French
DeutschInkubacja (psychologia) – Wikipedia, wolna encyklopedia
Inkubacja – w psychologii, nieświadome przetwarzanie problemów, które są odłożone na pewien czas[1][2][3]. Inkubacja występuje podczas snu, ćwiczeń, prowadzenia pojazdu czy brania prysznica[4]. Inkubacja znacznie zwiększa szanse na rozwiązanie problemu przy niskim obciążeniu poznawczym[5] wynikającym z rozgrywania się nieintencjonalnie w czasie przerwy od działań intencjonalnych[1].
Efekt inkubacji jest wywołany świadomą pracą nad rozwiązaniem problemu, a następnie zmęczeniem i znużeniem materiałem[4]. W trakcie spoczynku umysł łączy abstrakty i rzeczy nie pasujące do siebie[4], przenosząc je do pamięci deklaratywnej[potrzebny przypis]. Po odzyskaniu świadomości odpowiedź jest prostsza do zrozumienia[4]. Zjawisko inkubacji wykorzystywane jest w mnemotechnikach. Dzięki przedzieleniu okresów nauki okresami inkubacji (przerwy, snu lub drzemki), umysł zapamiętuje więcej informacji[6].
Historia badań
[edytuj | edytuj kod]Teoria inkubacji pierwotnie została zaproponowana przez Grahama Wallasa w 1926 roku jako część czterowartościowego mechanizmu rozwiązywania problemów, obejmującym fazy preparacji, inkubacji, olśnienia i weryfikacji[1][2][4][7].
Zapomnienie i fiksacja
[edytuj | edytuj kod]Hipoteza zapomnienia i fiksacji stwierdza, że prawidłowe rozwiązania stają się niedostępne po początkowym okresie nieudanych początkowych prób rozwiązania problemu[3]. Zapomnienie (lub zmniejszona dostępność) zafiksowanego materiału czyni prawidłowe rozwiązania względnie bardziej dostępne, co prowadzi do inkubacji[3]. W efekcie, inkubacja podnosi wydajność osób, które powracają do problemu po przerwie, zamiast pracować nad nim ciągle[3].
Zależności między snem a kreatywnością
[edytuj | edytuj kod]Według badań, pozytywny nastrój zwiększa kreatywność w pracy[8]. Oznacza to, że kreatywność danego dnia można oszacować na podstawie nastroju z dnia poprzedniego, wykraczając nawet poza przenoszenie się tego nastroju. Pozytywny nastrój zwiększa liczbę i zakres dostępnych myśli, te dodatkowe myśli mogą inkubować przez noc, zwiększając ostatecznie prawdopodobieństwo twórczych myśli następnego dnia[8].
Przykłady z życia twórców
[edytuj | edytuj kod]- Jean Piaget –
Po napisaniu kilku rozdziałów, odkładam je do szuflady na sześć miesięcy, by je później ponownie przeczytać. Wtedy wyczuwa się, czego brakuje, co należy rozwinąć, a co skrócić
[4] - Kary Mullis – noblista, odkrył PCR w trakcie kierowania samochodem[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Paweł Sarna, Aleksandra Sarna, (Nie)stereotypowy obraz artysty, 2015, s. 22–26, ISSN 2353-8899 [dostęp 2024-08-02] (pol.).
- ↑ a b Aleksandra Tokarz, Blask i ciemność. Antynomie emocjonalne w procesie twórczym [online], Uniwersytet Jagielloński, 2010 [dostęp 2024-08-02] (pol.).
- ↑ a b c d Steven M. Smith, Steven E. Blankenship, Incubation effects, „Bulletin of the Psychonomic Society”, 27 (4), 1989, s. 311–314, DOI: 10.3758/BF03334612, ISSN 0090-5054 [dostęp 2024-08-02] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Jane Piirto, The creative process in gifted creators, „Educational Psychology”, 51 (9), 2016, s. 78–90, DOI: 10.5604/00332860.1211492, ISSN 0033-2860 [dostęp 2024-08-02].
- ↑ Ut Na Sio, Thomas C. Ormerod, Does incubation enhance problem solving? A meta-analytic review., „Psychological Bulletin”, 135 (1), 2009, s. 94–120, DOI: 10.1037/a0014212, ISSN 1939-1455 [dostęp 2024-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-31] (ang.).
- ↑ Susanne Diekelmann, Jan Born, The memory function of sleep, „Nature Reviews Neuroscience”, 11 (2), 2010, s. 114–126, DOI: 10.1038/nrn2762, ISSN 1471-0048 [dostęp 2024-08-02] (ang.).
- ↑ Bertrand Kiefer, Industrialiser la médecine?, „Revue Médicale Suisse”, 5 (198), 2009, s. 800–800, DOI: 10.53738/revmed.2009.5.198.0800, ISSN 1660-9379 [dostęp 2024-08-02] (ang.).
- ↑ a b Rebecca A. Dodds, Thomas B. Ward, Steven M. Smith, A Review of Experimental Research on Incubation in Problem Solving and Creativity [online], Texas A&M University, 2004 [dostęp 2024-08-02] (ang.).