność społeczną. Zgromadził jeden z największych w Polsce zbiorów sztychów i litografii dotyczących polskiej historii. Niestety zbiór ten spłonął w 1940 wraz z całym pałacem w Kościelcu. Jako botanik propagował ochronę środowiska oraz zakładanie rezerwatów przyrody. Przyczynił się do powstania pierwszego rezerwatu tokowisk w Oblaskach (Puszcza Dulowska). Był też prezesem Towarzystwa Zaliczkowego w Chrzanowie[5].
10 lutego 1940 został wywieziony w głąb ZSRR. Wraz z Polskimi Siłami Zbrojnymi przedostał się do Teheranu. Osiedlił się na stałe w Nairobi w Kenii, gdzie pracował w Muzeum Botanicznym. Systematycznie przesyłał rośliny z Afryki wschodniej do Zakładu Botaniki PAN w Krakowie[5]. Autor zielnika zawierającego ponad 10.000 arkuszy, znajdującego się obecnie w posiadaniu Uniwersytetu Jagiellońskiego[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Alina Szklarska-Lohmannowa , Starzeński Adam Edward Stanisław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XLII Stanislaw ks. Mazowiecki – Stawiarski Seweryn, www.ipsb.nina.gov.pl, 2003–2004 [dostęp 2019-05-13] .
- ↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 893.
- ↑ W tajemniczym ogrodzie [online], malopolskatogo.pl [dostęp 2023-03-30] (ang.).
- ↑ Pałac Starzeńskich w Płazie [online] [dostęp 2023-03-30] (pol.).
- ↑ a b Starzeńscy | Plaza24 [online], 4 marca 2019 [dostęp 2023-03-30] (pol.).
- ↑ Herbarium Universitatis Iagellonicae Cracoviensis (KRA). Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2014-05-30]. (pol.).