Euro w Polsce – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wprowadzenie euro w Polsce wynika ze zobowiązań płynących z traktatu ateńskiego przyjętego w referendum w 2003 roku^[1]. Polska ma status państwa z derogacją, zobowiązała się do spełnienia kryteriów z Maastricht, co oznacza rezygnację z jednostronnej euroizacji. Polska nie jest członkiem Europejskiego Mechanizmu Kursów Walutowych, co stanowi jedną z zasadniczych przeszkód na drodze do przyjęcia euro w krótkim czasie. Ponadto istotny warunek z punktu widzenia prawnego stanowi konieczność nowelizacji Konstytucji.

Data zamiany złotego na euro nie jest określona^[2]. Polska zobowiązała się do przyjęcia tej waluty, ale nie określiła terminu jej przyjęcia. Rozliczanie w euro dopuszczalne jest jednak w wielu punktach usługowych^[3].

 Osobne artykuły: Derogacja (prawo), Mechanizm kursów walutowych i Kryteria konwergencji.

Od 1 maja 2004 Polska uczestniczy w Unii Gospodarczej i Walutowej, jednak objęta jest derogacją^[4]. Ma zatem podobny status jak większość państw, które przystąpiły do UE wraz z nią, odmienny natomiast od Danii^[5], która uzyskała klauzulę opt-out^[6]. Uchylenie derogacji uzależnione jest od wypełnienia kryteriów konwergencji^[7]. Należą do nich^[7]:

• cztery kryteria konwergencji nominalnej;
  • kryterium stabilności cen;
  • kryterium fiskalne;
  • kryterium kursu walutowego;
  • kryterium stóp procentowych;
• jedno kryterium konwergencji prawnej.

Decyzję o uchyleniu derogacji podejmie Rada Unii Europejskiej na wniosek Komisji Europejskiej oraz po konsultacji z Parlamentem Europejskim i po dyskusji na forum Rady Europejskiej^[4]. W związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego konieczne będzie również uzyskanie zalecenia ze strony obecnych państw strefy euro^[8]. Bieżące informacje na temat aktualnego stanu wypełnienia kryteriów zbieżności publikowane są w wydawanym od sierpnia 2009 roku przez Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro Monitorze konwergencji nominalnej^[9]. Proces wejścia Polski do strefy euro trwać będzie minimum trzy lata od momentu podjęcia strategicznej decyzji^[8]. Okres ten podzielony został na cztery etapy^[8]:

• przygotowanie i wejście do ERM II – najważniejszymi wydarzeniami tego etapu będzie podjęcie decyzji o włączeniu złotego do systemu oraz samo wejście do ERM II;
• wypełnienie kryteriów konwergencji – zakończone decyzją o uchyleniu derogacji w odniesieniu do Polski;
• przygotowania do wprowadzenia euro do obiegu – zakończone wejściem do strefy euro;
• proces wprowadzenia euro – zakończony wycofaniem złotego z obiegu.

Od początku utworzenia struktur odpowiedzialnych za wprowadzenie euro jednym z ich podstawowych zadań było opracowanie Ram Strategicznych Narodowego Planu Wprowadzenia Euro – dokumentu, w który określiłby działania związane z zamianą złotego na euro. Ramy Strategiczne NPWE zostały przyjęte przez Komitet do Spraw Europejskich w dniu 9 kwietnia 2010 roku^[10].

W marcu 2016 został opublikowany Monitor Konwergencji z UGW, który zastąpił ukazujące się dotychczas: Monitor Konwergencji Nominalnej oraz Monitor Konwergencji Realnej. Od tego czasu Monitor Konwergencji ukazuje się corocznie^[11].

