Burzyk białobrody – Wikipedia, wolna encyklopedia

Burzyk białobrody
	Procellaria aequinoctialis
	Linnaeus, 1758
	; Burzyk białobrody sfotografowany u wybrzeży Kaikoura (Nowa Zelandia)
	; Podczas lotu u wybrzeży Tasmanii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	rurkonose
Rodzina	burzykowate
Rodzaj	Procellaria
Gatunek	burzyk białobrody
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Burzyk białobrody^[3] (Procellaria aequinoctialis) – gatunek dużego wędrownego ptaka oceanicznego z rodziny burzykowatych (Procellariidae). Narażony na wyginięcie.

Taksonomia

Jest to gatunek monotypowy^[4]^[5]. Za jego podgatunek uznawano dawniej burzyka okularowego (P. conspicillata), a niekiedy także burzyka czarnego (P. parkinsoni) i ciemnego (P. westlandica)^[6]. Kolejne proponowane podgatunki uznano za nieważne ze względu na duże zróżnicowanie osobnicze^[6].

Występowanie i biotop

Występuje na oceanach półkuli południowej^[7]. Obserwowany wokół wybrzeży Republiki Południowej Afryki podczas zimowych wędrówek ławic sardynek^[7]. Gniazduje na Georgii Południowej (posiadłość brytyjska), Wyspach Księcia Edwarda (RPA), Wyspach Crozeta i Wyspach Kerguelena (Francuskie Terytoria Południowe), Wyspach Auckland, Wyspach Campbella i Wyspach Antypodów (Nowa Zelandia) oraz w niewielkiej liczbie na Falklandach^[2]^[8].

Morfologia

Długość ciała około 54 cm^[7]. Upierzenie ciemnobrązowe z białymi plamami po obu stronach głowy; dziób jasnozielony, nogi ciemne^[7]. Brak dymorfizmu płciowego – młode ptaki podobne do dorosłych^[7].

Ekologia i zachowanie

Tryb życia

Ptak przystosowany do życia na otwartym oceanie – często gromadzi się w pobliżu trawlerów, w poszukiwaniu resztek pokarmu, które zbiera z powierzchni wody^[7].

Pożywienie

Pokarm stanowią ryby, kałamarnice i skorupiaki^[7].

Lęgi

Składanie jaj trwa zazwyczaj od połowy października do połowy listopada^[8]. Samica składa 1 białe jajo w podziemnej norze^[7]. Młode są pełni opierzone zazwyczaj pod koniec kwietnia^[8].

Status i zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje burzyka białobrodego za gatunek narażony na wyginięcie (VU – Vulnerable) nieprzerwanie od 2000 roku. Liczebność światowej populacji szacuje się na około 3 miliony dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy. Wśród głównych zagrożeń dla gatunku wymienia się zaplątywanie się w rybackie sieci oraz drapieżnictwo inwazyjnych i introdukowanych na wyspy ssaków, w tym szczurów i kotów^[2]^[8].

Przypisy

↑ Procellaria aequinoctialis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Procellaria aequinoctialis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-08-02].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Petrels, albatrosses. IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-02]. (ang.).
↑ Handbook of the Birds of the World and BirdLifeH.t. B.t. W.B. International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 [online], grudzień 2020 [dostęp 2021-08-02] .
↑ ^a ^b White-chinned Petrel (Procellaria aequinoctialis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 211, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Species factsheet: Procellaria aequinoctialis. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-08-02]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Procellaria aequinoctialis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Procellaria aequinoctialis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-08-02].

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Petrels, albatrosses. IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-02]. (ang.).

[hbwcheck5-5] Handbook of the Birds of the World and BirdLifeH.t. B.t. W.B. International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 [online], grudzień 2020 [dostęp 2021-08-02] .

[ibc-6] White-chinned Petrel (Procellaria aequinoctialis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)]. (ang.).

[:5-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 211, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).

[birdlife-8] Species factsheet: Procellaria aequinoctialis. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-08-02]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]