French
DeutschEduskunta – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Rok założenia | 9 maja 1906 |
| Kierownictwo | |
| Przewodniczący | |
| Wiceprzewodniczący | |
| Struktura | |
 | |
| Liczba członków | 200 |
| Stowarzyszenia polityczne | Koalicja rządząca (109) Opozycja (91)
|
| Ordynacja | |
| Ostatnie wybory | |
| Siedziba | |
 | |
| Mannerheimintie 30, Helsinki | |
| Strona internetowa | |
Eduskunta (szw. Riksdagen) – jednoizbowy parlament w Finlandii, wybierany raz na cztery lata w wyborach powszechnych (system proporcjonalny, metoda D’Hondta).
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Z uwagi na fakt, że w Finlandii językami urzędowymi są fiński oraz szwedzki, parlament tego państwa posiada dwie oficjalne nazwy w obu językach – eduskunta oraz riksdagen. Fińskie słowo „eduskunta” powstało jako neologizm w XIX wieku i oznacza w przybliżeniu „zgromadzenie reprezentantów”. Zgodnie z zasadami pisowni języka fińskiego, powinno być ono zapisywane małą literą[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Jednoizbowy parlament Finlandii został ustanowiony w 1906 roku w wyniku reform politycznych w Wielkim Księstwie Finlandii, stanowiącym ówcześnie część Imperium Rosyjskiego. Zastąpił dotychczasowy sejm stanowy. Wprowadzono wówczas w pełni równe i powszechne prawo wyborcze. 1 czerwca 1906 czynne i bierne prawo wyborcze otrzymały kobiety (po raz pierwszy w Europie). Pierwsze wybory do parlamentu miały miejsce w 1907. Wybrano wówczas 19 kobiet. Pozycja parlamentu była jednak mocno ograniczona przez podległy jedynie wielkiemu księciu Senat. 15 listopada 1917 Eduskunta stosunkiem głosów 127:68 przyjęła uchwałę o przejęciu najwyższej władzy w kraju. 6 grudnia 1917 stosunkiem głosów 127:68 uchwaliła Deklarację niepodległości[2].
Uprawnienia
[edytuj | edytuj kod]Do podstawowych funkcji Eduskunty należą:
- funkcja ustawodawcza – inicjatywa ustawodawcza, która przysługuje deputowanemu i Radzie Państwa, czyli rządowi
- funkcja kontrolna – możliwość egzekwowania odpowiedzialności parlamentarnej i konstytucyjnej wobec rządu
- funkcja kreacyjna – powoływanie ombudsmana i jego zastępcy, audytorów państwowych i ich zastępców, trzech audytorów parlamentarnych i ich zastępców, dziewięciu gubernatorów Banku Finlandii.
Eduskunta, przy współudziale prezydenta i sędziów Sądu Najwyższego, wybiera również premiera.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mistä tulee sana eduskunta?. Eduskunta. [dostęp 2023-10-22]. (fiń.).
- ↑ Jussila, Osmo; Hentila, Seppo; Nevakiki, Jukka: Historia polityczna Finlandii 1809-1999, Universitas, Kraków 2001
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ryszard M. Małajny (red.): Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym. Warszawa: C.H. Beck, 2013, s. 377-378. ISBN 978-83-255-5261-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona oficjalna (wersja ang.). web.eduskunta.fi. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-11)].
- http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1051696,finlandia-po-rozlamie-w-partii-finowie-powstaje-nowe-ugrupowanie.html