Rok	Miesiąc	K. stabilności cen[12]	K. fiskalne[13]	K. kursu walutowego	K. stóp procentowych[14]
2023[15]	–
2022[16]	–
2021[17]	–
2020[18]	–
2019[19]	–
2018[20]	–
2017[21]	–
2016[22]	–
2015	listopad[23]
2015	październik[24]
2015	wrzesień[25]
2015	sierpień[26]
2015	lipiec[27]
2015	czerwiec[28]
2015	maj[29]
2015	kwiecień[30]
2015	marzec[31]
2015	luty[32]
2015	styczeń[33]
2014	grudzień[34]
2014	listopad[35]
2014	październik[36]
2014	wrzesień[37]
2014	sierpień[38]
2014	lipiec[39]
2014	czerwiec[40]
2014	maj[41]
2014	kwiecień[42]
2014	marzec[43]
2014	luty[44]
2014	styczeń[45]
2013	grudzień[46]
2013	listopad[47]
2013	październik[48]
2013	wrzesień[49]
2013	sierpień[50]
2013	lipiec[51]
2013	czerwiec[52]
2013	maj[53]
2013	kwiecień[54]
2013	marzec[55]
2013	luty[56]
2013	styczeń[57]
2012	grudzień[58]
2012	listopad[59]
2012	październik[60]
2012	wrzesień[61]
2012	sierpień[62]
2012	lipiec[63]
2012	czerwiec[64]
2012	maj[65]
2012	kwiecień[66]
2012	marzec[67]
2012	luty[68]
2012	styczeń[69]
2011	grudzień[70]
2011	listopad[71]
2011	październik[72]
2011	wrzesień[73]
2011	sierpień[74]
2011	lipiec[75]
2011	czerwiec[76]
2011	maj[77]
2011	kwiecień[78]
2011	marzec[79]
2011	luty[80]
2011	styczeń[81]
2010	grudzień[82]
2010	listopad[83]
2010	październik[84]
2010	wrzesień[85]
2010	sierpień[86]
2010	lipiec[87]
2010	czerwiec[88]
2010	maj[89]
2010	kwiecień[90]
2010	marzec[91]
2010	luty[92]
2010	styczeń[93]
2009	grudzień[94]
2009	listopad[95]
2009	październik[96]
2009	wrzesień[97]
2009	sierpień[98]

W latach 2004–2008 i 2009–2015 Polska objęta była procedurą nadmiernego deficytu^[99]. W 2024 Rada UE rekomendowała ponowne objęcie Polski tą procedurą^[100].

Polska – jako państwo członkowskie objęte derogacją – jest zobowiązana w całości spełnić wymagania dostosowawcze określone w art. 131 Traktatu.

Według „Raportu o konwergencji” opublikowanego przez Europejski Bank Centralny w maju 2010, prawo polskie nie spełnia wszystkich wymagań dotyczących niezależności banku centralnego, zakazu finansowania ze środków banku centralnego oraz integracji prawnej z Eurosystemem^[101]. Według raportu, w żadnym z dziewięciu badanych państw członkowskich nie stwierdzono pełnej zgodności ustawodawstwa ze wszystkimi wymogami dotyczącymi przyjęcia euro, określonymi w Traktatach oraz Statucie Europejskiego Systemu Banków Centralnych i EBC^[102]. Również Komisja Europejska w swoim „Convergence Report 2010” stwierdzała, że ustawodawstwo polskie – w szczególności Ustawa o NBP i tekst Konstytucji RP – nie są w pełni zgodne z art. 130 i 131 Traktatu oraz Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i EBC^[103].

Eksperci są zgodni, iż w celu wprowadzenia waluty emitowanej przez EBC (euro) jako polskiego pieniądza Konstytucja RP powinna zostać odpowiednio znowelizowana^[104], co wymaga większości 2/3 głosów w Sejmie w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz dodatkowo bezwzględniej większości głosów w Senacie w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów^[105].

Zastąpienie złotego przez euro stanowi przedmiot analiz ekonomicznych głównych instytucji publicznych zajmujących się finansami w Polsce (jak np. ekspertyza z 2012 roku rekomendująca wprowadzenie euro przygotowana dla Fundacji Schumana i Fundacji Konrada Adenauera^[106] czy raport Standard & Poor’s z 2015 roku również to zalecający^[107]). Do tego rodzaju opracowań obejmujących zagadnienia związane z tym tematem należą publikacje sporządzone przez Ministerstwo Finansów w 2005 roku^[8][108] oraz Narodowy Bank Polski w 2004 i 2009 roku^[109][110]. W raportach tych odniesiono się zarówno do przewidywanych szans i korzyści, jak i do potencjalnych zagrożeń, i spodziewanych kosztów^[110]. Opracowanie NBP z 2009 roku podsumowało, że w związku z wejściem do strefy euro Polska w ciągu dziesięciu lat zyska dodatkowe 7,5% PKB^[110]. W 2014 roku NBP stwierdziło, że przyjęcie euro będzie dla Polski korzystne, gdy przeprowadzi ona odpowiednie reformy^[107]. Do pozytywnych następstw związanych z przyjęciem euro zaliczono^[110]:

