French
DeutschCarl Foreman – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Carl Foreman (1961) | |
| Imię i nazwisko przy narodzeniu | Carl Nathan Foreman |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 23 lipca 1914 |
| Data i miejsce śmierci | 26 czerwca 1984 |
| Zawód | |
| Współmałżonek | Estelle Barr |
| Lata aktywności | 1941–1981 |
Carl Foreman (ur. 23 lipca 1914 w Chicago, zm. 26 czerwca 1984 w Beverly Hills) – amerykański scenarzysta i producent filmowy. Był jednym ze scenarzystów, którzy w latach 50. znaleźli się na czarnej liście Hollywood z powodu podejrzeń o sympatię do komunistów lub członkostwo w partii komunistycznej[1].
Laureat Oscara za najlepszy scenariusz adaptowany przygodowego dramatu wojennego Most na rzece Kwai (1957) w reżyserii Davida Leana. W 1970 otrzymał Order Imperium Brytyjskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Chicago w Illinois w rodzinie żydowskiej z klasy robotniczej jako syn Fannie Rozin i Isadore’a Foremanów[2]. Po ukończeniu Crane College, w latach 1932–33 studiował na Uniwersytecie Illinois w Urbanie i Champaign[3]. W 1934, w wieku 19 lat, rzucił studia i wyjechał do Hollywood[4]. W latach 1935–36 kształcił się na Northwestern University[3]. Wkrótce wrócił do Chicago i w latach 1936–37 uczęszczał do John J. Marshall School of Law[3], gdzie zarabiał pieniądze, pracując w sklepie spożywczym. W latach 1937–38 pracował jako reporter prasowy i menadżer ds. public relations dla osobistości scenicznych[3]. W latach 1938–42 pracował w Hollywood jako analityk historii, autor gagów dla programów radiowych Boba Hope’a i Eddiego Cantora[3]. Uczył się scenopisarstwa w League of American Writers School pod kierunkiem Roberta Rossena i Dore’a Schary’ego[3].
W 1941 zrealizowano dwa filmy na podstawie jego scenariuszy – Bowery Blitzkrieg z udziałem Warrena Hulla i Spooks Run Wild z Bélą Lugosi. W latach 1942–45 jego karierę przerwała służba w United States Army podczas II wojny światowej, gdzie został przydzielony do jednostki kręcącej filmy orientacyjne i szkoleniowe. Prowadził go reżyser Frank Capra. W czasie służby pomagał pisać scenariusz do filmu Poznaj swojego wroga – Japonia (Know Your Enemy – Japan, 1945)[5]. Dostarczył oryginalną historię do westernu Johna Wayne’a w Dakocie (1945)[6].
Zmarł 26 czerwca 1984 w Beverly Hills w Kalifornii na nowotwór ośrodkowego układu nerwowego w wieku 69 lat[7].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Scenariusz | Producent | Reżyseria |
|---|---|---|---|---|
| 1941 | Bowery Blitzkrieg |  | Wallace Fox | |
| Spooks Run Wild | | Phil Rosen | ||
| 1942 | Rhythm Parade | | Howard Bretherton | |
| 1945 | Know Your Enemy – Japan | | Frank Capra Joris Ivens | |
| Dakota | | Joseph Kane | ||
| 1948 | So This Is New York | | Richard Fleischer | |
| 1949 | The Clay Pigeon | | ||
| Champion | | Mark Robson | ||
| Pod jednym sztandarem | | |||
| Let’s Go to the Movies (krótkometrażowy) | | Tholen Gladden | ||
| 1950 | Młody człowiek z trąbką | | Michael Curtiz | |
| Cyrano de Bergerac | | Michael Gordon | ||
| Pokłosie wojny | | Fred Zinnemann | ||
| 1952 | W samo południe | | ||
| 1955 | Born for Trouble | | Desmond Davis | |
| 1957 | Kapelusz pełen deszczu | | Fred Zinnemann | |
| Most na rzece Kwai | | David Lean | ||
| 1958 | Klucz | | Carol Reed | |
| 1961 | Działa Navarony | | J. Lee Thompson | |
| 1963 | Zwycięzcy | | | Carl Foreman |
| 1967 | Monsieur Lecoq | | Seth Holt | |
| 1968 | Otley | | Dick Clement | |
