French
DeutschFriedrich Grundmann – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Friedrich Wilhelm Grundmann (zdjęcie sprzed 1887) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | niemiecka |
Friedrich Wilhelm Grundmann (ur. 26 listopada 1804 w Berthelsdorf − obecnie Barcinek koło Jeleniej Góry − podówczas Saksonia, zm. 30 lipca 1887 w Katowicach)[1] − niemiecki przedsiębiorca.
Życie
[edytuj | edytuj kod]Kiedy miał 7 lat, z ojcem przeniósł się do Tarnowskich Gór, gdzie ukończył ewangelicką szkołę podstawową. W tarnogórskiej szkole górniczej, do której uczęszczał, poznał Franciszka Wincklera. Pracował w kopalniach Królowa Luiza w Zabrzu i Król w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów). Był sztygarem w tarnogórskiej Friedrichsgrube i nauczycielem w szkole górniczej. Po śmierci Franza Wincklera w 1851 r. został zarządcą dóbr rodziny Wincklerów. Dokonał w nich gruntownych przemysłowych przemian, wraz z budowniczym Heinrichem M. A. Nottebohmem był autorem koncepcji rozbudowy miejskiej Katowic. Skutecznie zabiegał o nadanie Katowicom praw miejskich[2], co nastąpiło w 11 września 1865 r. W 1857 roku w Opolu założył cementownię Portland Zementwerke. Na rzecz Katowic pracował do 1872 r., kiedy to przeszedł na emeryturę[3].
Honorowy obywatel Miasta Katowice.
Jego nazwisko nosiła do I wojny światowej dzisiejsza ul. 3 Maja w centrum Katowic, a obecnie odcinek nowo wybudowanej obwodnicy śródmiejskiej pomiędzy ulicami Gliwicką a Chorzowską.
Willa Grundmanna
[edytuj | edytuj kod]
Willa Grundmana, utrzymana w eklektycznej konwencji przypominającą tzw. szkołę Beaux-Arts, była usytuowaną rogu ulicy Warszawskiej i ulicy Bankowej. W budynku tym mieszkał w okresie międzywojennym Józef Rymer, zatrzymał się w nim marszałek Józef Piłsudski, a później mieściła się tu katowicka Kuria Biskupia i przez krótki czas mieszkał późniejszy prymas kard. August Hlond[4].
Służyła ona po roku 1945 jako siedziba Urzędu Stanu Cywilnego. W 1973 została rozebrana, min. ze względu na odniesienie do postaci Grundmana pośród władz PRL[5]. Obecnie budynek upamiętnia niewielka szklana plakieta na ścianie stojącego w tym miejscu nowego budynku Narodowego Banku Polskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Fryderyk Grundmann (Friedrich Wilhelm Grundmann) - zbiór dokumentów - CIEŚLIN, „CIEŚLIN” [dostęp 2017-04-01] (pol.).
- ↑ Historia miasta - Katowice miastem www.mhk.katowice.pl [dostęp 2017-01-20]
- ↑ http://www.gornoslaskie-dziedzictwo.com/index.php?action=ludzie&id=4 2009.08.25
- ↑ http://moj-dom.netbird.pl/a/860/5181,1 2009.08.25
- ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 134, ISBN 978-83-7729-502-1.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jadwiga Lipońska-Sajdak: W zwierciadle mody. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2000, s. 7. ISBN 83-87727-40-7.
- Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 25. ISBN 83-85831-35-5.
- Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 46, 47. ISBN 83-60353-11-5.
- Bogdan Snoch, Górnośląski leksykon biograficzny, Katowice 1997, s. 71-72.
- Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, ss. 186, 187.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Friedrich Wilhelm Grundmann
- Historia miasta - Katowice miastem www.mhk.katowice.pl