• wpływ na rynki finansowe – poprawa poziomu integracji rynków oraz stworzenie szansy poprawy stabilności instytucji finansowych;
• bezpieczeństwo finansowe – w przypadku popadnięcia polskich banków albo Polski w trudności finansowe, inne kraje strefy euro mają obowiązek udzielić im pomocy^[111];
• bezpośrednie korzyści
  • związane z redukcją kosztów transakcyjnych i ryzyka kursowego – według danych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów w grudniu 2009 roku aż 56% przedsiębiorców sektora MŚP wskazywało na wahania kursowe jako na główny czynnik utrudniający rozpoczęcie lub rozszerzenie działalności na skalę międzynarodową^[8];
    • obniżenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej;
    • ułatwienie prowadzenia księgowości;
    • możliwość lepszego planowania sytuacji finansowej przez podmioty gospodarcze;
    • wzrost porównywalności i przejrzystości cen w wymiarze międzynarodowym;
    • poprawę pozycji Polski jako partnera w handlu międzynarodowym w związku ze stosowaniem waluty o silnej pozycji globalnej;
    • brak konieczności wymiany walut i ponoszenia związanych z tym kosztów;
    • zwiększenie przejrzystości rynku i obniżenie barier wejścia;
    • intensyfikacja wymiany handlowej – według szacunków z 2008 roku wyższa dynamika eksportu mogłaby mieć miejsce nawet przez 25 lat od przyjęcia euro^[110];
    • wzrost inwestycji – zarówno w odniesieniu do inwestycji krajowych, jak i zagranicznych inwestycji bezpośrednich;
  • związane z oceną sytuacji makroekonomicznej
    • zwiększenie stabilności makroekonomicznej;
    • ograniczenie spekulacji walutowych;
    • ograniczenie ryzyka wystąpienia kryzysu walutowego;
    • wzrost wiarygodności prowadzonej polityki pieniężnej;
    • wzrost wiarygodności polityki fiskalnej związany z zobowiązaniami wynikającymi z Paktu Stabilności i Wzrostu;
    • poprawa ocen ratingowych;
  • związane z obniżeniem stopy procentowej
    • spadek kosztów pozyskania kapitału dla gospodarstw domowych, przedsiębiorstw oraz instytucji publicznych;
    • łatwiejsza dostępność kredytów i związany z tym wzrost konsumpcji;
    • poprawa zdolności obsługi zadłużenia.

Publikacje zwracają jednocześnie uwagę, że część spośród wymienionych następstw ma charakter potencjalny i może być uwarunkowana przeprowadzeniem określonych zmian, takich jak reforma finansów publicznych, czy też redukcja długu publicznego^[110]. Zauważa się również, że wiele pozytywnych następstw przyjęcia euro materializuje się w dłuższym okresie^[110]. Skala wielu spośród spodziewanych korzyści trudna jest do ścisłego określenia, jednak ekonomiści próbują oszacować część z nich^[110]. Np. koszty transakcyjne w prowadzonym przez Polskę handlu zagranicznym wynosiły w 2008 roku ok. 1,0–1,5% PKB, przy czym 70% eksportu i 60% importu rozliczano w euro^[8]. Poza wymienionymi korzyściami Polska uzyska też większy wpływ na podejmowanie decyzji w ramach całej Unii Europejskiej. Związane to będzie z uzyskaniem członkostwa w Eurogrupie oraz uzyskaniem lepszej pozycji w ramach Europejskiego Systemu Banków Centralnych – NBP wejdzie bowiem w skład Eurosystemu, a jego prezes w skład Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego^[8].

Z kolei po stronie kosztów i zagrożeń Zespół Analityków NBP wymienia następujące negatywne konsekwencje wejścia do strefy euro^[110]:

