Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego – Wikipedia, wolna encyklopedia

Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego

Institute of Pedagogical Sciences of Opole University

Siedziba INP UO, mieszcząca się w głównym gmachu UO
Data założenia	14 maja 1973
Typ	naukowo-badawczy
Państwo	Polska
Adres	45-052 Opole ul. Oleska 48
Liczba pracowników • naukowych	32
Dyrektor	dr hab. Edward Nycz, prof. UO
Położenie na mapie Polski Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
Położenie na mapie województwa opolskiego Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
Położenie na mapie Opola Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
50°40′23,9808″N 17°55′53,1732″E/50,673328 17,931437
Strona internetowa

Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego – jednostka dydaktyczno-naukowa należąca do struktur Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Opolskiego. Dzieli się na 3 katedry, 4 zakłady i 2 pracownie naukowe^[1]. Posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora^[2]. Prowadzi działalność dydaktyczną i badawczą związaną z szeroko pojętą pedagogiką w jej różnych aspektach oraz historią wychowania i oświaty. Instytut oferuje studia na kierunkach – pedagogika oraz praca socjalna i studia podyplomowe^[3]. Aktualnie na instytucie kształci się studentów w trybie dziennym i zaocznym. Jego kadrę naukową tworzy 32 pracowników naukowo-dydaktycznych, w tym: 4 profesorów zwyczajnych, 6 profesorów nadzwyczajnych ze stopniem doktora habilitowanego, 18 adiunktów ze stopniem doktora oraz 4 asystentów z tytułem zawodowym magistra^[4]. Siedzibą instytutu jest główny gmach Uniwersytetu Opolskiego, mieszczący się przy ul. Oleskiej 48^[5].

Instytut Nauk Pedagogicznych powstał jako jedna z pierwszych tego typu jednostek działających w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu w 1973 roku, którego twórcami byli naukowcy przybyli w znacznej części z Uniwersytetu Wrocławskiego i Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Związanych z nim było wielu wybitnych badaczy, m.in.: Witold Kruk-Ołpiński, Janina Czyżewska, Józef Madeja. Pracownicy naukowi instytutu zajmowali też często najważniejsze stanowiska w hierarchii uczelnianej – rektorów: Jan Zborowski (1954–1956), Tadeusz Gospodarek (1972–1981), Franciszek Marek (1995–1996) oraz prorektora: Zygmunt Łomny (1984–1990), wielokrotnie obejmowali też funkcję dziekanów na swoich wydziałach. Instytut początkowo afiliowany był przy Wydziale Filologiczno-Historycznym, a od reorganizacji struktur uniwersyteckich w 1996 roku przy Wydziale Historyczno-Pedagogicznym (od 2016 roku pod nazwą Wydział Nauk Społecznych)^[6].

Instytut Nauk Pedagogicznych
Uniwersytetu Opolskiego
ul. Oleska 48
45-052 Opole

Geneza instytutu sięga początków powołania do życia w 1950 roku we Wrocławiu Wyższej Szkoły Pedagogicznej. W ramach struktury tej szkoły powstał Zespół Pedagogiczny, stanowiący zalążek obecnej placówki, na którego czele stał dr Witold Kruk-Ołpiński^[7].

1 stycznia 1953 roku zespół został przekształcony w Katedrę Pedagogiki, która wraz z całą uczelnią została w 1954 roku przeniesiona do Opola. W pierwszych latach istnienia opolskiej WSP mimo usługowego charakteru działalności Katedry Pedagogiki – w jej strukturze występuje pewne ukierun­kowanie działalności naukowo-badawczej. Utworzono tzw. sekcje kierunko­we. Kierownikiem Sekcji Nauk Pedagogicznych był przez kilka lat dr Jan Zborowski. Sekcją Nauk Filozoficznych kierował dr Sewe­ryn Dur, z kolei Sekcją Historii Oświaty i Wychowania dr Józef Madeja, a Sekcją Psychologiczną zawiadywał dr Witold Kruk-Ołpiński. Rozwój uczelni w nowym środowisku wpływał na poszerzenie zadań Ka­tedry Pedagogiki, w związku z czym powiększał się skład personalny^[7].

Powołanie kierunków pedagogicznych nastąpiło najpierw w formie studiów wieczorowych, które uruchomiono po raz pierwszy w roku akademickim 1960/1961. Pierwszymi studentami byli wybitni nauczyciele-praktycy, pracownicy kuratorium, inspektoratów oświaty oraz działacze Związku Nauczycielstwa Polskiego, którzy nie posiadali studiów wyższych. Studia wieczorowe z dyplomem magi­stra zakończyło 171 osób, zaś przez różne lata studiów przeszło ogółem 217 osób. Studenci ci realizowali program pedagogiki ogólnej. Dalsze lata przy­niosły ze sobą nowe formy studiów zaocznych w zakresie pedagogiki^[7].

