Gorycja – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gorycja
Gorizia, Gorica, Gurize
miasto i gmina
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Włochy

Region autonomiczny

 Friuli-Wenecja Julijska

Prowincja

Gorycja

Kod ISTAT

031007

Powierzchnia

41 km²

Populacja (2004)
• liczba ludności


35 401

• gęstość

863,4 os./km²

Numer kierunkowy

0481

Kod pocztowy

34170

Położenie na mapie Friuli-Wenecji Julijskiej
Mapa konturowa Friuli-Wenecji Julijskiej, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gorycja”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, u góry znajduje się punkt z opisem „Gorycja”
Ziemia45°56′N 13°37′E/45,933333 13,616667
Strona internetowa

Gorycja (wł. Gorizia, słoweń. Gorica, friulski Gurize, niem. Görz) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Friuli-Wenecja Julijska, w prowincji Gorycja, przy granicy ze Słowenią, u podnóża Alp Julijskich. Siostrzane miasto słoweńskiej Novej Goricy.

Nazwa miasta pochodzi prawdopodobnie od słoweńskiego słowa gorica, oznaczającego niewielkie wzgórze.

W latach 40. XVI w. funkcję medyka miejskiego w Gorycji pełnił znany botanik i naturalista Pierandrea Matthioli, który kontynuował tu swoje obserwacje botaniczne i przekładał z greki „Materia Medica” Dioskurydesa.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza pisemna wzmianka o Gorycji pochodzi z dnia 28 kwietnia 1001, z dokumentu cesarza Ottona III, który darował zamek i osadę Goriza patriarsze Akwilei Janowi II i hrabiemu Friuli. W dokumencie tym Gorycja była opisana jako wieś zwana w języku słowiańskim Goriza („Villa quae Sclavorum lingua vocatur Goriza”).

Od XII do XVI w. miasto było stolicą hrabstwa Gorycji (wł. Contea di Gorizia, słoweń. Goriška grofija, friul. Contee di Gurize, niem. Grafschaft Görz).

W 1500 bezpotomnie zmarł ostatni hrabia Gorycji Leonhard i władzę nad hrabstwem objął Maksymilian I Habsburg. W latach 1508–1509 była okupowana przez Wenecję. We władaniu Habsburgów pozostawała Gorycja aż do 1918 (najpierw jako hrabstwo Gorycji, a po 1754 jako hrabstwo Gorycji i Gradyski – wł. Gorizia e Gradisca, słoweń. Goriška in Gradiščanska, friul. Gurize e Gardiscje, niem. Görz und Gradisca). W latach 1805–1813 należała do Królestwa Włoch, po czym wróciła rządy austriackie.

W czasie I wojny światowej, w sierpniu 1916, wojska włoskie zdobyły miasto podczas szóstej bitwy nad Isonzo, natomiast w listopadzie 1917, po kontrofensywie państw centralnych, Austriacy zajęli ją z powrotem i dzierżyli do końca 1918. Do Królestwa Włoch oficjalnie Gorycja została włączona w 1920.

W 1948 roku, w wyniku uwarunkowań traktatu podpisanego rok wcześniej w Paryżu pomiędzy Włochami a państwami alianckimi, granica Włoch i Jugosławii została ustalona tak, że Gorycja pozostała we Włoszech (z wyjątkiem wschodnich peryferii, które przypadły Jugosławii). W tym samym roku po słoweńskiej stronie granicy utworzono miasto Nova Gorica. W mieście znajduje się stacja kolejowa Gorizia Centrale, a na jego obrzeżach – po słoweńskiej stronie – Klasztor Kostanjevica.

Nad centrum miasta góruje zamek wzniesiony w XI w. i przebudowany w następnych wiekach.[1]

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Według danych na 31 grudnia 2010 gminę zamieszkiwało 35 798 osób, 863,4 os./km². Łącznie ze słoweńską Novą Goricą transgraniczne miasto liczy 49 tys. mieszkańców.

Miasta partnerskie

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zamek Gorycja [online], sworld.co.uk [dostęp 2022-09-09] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]