• długookresowe;
  • przeniesienie polityki pieniężnej na szczebel wspólnotowy – zwraca się jednocześnie uwagę na konieczność uwzględnienia aspektów globalizacji^[112], które zdecydowanie ograniczają realną możliwość prowadzenia autonomicznej polityki pieniężnej (w tym utrata możliwości korzystania z kursu walutowego jako narzędzia polityki dostosowawczej). Koszty rezygnacji z autonomii w tym zakresie oceniono na 0,055% długookresowej konsumpcji^[110];
  • możliwy obowiązek pomocy potencjalnym unijnym bankrutom na sumę wartą 1/3 funduszy strukturalnych, jakie Polska otrzyma z Unii Europejskiej w latach 2014–2020^[111];
  • solidarne ratowanie zagrożonych banków, tak jak w przypadku Hiszpanii^[111];
  • niekorzystne dla przedsiębiorców, w przypadku niekorzystnego kursu – napływ tanich towarów z zagranicy, co oznacza straty w zyskach i miejscach pracy, oraz konkurencyjności eksportu^[113].
• średniookresowe;
  • zagrożenia dotyczące przyjęcia niekorzystnego kursu konwersji;
  • ryzyko pogorszenia się konkurencyjności gospodarki związane z możliwością wzrostu kosztów pracy;
  • zagrożenia dotyczące różnic inflacyjnych w obrębie unii walutowej;
  • przeznaczenie na walkę z kryzysem zadłużenia ok. 3,5 procent tzw. Mechanizmu Stabilności (~2,8 miliarda euro)^[111]
  • gwarantowanie do 24,3 miliarda euro pożyczek, jakie maksymalnie może udzielić fundusz tzw. Mechanizmu Stabilności^[111].
• krótkookresowe;
  • zagrożenia związane z uczestnictwem w ERM II – np. ryzyko wystąpienia tzw. zjawiska trójkąta niemożności^[114];
  • efekty cenowe dotyczące wprowadzenia euro do obiegu gotówkowego oraz związane z tym negatywne konsekwencje iluzji euro, a także zjawiska związane z dążeniem do stosowania ceny atrakcyjnej – całkowity możliwy wpływ tych zjawisk na wzrost wskaźnika CPI oceniono na 3,29% przy założeniu, że dostosowania będą mieć charakter asymetryczny^[110];
  • inne koszty związane z wprowadzeniem euro do obiegu gotówkowego i bezgotówkowego – emisja monet, wymiana automatów, wymiana cenników, zmiany w systemach komputerowych etc.;
  • koszty przeprowadzenia kampanii informacyjnej.

Nie wszystkie poważne źródła podzielają relatywnie wysoki optymizm NBP. W szczególności dokumentowany jest wzrost pesymizmu gospodarstw domowych, wielu krajów, jako skutek wprowadzenia waluty euro. Kwestionowana jest też wiarygodność części danych statystycznych, z lat bezpośrednio po wprowadzeniu waluty euro^[115][116].

Tworzenie struktury organizacyjnej mającej bezpośrednio przygotować Polskę do wprowadzenia euro zostało zapoczątkowane przez rząd Donalda Tuska na przełomie 2008 i 2009 roku. Już 28 listopada 2008 roku ówczesny premier zaakceptował kandydaturę Ludwika Koteckiego na przyszłego pełnomocnika rządu do spraw wprowadzenia euro^[117]. Stosowne rozporządzenie w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do Spraw Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską zostało przyjęte przez Radę Ministrów 13 stycznia 2009 roku^[118]. Drugim aktem prawnym związanym z tworzeniem struktur odpowiedzialnych za proces wprowadzenia euro jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie powołania Narodowego Komitetu Koordynacyjnego do spraw Euro, Rady Koordynacyjnej oraz Międzyinstytucjonalnych Zespołów Roboczych do spraw Przygotowań do Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską^[119]. Zgodnie z tym aktem prawnym powołane zostały następujące struktury^[119]:

• Narodowy Komitet Koordynacyjny do spraw euro – jego przewodniczącym jest Pełnomocnik Rządu do spraw Wprowadzenia Euro, zaś wiceprzewodniczącym – Pełnomocnik Zarządu Narodowego Banku Polskiego do spraw Wprowadzenia Euro. W skład Komitetu wchodzą również – Minister – Członek Rady Ministrów, kierujący pracami stałego komitetu Rady Ministrów, sekretarz stanu^[120] w Ministerstwie Gospodarki, sekretarz stanu^[120] w MSWiA, Sekretarz KIE, Prezes UOKIK, Prezes Rządowego Centrum Legislacji oraz Przewodniczący KNF^[121];
• Rada Koordynacyjna – jej przewodniczącym jest Pełnomocnik Rządu, zaś wiceprzewodniczącym – Pełnomocnik Zarządu NBP. Oprócz nich, jako członkowie, w skład Rady wchodzą przewodniczący Zespołów Roboczych;
• Międzyinstytucjonalne Zespoły Robocze do spraw Przygotowań do Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską – organy opiniodawczo-doradcze Rady. Powołano łącznie osiem Zespołów do spraw: Makroekonomicznych, Dostosowań Prawnych, Administracji Publicznej, Sektora Finansowego i Stabilności Finansowej, Wprowadzenia Banknotów i Monet Euro, Przedsiębiorstw Niefinansowych, Ochrony Konsumentów oraz Strategii Komunikacyjnej. W skład Zespołów Roboczych weszli przedstawiciele ok. trzydziestu różnych instytucji^[119].

