Chrome OS – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy systemu operacyjnego Google. Zobacz też: przeglądarka internetowa Google Chrome.

Chrome OS

Logo programu
Producent	Google
Architektura	x86, ARM
Pierwsze wydanie	15 czerwca 2011; ponad 13 lat temu
Aktualna wersja	130.0.6723.84 (29 października 2024) [±]
Aktualna wersja testowa	108.0.5359.24 (2 listopada 2022) [±]
Jądro	jądro Linuksa
Środowisko pracy	Aura Shell (Ash), Ozone, X11, Android
Licencja	Google Chrome OS Terms of Service[1]
Typ pakietów	Portage
Wersja Live	dostępna
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Chrome OS – system operacyjny stworzony i rozwijany przez firmę Google oparty na Gentoo, dystrybucji Linuksa. Domyślnie umożliwia uruchamianie aplikacji internetowych (np. Progressive Web Apps) oraz większości aplikacji natywnych w formacie APK dla systemu operacyjnego Android (integracja ze sklepem Google Play), a także opcjonalnie aplikacji natywnych dla dystrybucji systemu operacyjnego GNU/Linux (wirtualizowany obraz Debiana z wykorzystaniem technologii Crostini).

Kod źródłowy systemu jest otwarty^[2]. Pierwsze informacje o pracach pojawiły się 7 czerwca 2009 roku, zaś oficjalna premiera systemu została zapowiedziana na druga połowę 2010 roku^[3]. Chrome OS bazuje na jądrze Linux, fabrycznie instalowany najczęściej na sprzętach typu Netbook i MiniPC tzw. Barebone, chociaż zdarzają się wyjątki, sprzęty te posiadają własne nazwy Chromebook, oraz Chromebox i są stosunkowo o wiele tańsze od komputerów z Systemem Windows.

Programiści Google rozpoczęli prace nad systemem w 2009 roku, zainspirowani falą popularności urządzeń typu netbook. Postanowiono dostarczyć użytkownikom prosty system, który będzie odpowiednim rozwiązaniem dla komputerów wykorzystywanych jedynie do pracy z internetem. W dniu 19 listopada 2009 roku Google wydało kod źródłowy systemu, wykorzystując licencję BSD, w ramach projektu Chromium OS. W odróżnieniu od podobnych projektów, gdzie programista, modyfikując kod źródłowy systemu, może go wydać jako własny system operacyjny, Google postanowiło ograniczyć pracę nad kodem i systemem do własnych programistów oraz partnerów biznesowych; również urządzenia, na których będzie działać Chrome OS, będą wybrane przez Google. W przeciwieństwie do projektu Chromium OS, Chrome OS będzie automatycznie aktualizowany do najnowszej wersji.

Na konferencji prasowej 19 listopada 2009 roku wiceprezes Google Sundar Pichai zaprezentował wczesną wersję systemu, która zawierała przeglądarkę Chrome w miejscu standardowego pulpitu, karty aplikacji obok standardowych kart przeznaczonych dla stron, które można „przypinać” w celu zabezpieczenia przed przypadkowym zamknięciem i łatwym dostępem. Zaprezentowano także menu aplikacji, w którym umieszczono linki pod postacią ikon do aplikacji Google (Gmail, Aplikacje biurowe, YouTube), innych serwisów, jak np.: Yahoo! Mail, Pandora, Hulu, Facebook czy Twitter, oraz aplikacji typowych dla systemu operacyjnego: kalkulator, zegar, wskaźnik poziomu energii baterii, stan połączenia internetowego. Na prezentacji przedstawiono również funkcję widoku wielu okien wraz z animacjami, uruchamianą klawiszem F12 oraz funkcję podglądu skrótów klawiaturowych przywoływaną klawiszem F8.