Zarządzeniem Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki powołano 14 maja 1973 roku Instytut Pedagogiki Wyższej na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu z przekształcenia dotychczasowej Katedry Pedagogiki. Instytutu składał się z 5 zakładów: Zakładu Pedagogiki, Zakładu Psychologii, Zakładu Historii Wychowania i Oświaty, Zakładu Kultury Współczesnej, Zakładu Praktyk Pedagogicznych oraz Pracowni Nowych Technik Nauczania oraz Pracowni Metodyki Wychowania Harcerskiego. Od roku akademickiego 1973/1974 uruchomiono także po raz pierwszy studia stacjonarne, które rozpoczęło 190 studentów na trzech następujących kierunkach: pedagogika szkolna, opiekuńcza i kulturalno-oświatowa. W następnym roku akademickim 1974/75 uruchomiono pedagogikę przedszkolną. Instytut Pedagogiki WSP w Opolu nawiązał współpracę naukową z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Poczdamie (NRD), z Instytutem Pedagogicznym w Biełgorodzie (ZSRR) oraz z Samodzielnym Oddziałem Pedagogicznym w Opawie i Hradec Králové (Czechosłowacja). Współpracował a także innymi ośrodkami naukowymi w kraju. W 1989 roku nadano obecną nazwę placówce – Instytut Nauk Pedagogicznych^[7].

Dyrektor: dr hab. Edward Nycz, prof. UO

Zastępca Dyrektora ds. Naukowych: dr hab. Eugenia Karcz–Taranowicz, prof. UO

Zastępca Dyrektora ds. Kształcenia i Studentów: dr Ewelina Konieczna

• 1973–1981: prof. dr hab. Teodor Musioł
• 1981–1990: prof. dr hab. Tadeusz Gospodarek
• 1990–1996: prof. dr hab. Zygmunt Łomny
• 1996–2016: prof. dr hab Zenon Jasiński
• od 2016: dr hab. Edward Nycz, prof. UO

Instytut kształci studentów na studiach pierwszego stopnia (licencjackich, 3-letnich). Do wyboru są następujące kierunki i specjalizacje^[8]:

• pedagogika
  • resocjalizacyjna z profilaktyka społeczną (dzienne, zaoczne)
  • opiekuńczo-wychowawcza i terapeutyczna (dzienne, zaoczne)
  • pracy z poradnictwem i bezpieczeństwem pracy (dzienne)
• praca socjalna (dzienne, zaoczne)

Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia, ich absolwenci mogą kontynuować naukę na studiów drugiego stopnia (magisterskich uzupełniających, 2-letnich). Do wyboru mają oni następujące kierunki i specjalizacje^[8]:

• pedagogika
  • kulturalno-oświatowa (dzienne)
  • planowanie i zarządzanie edukacją (dzienne, zaoczne)
  • pracy z doradztwem zawodowym (dzienne)
  • opiekuńczo-wychowawcza (dzienne, zaoczne)
  • resocjalizacyjna (dzienne, zaoczne)
• praca socjalna (dzienne, zaoczne)

Instytut prowadzi także studia doktoranckie (III stopnia), trwające 4 lata, po których ukończeniu można uzyskać stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki. Aktualny limit miejsc na kierunku wynosi 15 osób rocznie^[9]. Ponadto placówka prowadzi studia podyplomowe^[10]:

• organizacja i zarządzanie oświatą
• nadzór pedagogiczny
• resocjalizacja instytucjonalna
• organizacja i zarządzanie w pomocy społecznej
• doradztwo zawodowe z coachingiem kariery

Instytut Nauk Pedagogicznych UO prowadzi badania związane z problematyką^[11]:

• reformy, kształcenia i wychowania we współczesnej szkole
• uwarunkowania socjologiczne
• psychologicznych i pedagogicznych aspektów rozwoju osobowości społecznej współczesnego Polaka
• przenikania się kultur na pograniczach etniczno-narodowych
• historii oświaty i kultury polskiej na Śląsku
• polityki społeczna i pozaprodukcyjnej funkcji zakładu pracy.

Pracownicy

• Kierownik: prof. dr hab. Zenon Jasiński
• prof. dr hab. Jolanta Kwiatek
• dr Karol Neish
• dr Marzanna Pogorzelska

Katedra Pedagogiki Społecznej UO powstała w 1999 roku z przekształcenia Zakładu Pedagogiki Opiekuńczej. Katedra sprawowała naukową opiekę nad specjalnością pedagogika opiekuńcza oraz pedagogika opiekuńcza i pracy socjalnej. Obecnie pełni tę funkcję w odniesieniu do pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej. W Katedrze zrealizowano dwa projekty unijne, dające studentom możliwość doskonalenia zawodowego, poprzez staże organizowane w państwach Unii Europejskiej^[12].