| 1969 | Złoto MacKenny | | | J. Lee Thompson |
| Początkujący żołnierz | | John Dexter | ||
| 1972 | Dzieci lwicy z buszu | | Jack Couffer | |
| Młody Winston | | | Richard Attenborough | |
| 1974 | Elza z afrykańskiego buszu (serial) | | | Jack Couffer Leonard Horn Gary Nelson Barry Crane Paul Krasny Russ Mayberry Richard Benedict |
| 1978 | Komandosi z Navarony | | | Guy Hamilton |
| 1979 | Morderstwa w Golden Gate (TV) | | Walter Grauman | |
| 1980 | Gdy czas ucieka | | James Goldstone |
Nagrody i nominacje
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Nagroda | Kategoria | Film | Rezultat |
|---|---|---|---|---|
| 1950 | Oscar | Najlepszy scenariusz adaptowany[8] | Champion (1949) | Nominacja |
| Nagroda Gildii Pisarzy Amerykańskich | Najlepszy napisany dramat amerykański | Nominacja | ||
| Nagroda im. Roberta Meltzera | Pod jednym sztandarem (1949) | Nominacja | ||
| 1951 | Oscar | Najlepszy scenariusz oryginalny[8] | Pokłosie wojny (1950) | Nominacja |
| Nagroda Gildii Pisarzy Amerykańskich | Najlepszy napisany dramat amerykański | Nominacja | ||
| Nagroda im. Roberta Meltzera | Wygrana | |||
| 1953 | Oscar | Najlepszy scenariusz adaptowany[8] | W samo południe (1952) | Nominacja |
| Nagroda Gildii Pisarzy Amerykańskich | Najlepszy napisany dramat amerykański | Wygrana | ||
| Złoty Glob | Najlepszy scenariusz[8] | Nominacja | ||
| 1958 | Oscar | Najlepszy scenariusz adaptowany[8] | Most na rzece Kwai (1957) | Wygrana |
| 1959 | Nagroda BAFTA | Najlepszy scenariusz oryginalny | Klucz (1958) | Nominacja |
| 1962 | Oscar | Najlepszy scenariusz adaptowany[8] | Działa Navarony (1961) | Nominacja |
| Najlepszy film | Nominacja | |||
| Nagroda BAFTA | Najlepszy scenariusz oryginalny | Nominacja | ||
| 1968 | Nagroda Gildii Pisarzy Wielkiej Brytanii | Nagroda za wybitne zasługi dla pisarzy | – | Wygrana |
| 1969 | Nagroda Gildii Pisarzy Amerykańskich | Laur za osiągnięcia w dziedzinie scenariusza ekranowego | – | Wygrana |
| 1973 | Oscar | Najlepszy scenariusz, fabuła i scenariusz oparty na faktach lub materiałach wcześniej niepublikowanych ani nieprodukowanych[8] | Młody Winston (1972) | Nominacja |
| Nagroda Gildii Pisarzy Wielkiej Brytanii | Najlepszy brytyjski scenariusz | Wygrana | ||
| 1977 | Nagroda Gildii Pisarzy Amerykańskich | Nagroda Valentine’a Daviesa | – | Wygrana |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Carl Foreman Biography. AllMovie. [dostęp 2024-08-09]. (ang.).
- ↑ Lisa Beth Liel: Genealogy: Carl Foreman (1914–1984). Geni, 31 maja 2023. [dostęp 2024-08-09]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Carl Foreman Biography (1914–1984). Film Reference. [dostęp 2024-08-09]. (ang.).
- ↑ José L Bernabé Tronchoni: Carl Foreman (1914–1984). Find a Grave. [dostęp 2024-08-09]. (ang.).
- ↑ Carl Foreman. Rotten Tomatoes. [dostęp 2024-08-09]. (ang.).
- ↑ Brian McFarlane: Foreman, Carl (1914–1984). Encyclopedia of British Film. [dostęp 2024-08-09]. (ang.).
- ↑ Jon Pareles: Carl Foreman, Producer and „River Kwai” Screenwriter, Dies. „The New York Times”, 27 czerwca 1984. [dostęp 2024-08-09]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Carl Foreman Awards. AllMovie. [dostęp 2024-08-09]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jeremy Byman: Showdown at High Noon: Witch-hunts, Critics, and the End of the Western. Scarecrow Press, 2004. ISBN 0-8108-4998-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Carl Foreman (1914–1984) w bazie IMDb (ang.)
- Carl Foreman w bazie Filmweb