Eltanin (gwiazda) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Eltanin
	γ Draconis
	; Położenie w gwiazdozbiorze Smoka
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Smok
Rektascensja	17h 56m 36,37s
Deklinacja	+51° 29′ 20,02″
Paralaksa (π)	0,02114 ± 0,00010″
Odległość	154,27 ± 0,77 ly; 47,30 ± 0,24 pc
Wielkość obserwowana	2,24m
Ruch własny (RA)	−8,24 ± 0,11 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−22,79 ± 0,10 mas/rok
Prędkość radialna	−27,91 ± 0,19 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	olbrzym
Typ widmowy	K5 III
Masa	1,7 M☉
Promień	48,15 ± 1,09 R☉
Metaliczność [Fe/H]	−0,14
Wielkość absolutna	−1,13m
Jasność	600 L☉
Temperatura	3930 K
	Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Centrum Galaktyki
Półoś wielka	6743 pc
Mimośród	0,1169
Alternatywne oznaczenia
	Oznaczenie Flamsteeda: 33 Dra
	2MASS: J17563637+5129197
	Bonner Durchmusterung: BD +51°2282
	Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 676
	Boss General Catalogue: GC 24432
	Katalog Henry’ego Drapera: HD 164058
	Katalog Hipparcosa: HIP 87833
	Katalog jasnych gwiazd: HR 6705
	SAO Star Catalog: SAO 30653
	Etamin

Eltanin (Gamma Draconis, γ Dra) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Smoka^[3].

Nazwa

Gwiazda nosi tradycyjną nazwę Eltanin, wywodzącą się od arabskiego ‏الراس التنين‎ Al Rās al Tinnīn, oznaczającego głowę Smoka^[5]. Nazwa bywała zapisywana też jako Ettanin, Etannin, Etanim i Etamin^[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie formy Eltanin dla określenia tej gwiazdy^[6].

Charakterystyka obserwacyjna

Eltanin ma obserwowaną wielkość gwiazdową równą 2,24^m, a jego wielkość absolutna jest równa −1,13^m^[2]. James Bradley obserwując tę gwiazdę w 1728 roku odkrył aberrację roczną światła, czym dowiódł istnienia ruchu Ziemi wokół Słońca^[3].

Eltanin i Słońce zbliżają się w swoim ruchu wokół Centrum Galaktyki. Według obliczeń opartych na pomiarach sondy Hipparcos, za półtora miliona lat Eltanin znajdzie się bliżej niż 28 lat świetlnych od Słońca i w okresie od 1,33 do 2,03 miliona lat w przyszłości będzie najjaśniejszą (po Słońcu) gwiazdą ziemskiego nieba. Jej obserwowana wielkość gwiazdowa osiągnie −1,39^m, co jest wartością podobną do obecnej jasności Syriusza. W czasie gdy Gamma Draconis osiągnie największą jasność widomą, Syriusz oddali się od Słońca na tyle, że jego jasność będzie mniejsza^[3]^[7].

Charakterystyka fizyczna

Jest to pomarańczowy olbrzym, należący do typu widmowego K5^[2]^[1]. Jego temperatura to około 4000 K, a jego jasność jest 600 razy większa niż jasność Słońca^[3]. Promień tej gwiazdy jest ok. 48 razy większy niż promień Słońca^[4]. Ma ona masę około 1,7 razy większą niż Słońce i jest na późniejszym etapie rozwoju^[3].

Gamma Draconis B

W odległości ok. 21 sekund kątowych od Eltanina znajduje się gwiazda o jasności 13,4^m, Gamma Draconis B^[8]. Jest to prawdopodobnie czerwony karzeł i jest on silnym źródłem promieniowania rentgenowskiego^[8]. Nie wiadomo, czy gwiazdy te tworzą układ związany grawitacyjnie; gdyby się to potwierdziło, to odległość między składnikami wynosiłaby około 1000 au^[8].

Eltanin ma pięć innych optycznych towarzyszek o wielkości około 11–13^m^[9].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Eltanin (gwiazda) w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Anderson E., Francis C.: HIP 87833. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-05-21]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Jim Kaler: ELTANIN (Gamma Draconis). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2014-05-12]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d L. Piau, P. Kervella, S. Dib, P. Hauschildt. Surface convection and red giants radii measurements. „Astronomy & Astrophysics”. 526 (A100), luty 2011. DOI: 10.1051/0004-6361/201014442. (ang.).
↑ ^a ^b Draco, the Dragon. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 207–208. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-05-21].
↑ Jocelyn Tomkin. Once and Future Celestial Kings. „Sky and Telescope”. 95 (4), s. 59–63, kwiecień 1998. Bibcode: 1998S&T....95d..59T.
↑ ^a ^b ^c Thomas R. Ayres, Alexander Brown, Graham M. Harper. The Coronae of γ Draconis. „The Astrophysical Journal”. 651 (2), s. 1126, 2006-11-10. DOI: 10.1086/507763. (ang.).
↑ Mason et al.: WDS J17566+5129A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.

[simbad-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Eltanin (gwiazda) w bazie SIMBAD (ang.)

[xhip-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Anderson E., Francis C.: HIP 87833. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-05-21]. (ang.).

[kaler-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Jim Kaler: ELTANIN (Gamma Draconis). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2014-05-12]. (ang.).

[piau-4] L. Piau, P. Kervella, S. Dib, P. Hauschildt. Surface convection and red giants radii measurements. „Astronomy & Astrophysics”. 526 (A100), luty 2011. DOI: 10.1051/0004-6361/201014442. (ang.).

[allen-5] Draco, the Dragon. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 207–208. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).

[iau-6] Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-05-21].

[kings-7] Jocelyn Tomkin. Once and Future Celestial Kings. „Sky and Telescope”. 95 (4), s. 59–63, kwiecień 1998. Bibcode: 1998S&T....95d..59T.

[ayres-8] Thomas R. Ayres, Alexander Brown, Graham M. Harper. The Coronae of γ Draconis. „The Astrophysical Journal”. 651 (2), s. 1126, 2006-11-10. DOI: 10.1086/507763. (ang.).

[WDS-9] Mason et al.: WDS J17566+5129A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]