Pracownicy

• Kierownik: prof. dr hab. Józefa Brągiel
• dr hab. Wiesław Sikorski, prof. UO
• dr hab. Irena Murdecka
• dr Beata Górnicka
• dr Przemysław Kaniok
• dr Agnieszka Franczyk
• mgr Patrycja Kaszubska

Katedra Edukacji Ustawicznej UO powstał w 2004 roku jako Zakład Edukacji Ustawicznej w miejsce Katedry Badań nad Kulturą i Pracą. Pracownicy Zakładu byli inicjatorami zorganizowania specjalności gerontopedagogika na jednolitych studiach pięcioletnich stacjonarnych i niestacjonarnych^[13]. Pełnienie obowiązków kierownika powierzono dr hab. E. Sapii-Drewniak prof. UO. W roku 2004 w jej miejsce utworzono Zakład Edukacji Ustawicznej, pod tym samym kierownictwem. Tworzyli go wówczas: dr I. Czajkowska, dr J. Borusowska, dr A. Dzikomska, dr I. Gniazdowska, dr J. Pająk, dr K. Nowak-Wolna, dr J. Żurawicki, mgr J. Janik. Pracownicy Zakładu byli inicjatorami zorganizowania specjalności Gerontopedagogika na jednolitych studiach 5-letnich stacjonarnych i niestacjonarnych.

Kierownicy Zakładu

Pracownicy

• Kierownik: prof. dr hab. Eleonora Sapia-Drewniak
• dr Jolanta Piechnik-Borusowska
• dr Katarzyna Jarosz
• dr Joanna Janik-Komar

Pracownicy

• Kierownik: dr hab. Eugenia Karcz-Taranowicz, prof. UO
• dr Ewelina Konieczna
• dr Anna Krasnodębska
• dr Emilia Lichtenberg-Kokoszka

Zakład Pedagogiki Resocjalizacyjnej UO został powołany 2001 roku. Zasłynął w 2004 roku zorganizowaniem konferencji pt. Strategie rozwiązywania problemów uzależnień w państwach europejskich, która odbywał się w Turawie. Różnorodne zainteresowania naukowe pracowników związane z problemami niedostosowania społecznego owocują współpracą z wieloma instytucjami o charakterze profilaktyczno-resocjalizacyjnym^[14].

Kierownicy Zakładu

Pracownicy

• Kierownik: dr hab. Danuta Kowalczyk, prof. UO
• dr Anna Glińska-Lachowicz
• dr Jolanta Żarczyńska-Hyla
• dr Ewa Dubiel
• dr Mariusz Snopek

Pracownicy

• Kierownik: dr hab. Anna Weissbrot–Koziarska, prof. UO
• dr hab. Arkadiusz Żukiewicz, prof. UO
• dr hab. Iwona Dąbrowska-Jabłońska
• dr Piotr Sikora
• doc. PhDr. Ing. Emília Janigová PhD.
• mgr Agnieszka Bąkowska

Zakład jest kontynuacją Zakładu Kultury Współczesnej (powstał w latach siedemdziesiątych XX w.), którego wieloletnim kierownikiem był prof. dr hab. Tadeusz Gospodarek oraz Katedry Badań nad Kulturami Regionalnymi, której kierownikiem był prof. dr hab. Ryszard Kantor (1996-2005). 1 października 2005 r. połączyły się one w Zakład Pedagogiki Kultury. 1 stycznia 2014 r. w wyniku zmian strukturalnych Wydziału Historyczno-Pedagogicznego – Zakład Pedagogiki Kultury przekształcono w Zakład Kulturowych Podstaw Edukacji^[15].

Kierownicy Zakładu

Pracownicy

• Kierownik: dr hab Edward Nycz, prof. UO
• dr Andrzej Kącki
• mgr Marek Wiendlocha
• mgr Teresa Młyńczak

Pracownicy

• dr Piotr Sikora

Pracownicy

• dr hab. Wiesław Sikorski, prof UO

Instytut Nauk Pedagogicznych UO (WSP) był inicjatorem przyznania czterech godności doktora honoris causa uczelni^[16]:

• 4 października 1985: Bogdan Suchodolski
• 22 kwietnia 2004: Zbigniew Kwieciński
• 22 kwietnia 2004: Tadeusz Lewowicki

• Oficjalna strona Instytutu Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
• Instytut Nauk Pedagogicznych w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI).