Ernst Zörner – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ernst Zörner

Pełne imię i nazwisko	Ernst Emil Zörner
Data i miejsce urodzenia	27 czerwca 1895 Nordhausen
Data śmierci	21 grudnia 1945
Poseł do Reichstagu/wiceprezydent Reichstagu
Okres	od 1932 do 1932
Przynależność polityczna	NSDAP
Nadburmistrz Drezna
Okres	od 1933 do 1939
Starosta miejski Krakowa
Okres	od 27 września 1939 do 21 lutego 1940
Poprzednik	Stanisław Klimecki (jako prezydent)
Następca	Carl Gottlob Schmid
Gubernator dystryktu Lublin
Okres	od 21 lutego 1940 do 10 kwietnia 1943
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Ernst Emil Zörner (ur. 27 czerwca 1895 w Nordhausen, zm. 21 grudnia 1945^[1]) – członek NSDAP i niemiecki funkcjonariusz państwowy. Starosta miejski Krakowa i gubernator dystryktu Lublin w Generalnym Gubernatorstwie.

Studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Hanowerze. Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się na ochotnika na front, gdzie dosłużył się stopnia porucznika w latach 1914–1918. Po wojnie przez rok służył w Grenzschutz Ost w Gdańsku. Potem prowadził własną palarnię kawy i sklep kolonialny. Od 1922 był współtwórcą NSDAP w Brunszwiku. W 1930 roku został posłem na Landtag Brunszwiku, a potem jego prezydentem. W 1932 został posłem do Reichstagu, a po przejęciu władzy przez Hitlera, jego wiceprezydentem. W 1932 dzięki fikcyjnemu zameldowaniu Hitlera u siebie w Brunszwiku umożliwił mu otrzymanie obywatelstwa niemieckiego. Po kłótni z szefem rządu Brunszwiku – Dietrichem Klagge i sprawie przed sądem partyjnym uniemożliwiono jego ponowny wybór na prezydenta Landtagu. Za pośrednictwem Hitlera został nadburmistrzem Drezna w latach 1933–1939. W tym okresie pojawia się polski wątek. 19 stycznia 1935 przybył z wizytą do Krakowa, gdzie przyjął go prezydent miasta dr Kaplicki. Złożył wieniec na grobie marszałka Piłsudskiego na Wawelu^[2]. Wskutek zarzutów finansowych oraz konfliktu z gauleiterem Saksonii, Martinem Mutschmann, utracił praktycznie stanowisko nadburmistrza Drezna – w 1937 r. został urlopowany. Znów z pomocą Hitlera powołano go na zastępcę Alberta Speera, który zajmował się projektowaniem stolicy Rzeszy „Germania”^[3][1].

We wrześniu 1939 Hans Frank sprowadził go do zarządzania w Krakowie. Od 27 września 1939 najpierw był komisarzem miasta, a potem wraz z utworzeniem administracji Generalnego Gubernatorstwa został starostą miejskim Krakowa. Według ówczesnych przepisów powinien mianować polskiego burmistrza, ale nie znalazł odpowiedniego kandydata. Powołał jednak polską Radę Przyboczną (Beirat) jako organ doradczy ludności miejscowej. W ciągu 5 miesięcy jego urzędowania i z jego inicjatywy:^[4]

• Prowadzono szeroką rekwizycję mieszkań dla Niemców, którą organizował Urząd Kwaterunkowy starosty. Osobiście zajmował na swe potrzeby luksusowe lokale.
• Wprowadzono lokalny system kartek na żywność oraz otwarto specjalne sklepy spożywcze dla Niemców
• Zmieniono nazwy głównych ulic na niemieckie oraz wyremontowano nawierzchnię Rynku Głównego – w przyszłości Adolf-Hitler-Platz
• Otwarto Teatr Miejski (J. Słowackiego) również z polskimi przedstawieniami, jednak wkrótce na skutek konfliktu z gubernatorem Otto von Wächterem został przejęty przez samego generalnego gubernatora Hansa Franka jako wyłącznie niemiecki Teatr Państwowy^[5]

21 lutego 1940 Hans Frank awansował go na gubernatora dystryktu Lublin. Wszedł tam w konflikt kompetencyjny z miejscowym dowódcą SS i policji Odilo Globocnikiem również z powodu „Akcji Zamość“. Na polecenie Heinricha Himmlera 10 kwietnia 1943 roku został usunięty ze stanowiska i odwołany do Rzeszy. Tam pracował dla organizacji Todt, zajmującej się budownictwem dla wojska. Pod koniec wojny jako porucznik Wehrmachtu stacjonował niedaleko Pragi, gdzie ślad po nim zaginął. Niewykluczone, że ukrywał się pod zmienionym nazwiskiem. W 1960 roku na wniosek jego córki uznano go za zmarłego z dniem 21 grudnia 1945^[3][6].

• Richard Bein: Im deutschen Land marschieren wir. Freistaat Braunschweig 1930-1945. Braunschweig 1984.
• Braunschweiger Zeitung (Hrsg.): Wie braun war Braunschweig? Hitler und der Freistaat Braunschweig, Braunschweig 2003.
• Horst-Rüdiger Jarck, Günter Scheel (Hrsg.): Braunschweigisches Biographisches Lexikon. 19. und 20. Jahrhundert, Hannover 1996.
• ErnstE. Klee ErnstE., Das Personenlexikon zum Dritten Reich, Frankfurt am Main: S. Fischer Verlag GmbH, 2003, ISBN 3-10-039309-0, OCLC 53098626 . Brak numerów stron w książce
• Ernst-August Roloff: Bürgertum und Nationalsozialismus 1930-1933. Braunschweigs Weg ins Dritte Reich. Hannover 1961.
• Gunnhild Ruben: Bitte mich als Untermieter bei Ihnen anzumelden! Hitler und Braunschweig 1932-1935, Norderstedt 2004.
• Erich Stockhorst: 5000 Köpfe – Wer war was im Dritten Reich. Arndt, Kiel 2000, ISBN 3-88741-116-1.