Gospodarka Eswatini – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gospodarka Eswatini
Ilustracja
200 emalageni – najwyższy nominał banknotu lokalnej waluty
Informacje ogólne
Waluta

Lilangeni (SZL), Rand południowoafrykański (ZAR)

Bank centralny

Centralny Bank Eswatini

Organizacje gospodarcze

SACD, SADC, COMESA, MERCOSUR, Unia Afrykańska, ONZ

Dane statystyczne
PKB (nominalny)

4 484 000 000 $ (2019 r.)[1][2]

PKB (ważony PSN)

10 560 000 000 $ (2021 r.)[1][2]

PKB per capita

8900 $ (2021 r.)[1][2]

Wzrost PKB

7,88% (2021)[2]

Struktura PKB

rolnictwo: 6,5% (2017 r.); przemysł: 45% (2017 r.); usługi: 48.6% (2017 r.)[1]

Inflacja

7,9%[1][2]

Wymiana handlowa
Eksport

2510 mln $ (2021)[3]

Towary eksportowane

Mieszanki zapachowe, cukier nierafinowany, złoto, przemysłowe kwasy tłuszczowe, oleje i alkohole, tarcica (2021)[3]

Główni partnerzy

RPA 56%; Indie 11,4%; Kenia 5,33%; Nigeria 3,23%; Mozambik 2,97%[3]

Import

2170 mln $ (2021)[3]

Towary importowane

rafinowana ropa naftowa, elektryczność, przyrządy medyczne, leki pakowane, tkaniny bawełniane ze sztucznymi dodatkami (mniej niż 85% bawełny)[3]

Główni partnerzy

RPA 70,6%; Chiny 9,72%; Indie 2,68%, Stany Zjednoczone 1,83%; Mozambik 1,51%[3]

Zatrudnienie
Stopa bezrobocia

25,76% (2021)[1][2]

Wskaźniki jakości życia
Ludność poniżej progu ubóstwa

58.9% (2021)[1][2]

Współczynnik Giniego

54,6 (2016)[1][2]

Wskaźnik rozwoju społecznego

0.610 (2020)[4]

Finanse publiczne
Dług publiczny

28,4% z GDP (2017); 535 mln $ w 2019 roku

Gospodarka Eswatini – gospodarka jednego z najmniejszych państw Afryki, Eswatini. Oparta jest ona głównie na przemyśle i usługach (odpowiednio 45% i 48,6% ogółu)[1][2]. Rozwój gospodarki utrudniają częste susze, a niekiedy gwałtowne, katastrofalne powodzie oraz znaczna erozja gleb[5].

Monety lilangeni (SZL) z dawną nazwą kraju – „Swaziland” (pol. Suazi)

Waluta

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Lilangeni.

Narodową walutą Eswatini jest lilangeni (SZL), jednak jest ona powiązana parytetowa i równoważna (1 SZL = 1 ZAR) randowi południowoafrykańskiemu (ZAR)[6][7].

Wymiana handlowa Eswatini – podział na branże, 2012 r.

Wymiana handlowa

[edytuj | edytuj kod]

Gospodarka Eswatini jest w znacznej mierze uzależniona od RPA, w 2021 roku suma towarów eksportowanych z Eswatini do RPA wyniosła 56% całego eksportu, zaś odsetek ten w przypadku importu z RPA wynosił w tym samym roku 70,6%[3]. Odsetek ten jednak spadł w porównaniu z latami wcześniejszymi.

Wymiana handlowa Eswatini z RPA
Import Eksport
2017 r.[1][2] 81,6% 94%
2021 r.[3] 70,6% 56%

Poza Republiką Południowej Afryki istotną rolę w wymianach handlowych z Eswatini zajmują Indie (2. miejsce w eksporcie i 3. w imporcie), Chiny (2. miejsce w imporcie), Kenia (3. miejsce w eksporcie), Nigeria (4. miejsce w eksporcie), Stany Zjednoczone (4. miejsce w imporcie) oraz Mozambik (5. miejsce w imporcie i eksporcie)[3].