• Ludwik Kotecki – 2 lutego 2009 – 1 lutego 2012^[122]
• Maria Orłowska – 2 lutego 2012 – 25 maja 2012^[122]
• Jacek Dominik – 22 czerwca 2012 – 2 lipca 2014^[122]
• Artur Radziwiłł – 3 lipca 2014 – 26 listopada 2015^[122]

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2015 stanowisko Pełnomocnika Rządu do Spraw Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską zostało zniesione^[123].

Zobacz wiadomości w Wikinews: Tusk wykluczył referendum ws. euro Marcinkiewicz: Negocjacje w sprawie euro od 2009 roku

Dyskusje nad terminem wejścia do strefy euro rozpoczęły się jeszcze przed akcesją. W wypowiedziach premiera Leszka Millera mowa była o latach 2007–2009^[124]. Polityk ten podkreślał jednocześnie konieczność wypełnienia restrykcyjnych kryteriów^[124]. W okresie bezpośrednio poprzedzającym przyjęcie Polski do Unii Europejskiej w debacie publicznej pojawiały się pomysły dotyczące wprowadzenia euro w możliwie najkrótszym terminie poprzez jednostronną euroizację. Przedstawicielami takiej koncepcji byli m.in. tacy ekonomiści jak Andrzej Bratkowski czy Jacek Rostowski, choć uważali oni, że krok ten powinien być poprzedzony rozmowami z Unią^[125]. Pogląd ten popierały również inne osoby związane z CASE^[126]. W 2005 roku na ten temat wypowiadał się także jeden z ówczesnych liderów PO Jan Rokita, który twierdził, że krok ten zapobiegłby nadmiernemu umocnieniu złotego^[126]. Przed taką decyzją ostrzegał jednak m.in. premier Marek Belka, który zwrócił uwagę na fakt, że zostałoby to źle odebrane przez UE^[126]. Utrzymywał, że należałoby raczej rozważyć powiązanie złotego z euro w ramach izby walutowej, jednak, jak zauważył, wymagałoby to zrównoważenia finansów publicznych^[126]. Dyskusje nad jednostronną euroizacją ustały wraz wejściem Polski do UGiW w 2004 roku.

W okresie funkcjonowania koalicji PiS-u, Samoobrony i LPR wprowadzenie nowej waluty nie zaliczało się do priorytetów kolejnych rządów. W 2006 roku premier Kazimierz Marcinkiewicz wspominał o planach rozmów na temat wejścia do strefy euro, które miałyby rozpocząć się w 2009 roku^[127]. Jeszcze bardziej sceptycznie do kwestii euro odnosił się premier Jarosław Kaczyński, który wyrażał obawy na temat negatywnych konsekwencji przebywania w ERM II oraz przedstawił swoją opinię na temat wpływu euro na wzrost cen^[128]. Z dystansem do wprowadzenia nowej waluty odnosiły się też osoby z otoczenia prezydenta Lecha Kaczyńskiego, m.in. Aleksander Szczygło^[128]. W 2007 roku wicepremier i minister finansów Zyta Gilowska mówiąc o rozpoczęciu rozmów na temat euro wskazywała przełom lat 2009 i 2010, zaś odnośnie do samego przyjęcia euro wymieniała rok 2012^[129].

W tym samym roku głos zabrał również nowy prezes NBP Sławomir Skrzypek, który stwierdził, że przyjęcie euro nastąpi najwcześniej w roku 2012^[130]. Jego poprzednik, Leszek Balcerowicz, jeszcze jako prezes NBP wielokrotnie wypowiadał się na temat zarówno konieczności realizacji zobowiązań traktatowych, jak i korzyści płynących z przyjęcia euro. Wskazywał m.in. na pozytywne skutki dla polskich eksporterów oraz powoływał się na badania MFW pozytywnie oceniające następstwa związane z wypełnieniem kryteriów konwergencji^[131]. Przypominał również o szansach na przyspieszenie rozwoju gospodarczego Polski oraz wskazywał na kiepską jakość informacji na temat rzeczywistych skutków wprowadzenia euro^[132].

