Jerzy Deskur – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jerzy Deskur

Jerzy Deskur w stopniu majora (1934)
podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	27 grudnia 1896 Lwów
Data i miejsce śmierci	12 sierpnia 1978 Stany Zjednoczone
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	12 Pułk Ułanów Podolskich 3 Dywizja Kawalerii 24 Pułk Ułanów 1 Pułk Przeciwpancerny
Stanowiska	oficer sztabu dywizji zastępca dowódcy pułku dowódca pułku przeciwpancernego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa (kampania wrześniowa, kampania francuska 1940, front zachodni)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Andrzej Deskur^[1] h. Góra Złotoskalista (ur. 27 grudnia 1896 we Lwowie, zm. 12 sierpnia 1978 w Stanach Zjednoczonych) – oficer Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych, odznaczony Krzyżem Złotym i Srebrnym Orderu Virtuti Militari, mianowany przez władze RP na uchodźstwie pułkownikiem.

Jerzy Deskur urodził się 27 grudnia 1896 roku, w rodzinie Jana (1860–1929), dyrektora banku, notariusza, i Kazimiery z Rudowskich h. Prus II.

Jerzy Deskur brał udział w I wojnie światowej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. W stopniu porucznika kawalerii w szeregach 12 pułku ułanów Podolskich brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a za swoje czynny otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[2].

Po wojnie służył nadal w macierzystej jednostce, stacjonującej w garnizonie Zamość^[3]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 361. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – korpus oficerów kawalerii)^[4]. W 1924 roku został przydzielony do Dowództwa 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu na stanowisko I oficera sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 12 p.uł.^[5][6]. 6 lipca 1926 roku został przeniesiony do kadry oficerów kawalerii i przydzielony do Dowództwa 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu na stanowisko II oficera sztabu^[7]. 18 lutego 1928 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 49. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[8]. W 1929 roku został przeniesiony do 6 pułku ułanów Kaniowskich na stanowisko dowódcy szwadronu liniowego^[9]. Następnie został przesunięty na stanowisko dowódcy szwadronu zapasowego^[10]. W marcu 1931 został przeniesiony do 24 pułku ułanów w Kraśniku na stanowisko kwatermistrza^[11][12][13].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku walczył jako zastępca dowódcy 24 puł. 19 września razem z 10 Brygadą Kawalerii przekroczył granicę z Węgrami^[14]. Z Węgier przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Od lutego 1940 do sierpnia 1942 był dowódcą 24 pułku ułanów^[15], odtworzonej jednostki w ramach broni pancernej PSZ. Pełniąc tę funkcję, od 16 października 1940 był dowódcą garnizonu w szkockim Arbroath^[16].

13 lipca 1942 roku został mianowany przez Naczelnego Wodza dowódcą 1 pułku przeciwpancernego. 13 września 1942 roku objął dowództwo tego oddziału. 13 listopada 1943 roku zdał dowództwo pułku majorowi Romualdowi Dowbór. Po przekazaniu obowiązków został przeniesiony do dyspozycji dowódcy 1 Dywizji Pancernej z pozostawieniem w swoim obecnym garnizonie, do czasu nadania przydziału przez Sztab Naczelnego Wodza. 17 grudnia 1943 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Piechoty^[17]. W 1965 roku został awansowany na pułkownika w korpusie oficerów kawalerii^[18][19].

Jego żoną od 1922 była Katarzyna z Wyrzykowskich (1900–1946), z którą miał syna Kazimierza (1923–1984), powstańca warszawskiego ps. „Celestynowski”^[20]. Drugą żoną została w 1949 Eugenia Natalia z Milszów, primo voto Marcinkiewicz^[21] (1904–1985), podczas wojny żołnierz Armii Krajowej, więziona w Lublinie i niemieckich obozach koncentracyjnych.

Jerzy Deskur zmarł 12 sierpnia 1978. Został pochowany na polskim cmentarzu katolickim im. Stanisława Kostki w gminie Maine w Hrabstwie Broome w stanie Nowy Jork w Stanach Zjednoczonych (w tym samym miejscu została pochowana jego druga żona)^[22].

• Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 144^[23][24]
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2633
• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[25]
• Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)^[19]

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
• Jerzy Andrzej Deskur. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.51-4162 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-07].
• Jerzy Deskur. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-08-14].
• Stefan Dembiński: Lista Oficerów Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie według awansów dokonanych zarządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem rodzajów broni i służb. [w:] Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie [on-line]. 1969-06-30. [dostęp 2016-11-29].
• Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych zestawiona na podstawie Dzienników Personalnych Naczelnego Wodza i Ministra Obrony Narodowej oraz Rozkazów Dziennych 1 Dywizji Pancernej. W: Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Wyd. III (I krajowe). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1990, s. 249–293.
• Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1990.
• Juliusz Tym: 1. Dywizja Pancerna. Organizacja i wyszkolenie. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-61529-27-9.
• 1 Pułk Artylerii Przeciwpancernej: Rozkazy dzienne. 1942–1943. [dostęp 2016-02-16].