Sektory Gospodarki Eswatini – udział w GDP, 2017

Sektory

[edytuj | edytuj kod]
Plantacja ananasów w Eswatini

Rolnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Głównymi produktami rolnymi produkowanymi/hodowanymi w Eswatini są m.in.: trzcina cukrowa, kukurydza, grejpfruty, pomarańcze, mleko, wołowina, ziemniaki, warzywa, banany.

Udział w rolnictwa w PKB systematycznie maleje na rzecz innych sektorów. Pomimo urodzajnej ziemi (80% powierzchni całkowitej) i wystarczających zasobów wody, Eswatini produkuje tylko 20% konsumowanych owoców i warzyw i jest zależne od importu z RPA.

W 2017 roku rolnictwo stanowiło ok. 6% PKB państwa[1][2] (117. miejsce na świecie[8]), co stanowi spadek w stosunku do roku 2007, kiedy było to 11,8% (przy czym w tym sektorze zatrudnionych było 60% czynnych zawodowo)[5].

Przemysł

[edytuj | edytuj kod]

W Eswatini znaczące są m.in. następujące branże przemysłowe: produkcja koncentratów napojów bezalkoholowych/owocowych[5], wydobywanie węgla, gospodarka leśna, przetwarzanie cukru, przemysł tekstylny[5].

Przemysł ogółem w 2017 roku dostarczał 45% PKB[1][2] (17. miejsce na świecie[8]), co stanowi spadek w stosunku do roku 2007, kiedy było to ok. 50%[5].

Wzrost produkcji przemysłowej w Eswatini w roku 2021 wyniósł 15,38% i jest to 14. najlepszy wynik na świecie[9].

W 2007 roku górnictwo dostarczało ok. 2% PKB, co stanowi spadek w porównaniu z latami wcześniejszymi[5].

Usługi

[edytuj | edytuj kod]

W 2017 roku stanowiły 49% PKB[1][2] (185. miejsce na świecie[8]). Wskaźnik ten rośnie na rzecz rolnictwa i przemysłu, których udział maleje[5]. Usługi są zdominowane przez usługi finansowe, bankowe i transport.

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

Wpływy z turystyki Eswatini zwiększyły się pomimo spowolnienia gospodarki światowej. W celu utrzymania tendencji wzrostowej w turystyce, rząd oraz przedstawiciele prywatnego sektora turystycznego zapowiadają ścisłą współpracę, wskazując na potrzebę wsparcia i dalszego rozwoju tej gałęzi gospodarki, która posiada duży potencjał wzrostu[10].

Znak na drodze między Mbabane (stolicą) i Manzini (największym miastem) – głównymi ośrodkami przemysłowymi[5]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m Eswatini, [w:] The World Factbook [online], Central Intelligence Agency, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-14] (ang.).
  2. a b c d e f g h i j k l m Eswatini Economy 2023, CIA World Factbook [online], theodora.com [dostęp 2024-02-14].
  3. a b c d e f g h i Eswatini (SWZ) Exports, Imports, and Trade Partners [online], The Observatory of Economic Complexity [dostęp 2024-02-14] (ang.).
  4. Human Development Index (HDI) by Country 2024 [online], worldpopulationreview.com [dostęp 2024-02-14].
  5. a b c d e f g h Suazi. Gospodarka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-02-15].
  6. Eswatini – Polska w RPA – Portal Gov.pl [online], Polska w RPA [dostęp 2024-02-14] (pol.).
  7. 1 Swazi Lilangeni (SZL) to South African Rand (ZAR) today [online], exchangerate.guru [dostęp 2024-02-14].
  8. a b c GDP – composition, by sector of origin [online], www.cia.gov [dostęp 2024-02-15].
  9. Industrial production growth rate [online], www.cia.gov [dostęp 2024-02-14].
  10. Eswatini – Polska w RPA – Portal Gov.pl [online], Polska w RPA [dostęp 2024-02-15] (pol.).