W dniu 25 stycznia 2010 roku firma Google opublikowała notatki, obrazy oraz wideo koncepcyjnej makiety interfejsu Google Chrome OS dla tabletów z około 10-calowym ekranem. Wygląd systemu nie różniłby się znacznie od tego przeznaczonego dla komputerów netbook poza dodatkowymi elementami typowymi dla urządzeń dotykowych: wirtualna klawiatura qwerty z różnymi układami, duże kwadratowe ikony umieszczone powyżej kart oraz panel u dołu ekranu, który byłby otwierany pionowym przeciągnięciem palców. Informacje te zostały umieszczone na dwa dni przed premierą tabletu firmy Apple, iPad.

Programiści pracujący nad projektem systemu postanowili stworzyć system jak najprościej wyglądający, zajmujący jak najmniej miejsca na ekranie, nie oddzielając przy tym aplikacji internetowych od stron – przełącznikiem aplikacji oraz stron jest pasek kart. System uruchamia się w trybie pełnoekranowym (użytkownik nie może zmienić rozmiaru okna głównego) i posiada bardzo ograniczone zarządzanie oknami. Dodatkowymi oknami obsługującymi pomniejsze funkcje aplikacji są „panele”: pływające okna, którymi użytkownik może swobodnie poruszać po ekranie urządzenia. Rozważane jest wprowadzenie możliwości umieszczenia dwóch okien obok siebie i niezależne przeglądanie treści. Chrome OS, tak jak przeglądarka Chrome, będzie wspierał tryby offline, HTML5, przetwarzanie w tle oraz podobne powiadomienia. Podobnie jak w innych systemach operacyjnych, obecne będzie menu wyboru aplikacji, obszar powiadamiania dostarczający informacje o aktualnej dacie, godzinie i stanie sieci^[4].

Google opisuje Chrome OS w swojej dokumentacji jako system składający się z trzech warstw^[5]:

• Warstwa firmware odpowiedzialna za szybkie uruchamianie systemu, pomijająca sprawdzanie obecności niektórych rodzajów sprzętu. Firmware w celach bezpieczeństwa weryfikuje również stan urządzeń podczas poszczególnych etapów uruchamiania.
• Warstwa oprogramowania systemowego zawierająca zmodyfikowane jądro Linux, w celu szybkiego uruchamiania Chrome OS. Oprogramowanie użytkownika zostało zmniejszone do minimum; wykorzystany został m.in. demon Upstart, który jest odpowiedzialny za równoległe uruchamianie usług, zarządzanie zadaniami.
• Warstwa menedżera okien, zarządzająca typowymi dla siebie zadaniami systemu X window.

Google zapowiedziało, że zarówno system, jak i przeglądarka będą posiadać wbudowany odtwarzacz, którego zadaniem będzie obsługa plików MP3 czy JPEG i innych, gdy system nie będzie posiadać połączenia z internetem^[6].

Google Chrome OS w zapowiedziach firmy przeznaczony został dla urządzeń mobilnych takich jak netbooki – nie została stworzona oficjalna wersja dla komputerów klasy PC. Platforma działa na procesorach rodziny x86 i ARM. System będzie posiadał obsługę dysków twardych, jednakże Google żąda od swoich partnerów zainteresowanych wsparciem, aby wykorzystali dyski typu solid state drive ze względu na ich wysoką wydajność i niezawodność. Wybór ten podyktowany został założeniami systemu – Chrome OS działać będzie głównie w oparciu o usługi i aplikacje internetowe i priorytetem nie jest potrzeba pracy z dyskami twardymi, lecz danymi znajdującymi się na serwerach zdalnych.

Współpracę sprzętową z firmą Google ogłosiły: Acer, Adobe, ASUS, Freescale, Hewlett-Packard, Lenovo, Qualcomm, Texas Instruments, Toshiba, Intel oraz Samsung.

W grudniu 2009 roku, Michael Arrington z serwisu TechCrunch doniósł, iż Google planuje wydać urządzenie sygnowane własną marką zawierające Chrome OS z przynajmniej jednym partnerem.

• Chromium OS

• Oficjalny wpis na blogu Google informujący o nowym systemie operacyjnym
• Nagranie z oficjalnej prezentacji systemu Chrome OS (z 19 listopada 2009)
• Strona projektu Chromium OS