French
DeutschJózef Dąbrowski (1888–1940) – Wikipedia, wolna encyklopedia
_portrait.JPG) | |
 porucznik rezerwy piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 12 marca 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | komendant kompanii sztabowej |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | urzędnik bankowy |
| Odznaczenia | |
  | |
.png){kind=small}
Józef Dąbrowski[a] (ur. 12 marca 1888 w Strachocinie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – urzędnik bankowy, porucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 12 marca 1888 w Strachocinie jako syn Franciszka (tamtejszy rolnik)[1] i Ewy z domu Żwiryk. Miał braci Antoniego i Wojciecha[2]. W 1911 ukończył C. K. Gimnazjum Męskie w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Edward Kielar, Aleksander Ślączka – obaj także ofiary zbrodni katyńskiej, Julian Krzyżanowski, Kazimierz Niedzielski, Antoni Owsionka, Kazimierz Piech)[3][4].
_fatigue.JPG)
Po wybuchu I wojny światowej został wcielony do armii Austro-Węgier. Następnie przebywał w niewoli rosyjskiej. Później był komendantem kompanii sztabowej w Armii Polskiej we Francji gen. Józefa Hallera. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[5][6]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 21 pułku piechoty w Warszawie[7][8]. W 1934 był porucznikiem rezerwy piechoty przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I w grupie oficerów po ukończeniu 40. roku życia i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[9].
Mieszkał i pracował zawodowo w Warszawie jako dyrektor banku przy ulicy Jasnej (w okresie międzywojennym mieścił się tam Bank Towarzystw Spółdzielczych w tzw. „Domu Pod Orłami”). Od 30 października 1929 jego żoną była Tekla z domu Jarkiewicz, z którą miał syna Edmunda (ur. 1 września 1921). W latach 20. i 30. wraz z rodziną zamieszkiwał przy ulicy Fryderyka Chopina.
Po wybuchu II wojny światowej jako ochotnik zgłosił się do Wojska Polskiego i był przydzielony do Okręgu Korpusu Nr I. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 w niewyjaśnionych okolicznościach został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Na wiosnę 1940 został zabrany do Katynia i tam został rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 1557 (pierwotnie dosł. określony jako Josef Dombrowski[10]; przy zwłokach zostały odnalezione książeczka wojskowa i fotografia)[11].
5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia kapitana[12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[13].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Medal Niepodległości
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[14]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]
Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 jego nazwisko zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[15] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum[16].
Józef Dąbrowski został wymieniony na tablicy pamiątkowej ustanowionej 3 września 1995 na fasadzie kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Strachocinie, honorującej pochodzących ze wsi poległych i zamordowanych w latach 1914–1945.
29 października 2009, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, przy Zespole Szkół im. Ignacego Łukasiewicza w Strachocinie został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Józefa Dąbrowskiego (zasadzenia dokonali jego wnuk Wojciech Dąbrowski i prawnuk Piotr)[17][18][19][20][21][22].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W ewidencji wojskowej jego tożsamość była podawana jako „Józef Dąbrowski II”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 615.
- ↑ Piotrowscy ze Strachociny w Ziemii Sanockiej. Wiek XX. piotrowscy2006.republika.pl. [dostęp 2014-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 kwietnia 2014)].
- ↑ XXX. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1910/11. Sanok: Fundusz Naukowy, 1911, s. 41, 56.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 507.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 446.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 186.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 175.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 18, 810.
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich - 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 43. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 67.
- ↑ Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.
- ↑ Wiadomości. strachocina.przemyska.pl. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Raport z uroczystości - Katyń... ocalić od zapomnienia. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 kwietnia 2014)].
- ↑ Bartosz Błażewicz. Dęby katyńskie w Strachocinie. „Tygodnik Sanocki”, s. 5, Nr 46 (940) z 13 listopada 2009.
- ↑ Dęby Pamięci o Katyniu. zsstrachocina.szkolnastrona.pl/. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ 18 kwietnia 2011r. uczciliśmy 71 rocznicę „Zbrodni Katyńskiej". zsstrachocina.szkolnastrona.pl/. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Katyń - Pamiętamy!. zsstrachocina.szkolnastrona.pl/. [dostęp 2014-04-19].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 101. [dostęp 2017-02-18].
- Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 35.
- Wojciech Dąbrowski: Ocalić od zapomnienia. spotkaniazpiosenka.org, 6 listopada 2010. [dostęp 2014-04-19].
- Józef Dąbrowski. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 kwietnia 2014)].