Rząd Donalda Tuska określił przyjęcie euro przez Polskę jako wyraz strategicznego interesu – stanowisko takie zawarto m.in. w harmonogramie pt. Mapa drogowa przyjęcia euro przez Polskę z października 2008 roku^[133]. Jeszcze we wrześniu 2008 roku jako o terminie zamiany waluty mówiono o roku 2011^[134]. Ówczesny szef Kancelarii Prezydenta Piotr Kownacki wskazywał wtedy raczej na rok 2012^[135]. Przeciwnikiem wyznaczania daty był jednak sam prezydent Lech Kaczyński, który ponadto wspominał o konieczności przeprowadzenia referendum w tej sprawie^[136]. Podejście rządu zmierzające do możliwie szybkiego wprowadzenia euro od początku wspierała główna partia tworząca jego zaplecze polityczne – Platforma Obywatelska – wyrazem tego było m.in. rozpoczęcie prac nad stosowną nowelizacją Konstytucji Rzeczypospolitej^[137]. Stanowisko to popierał także Ludwik Kotecki, pełnomocnik rządu ds. wprowadzenia euro^[138]. Z kolei przedstawiciele głównej partii opozycyjnej – Prawa i Sprawiedliwości – wypowiadali się negatywnie zarówno w odniesieniu do samego pomysłu szybkiego przyjęcia euro, jak i do idei szybkiego wypełnienia kryteriów zbieżności^[139]. Prezes PiS Jarosław Kaczyński określił deklaracje rządu m.in. jako początek kampanii prezydenckiej Donalda Tuska oraz stwierdził, że wprowadzenie euro będzie szkodliwe dla społeczeństwa, a szczególnie dla emerytów^[140].

Już na początku 2009 roku w związku ze złą sytuacją fiskalną w Polsce Donald Tusk zapowiedział, że realizacja planu przyjęcia euro może zostać przesunięta w czasie^[141]. W połowie roku premier powiedział, że plan ulega zawieszeniu^[142]. Na przełomie stycznia i lutego 2010 roku premier Donald Tusk zaprezentował Plan rozwoju i konsolidacji finansów publicznych w latach 2010–2011^[143], jednak określenie daty wprowadzenia nowej waluty uzależnił też od postępu w negocjacjach z koalicyjnym PSL^[144]. Głos w debacie na temat przystąpienia Polski do euro zabrali także prezes NBP Marek Belka^[145] oraz prezydent Bronisław Komorowski^[146], którzy objęli swoje urzędy w roku 2010. Obaj wyrazili podobne stanowisko, twierdząc, że przyjęcie euro leży w polskim interesie, jednak warto poczekać aż strefa euro upora się z trudnościami gospodarczymi. Z kolei sprawujący urząd od 2015 roku prezydent Andrzej Duda określił, że w jego ocenie z przyjęciem euro należy poczekać do momentu, gdy płace w Polsce zbliżą się do średniego poziomu płac w UE^[147]. Przeciwko wprowadzeniu euro w trakcie swojej kadencji wypowiadał się prezes NBP Adam Glapiński^[148].

W 2018 apel do premiera Mateusza Morawieckiego opublikowała redakcja Rzeczpospolitej wraz z gronem ekonomistów^[149]. W odpowiedzi premier oznajmił, że strefy euro w obecnym kształcie nie uważa za optymalny obszar walutowy i rząd nie jest w tym momencie zainteresowany zamianą waluty^[150]. Według stanu na 2023 ugrupowaniami przeciwnymi wprowadzeniu euro w Polsce pozostają Prawo i Sprawiedliwość (w tym prezes tej partii Jarosław Kaczyński^[151]), Kukiz’15, Konfederacja, Partia Republikańska oraz Suwerenna Polska. Z kolei przychylne przyjęciu wspólnej waluty są Platforma Obywatelska, Nowoczesna i Zieloni, zaś bardziej neutralne stanowisko wyraża Polskie Stronnictwo Ludowe oraz Lewica Razem^[152]. W sposób najbardziej zdecydowany za wprowadzeniem euro wypowiadają się przedstawiciele ugrupowania Polska 2050^[153][154].

O zmianę postaw politycznych na sprzyjające przyjęciu euro zabiega m.in. Fundacja Wolności Gospodarczej, która w 2022 zainicjowała kampanię Kurs na euro^[155].

Z badań CBOS z marca 2011 wynikało, że za przyjęciem euro opowiada się 32% Polaków, w porównaniu 28% więcej osób było za w kwietniu 2010 roku. Przeciwnych było 60%, czyli o 11%. więcej niż w kwietniu 2010 roku^[156].

Z badań TNS OBOP z lutego 2011 wynikało, że 51% Polaków uznawało przyjęcie euro za niekorzystne, natomiast 17% możliwość tę oceniało pozytywnie. 24% uważało taki krok za obojętny, natomiast 8% nie miało zdania^[157].

Z badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) w 2012 roku wynikało, że wprowadzenie euro w Polsce popiera 25%, 68% jest zdecydowanie przeciw. Sprzeciw wobec przystąpienia Polski do strefy euro dominował we wszystkich analizowanych grupach społeczno-demograficznych. Większość z osób przekonanych o zasadności przyjęcia wspólnej waluty twierdziła, że nie należy się z tym spieszyć. W tym samym roku w według raportu German Marshall Fund 71% badanych Polaków wyraziło przekonanie, że wprowadzenie euro byłoby potencjalnie szkodliwe dla polskiej gospodarki^[158].

Według Badania Eurobarometru z 2021 za przyjęciem euro było 56% Polaków, a przeciwko 41%. 74% wskazywało przy tym na obawę co do wzrostu cen, a 51% wiązało przyjęcie wspólnej waluty z pozytywnymi skutkami dla polskiej gospodarki^[159]. Z kolei w badaniu UCE RESEARCH i SYNO Poland z tego samego roku 25,2% badanych uznało, że Polska powinno przyjąć euro, a przeciwną opinię wyraziło 53%, przy czym 17,4% nie miało opinii na ten temat, a 4,4% wyraziło obojętność^[160]. W 2023 w sondażu IBRIS dla Radia ZET przychylną opinię na temat przyjęcia euro wyraziło 24,5% badanych, a przeciwną 64,2%^[161]. Z kolei z przeprowadzonego wiosną 2023 sondażu Eurobarometru wynika, że 55% Polaków popiera wprowadzenie euro w Polsce, zaś 44% jest przeciw^[162]. Koncepcja przyjęcia euro cieszy się szczególną popularnością w środowisku przedsiębiorców^[163].

Poniższa tabela prezentuje wyniki badań Eurobarometru z lat 2007–2023 dotyczące oceny Polaków wobec konsekwencji wprowadzenia euro:

Źródło danych za lata 2007–2013: Eurobarometer. Public Opinion and the euro^[164] oraz za lata 2013–2023: Eurobarometer. Public opinion on the euro^[165].

Wizerunki polskich monet euro nie są ustalone. Liczne pomysły pojawiały się natomiast w wypowiedziach publicystycznych, szczególnie przy okazji konkursu zorganizowanego przez „Rzeczpospolitą”^[166]. Wśród proponowanych motywów powtarzał się m.in. orzeł w koronie, znak graficzny NSZZ „Solidarność”, wizerunek Mikołaja Kopernika i Fryderyka Chopina. Od strony produkcyjnej Polska jest przygotowana do decyzji o przyjęciu euro – od 2006 r. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych jest jednym z 15 podmiotów uprawnionych przez Europejski Bank Centralny do druku banknotów euro^[167].

• Integracja ze strefą euro. mf.gov.pl. [dostęp 2023-08-16].
• Euro. nbportal.pl. [dostęp 2010-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 lutego 2010)].
• Euro od A do Z. nbp.pl. [dostęp 2023-08-16].
• Poland and the euro. ec.europa.eu. [dostęp 2023-08-16]. (ang.).
• Monitor Konwergencji z UGW. gov.pl. [dostęp 2023-08-16].
• Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Spraw Zagranicznych: Euro. Wspólna waluta europejska. mf.gov.pl, 2011. [dostęp 2023-08-16].
• Jolanta Adamiec (red.): Wprowadzenie euro w Polsce – za i przeciw. [w:] Biuro Analiz Sejmowych [on-line]. sejm.gov.pl, 2013. [dostęp 2013-09-04].
• Co dalej z euro? Trzy scenariusze dla Polski. schuman.pl, 2017. [dostęp 2023-18-16].zły zapis daty dostępu
• Fundacja Wolności Gospodarczej: Kurs na Euro. kursnaeuro.pl. [dostęp 2023-18-16].zły zapis daty dostępu