Jerzy Stępniewski – Wikipedia, wolna encyklopedia
podpułkownik dyplomowany artylerii | |
Data i miejsce urodzenia | 31 grudnia 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1914–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska | delegat SG przy DOKP Warszawa |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Jerzy Stępniewski (ur. 31 grudnia 1894 w Zamościu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 31 grudnia 1894 w Zamościu, w rodzinie Kazimierza i Marii z Wysokińskich[1][2]. Pochodził ze szlachty zamieszkałej w ówczesnej guberni lubelskiej. Po ukończeniu Siergiejewskiej Szkoły Artylerii w Odessie został wcielony do artylerii fortecznej w Kownie[3]. 1 grudnia 1914 został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 12 lipca 1914. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 10 samodzielnego dywizjonu artylerii polowej ciężkiej (ros. 10-й отдельный полевой тяжелый артиллерийский дивизион), awansując na porucznika i sztabskapitana[4] .
W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 3 pułku artylerii ciężkiej[1]. Za męstwo w walkach był przedstawiony do odznaczenia Orderem Virtuti Militari[5][6][1].
1 czerwca 1921 pełnił służbę w pułku motorowym artylerii najcięższej w Warszawie[7]. 14 listopada 1921 został odkomenderowany do Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie, w charakterze słuchacza III kursu[8][9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 297. lokatą w korpusie oficerów artylerii[10]. Z dniem 1 października 1923, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie[11][12][13]. Później został przydzielony do Oddziału I Sztabu Generalnego[14], a następnie do Oddziału IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie[15]. 3 maja 1926 prezydent RP nadał mu stopień majora ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 i 34. lokatą w korpusie oficerów artylerii[16]. W listopadzie 1927 został przeniesiony z kadry oficerów artylerii (Wojskowy Instytut Geograficzny w Warszawie) do 28 pułku artylerii polowej w Dęblinie na stanowisku dowódcy III dywizjonu[17][18]. W listopadzie został przeniesiony macierzyście do kadry oficerów artylerii z równoczesnym przeniesieniem służbowym do 11 Dywizji Piechoty w Stanisławowie na stanowisko szefa sztabu[19]. We wrześniu 1930 został przydzielony do Oddziału IV Sztabu Głównego[20][21]. Z dniem 18 lutego 1931 został przesunięty z Oddziału IV SG do Szefostwa Komunikacji Wojskowych[22][23]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 3. lokatą w korpusie oficerów artylerii[24][25]. W marcu 1939 pełnił służbę na stanowisku delegata Sztabu Głównego przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Warszawie[26].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[27].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[28] – mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[29][30]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[31][32][33].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[25]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[34]
- Złoty Krzyż Zasługi po raz drugi[25]
- Złoty Krzyż Zasługi po raz pierwszy – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”[35][36]
- Medal Zwycięstwa[37]
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą – 9 grudnia 1916[4]
- Order Świętej Anny 4 stopnia z napisem „Za odwagę” – 30 sierpnia 1916[4]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 517.
- ↑ Historia - Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Radomiu [online], radom.rodzinakatynska.pl [dostęp 2022-10-28] .
- ↑ Сергиевское артиллерийское училище. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2022-04-22].
- ↑ a b c Памяти героев ↓.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1–8.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-04-21].
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 329, 890.
- ↑ Wszendyrówny 2017 ↓, s. 106, 107.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 799, 818, 1501.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 197.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 27 września 1923, s. 586.
- ↑ Wszendyrówny 2017 ↓, s. 127.
- ↑ Stawecki 1997 ↓, s. 75.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 8, 718, 742.
- ↑ Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 17.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926, s. 126.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 305.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 402, 456.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 344.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930, s. 299.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 24.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 259.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 180, 422.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 421.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 159.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 429.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 8 [dostęp 2024-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-04-21].
- ↑ Monitor Polski nr 260, poz. 634. 1928-11-10. [dostęp 2022-12-18].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 408.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 402.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stępniewski Jerzy. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.100-10068 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-18].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Lista oficerów Sztabu Generalnego (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku). Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1926.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Piotr Stawecki: Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997. ISBN 83-04-04390-4.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Andrzej Wszendyrówny. III kurs Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego (II kurs Wyższej Szkoły Wojennej) w budowie bezpieczeństwa państwa (1921–1923). „Bellona”. 1 (688), 2017. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej. ISSN 1897-7065.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Стемпневский Георгий. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej Zarząd ds. utrwalenia pamięci poległych w obronie Ojczyzny. [dostęp 2022-04-21]. (ros.).