Juvenia Kraków – Wikipedia, wolna encyklopedia

Juvenia Kraków

Pełna nazwa	Rzemieślniczy Klub Sportowy Juvenia Kraków
Data założenia	8 grudnia 1906
Państwo	Polska
Siedziba	Kraków
Adres	ul. Na Błoniach 7
Prezes	Rafał Budka
Sekcje
rugby union
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Rzemieślniczy Klub Sportowy Juvenia Kraków – klub sportowy w Krakowie, założony w 1906 roku^[1]. Obecnie posiada sekcje rugby union kobiet i mężczyzn.

Juvenia jest jednym z najstarszych krakowskich klubów sportowych^[2]. Za datę jego powstania przyjmuje się 8 grudnia 1906, gdy z inicjatywy księdza Mieczysława Kuznowicza powstał Związek Męskiej Młodzieży Przemysłowej i Rękodzielniczej, którego celem było aktywizacja i opieka nad młodzieżą robotniczą^[2][3][4]. Związek stanowił zinstytucjonalizowaną kontynuację działalności powstałego w 1897 stowarzyszenia „Opieka św. Stanisława Kostki nad Młodzieżą Terminatorską”^[4]. Od samego początku istnienia Związku uprawiano w jego ramach sport – m.in. lekkoatletykę, gimnastykę i piłkę nożną. W 1907 powstały trzy drużyny piłkarskie: Różowych, Niebieskich i Żółtych. W 1908 Różowi przyjęli nazwę Polonia, a inna z drużyn – Lithuania. W 1911 drużyny połączono w jedną pod nazwą Lithuanii. W kolejnym roku drużynę piłkarską rozwiązano z uwagi na brak postępów zawodników w rozwoju moralnym^[4]. Oprócz piłki nożnej w Związku działały sekcje licznych innych dyscyplin sportowych: siatkówki, koszykówki, lekkoatletyki, tenisa i szachów^[5], a także gimnastyki. W 1912 utworzono w ramach Związku Towarzystwo Sportowe im. dr. Henryka Jordana, które objęło zarząd nad wszystkimi drużynami sportowymi Związku^[4].

25 czerwca 1911 uroczyście otwarto na przekazanych Związkowi terenach położonych na krakowskich Błoniach, obok nowego koryta Rudawy Park Sportowy „Juvenia”^[6][2][3][4] – urządzono tu boisko piłkarskie, korty tenisowe, bieżnię i kręgielnię; zbudowano pawilon z szatniami^[6][2][4]. W 1912 Związek powierzył zarząd nad obiektem powołanemu wówczas Towarzystwu Sportowemu^[4]. Po I wojnie światowej obiekt zmodernizowano i ponownie otwarto 19 czerwca 1921; dodano wówczas do kompleksu boiska do siatkówki i koszykówki^[2][4]. W 1927 obszar Parku został znacznie powiększony^[4]. W połowie lat dwudziestych działały w Związku cztery drużyny piłkarskie (Juvenia, Jedność i Jowisz, który później zmienił nazwę na Unitas, ponadto krótko istniejąca w 1926 Tęcza), a także sekcje tenisowa, gier ruchowych, lekkoatletyki. W ich ramach uprawiano także m.in. koszykówkę^[4]. W latach trzydziestych działały sekcje piłki nożnej, lekkoatletyki, gier sportowych, ćwiczeń na przyrządach i tenisowa^[4]. Sekcja piłkarska wyodrębniła się ze Związku 1 marca 1935^[7] i przyjęła nazwę Juvenia oraz zgłosiła się do oficjalnych rozgrywek ligowych piłki nożnej^[4]. W latach 30. debiutował w Juvenii jako bramkarz Edward Madejski, późniejszy piłkarz Wisły Kraków i reprezentant Polski, uczestnik mistrzostw świata w 1938^[8][9].

Podczas okupacji hitlerowskiej Juvenia rozgrywała nielegalne mecze piłkarskie, w tym uczestniczyła w rozgrywkach o mistrzostwo Krakowa^{[2][1][3][10][11]}. Odbywały się one początkowo na boisku Juvenii, które jednak zostało zdewastowane przez okupanta w czasie wojny^[12][10][11]. W tym okresie w Juvenii swoją karierę piłkarską zaczynał Tadeusz Kubik, późniejszy mistrz Polski w barwach Wisły Kraków^[13], występował też późniejszy reprezentant Polski Zdzisław Mordarski^[10]. 28 stycznia 1945 Juvenia uczestniczyła w pierwszym rozegranym po wojnie meczu piłkarskim w Krakowie (jej przeciwnikiem był Zwierzyniecki, a zaraz potem rozegrano mecz między Wisłą a Cracovią)^{[12][11][14][15]}. Dla upamiętnienia tego faktu drużyny Juvenii i Zwierzynieckiego przez kilkadziesiąt lat rozgrywały coroczne styczniowe spotkania piłkarskie^[16].

Po drugiej wojnie światowej klub długo starał się o odzyskanie, a następnie utrzymanie praw do terenu. W 1957 przyjęto obecną nazwę klubu^[2], wówczas też odebrano mu główną część obiektu na rzecz Zwierzynieckiego^[17]. Klub prowadził sekcje piłki nożnej, tenisa stołowego, boksu, pływania, szybownictwa, koszykówki, siatkówki, szachów, brydża, sportów motorowych, podnoszenia ciężarów i rugby. Do największych sukcesów w historii Juvenii tego okresu należą tytuły mistrza Polski w szachach Alfreda Tarnowskiego oraz w sportach motorowych osiągnięte dzięki braciom Koprowskim^[2][1][3].

W 1973 w miejsce sekcji koszykówki powstała na nowo w klubie sekcja rugby, która obecnie pozostała jedyną sekcją klubu. Rugbyści Juvenii od 2000 z przerwami rozgrywają mecze w polskiej Ekstralidze, a w 2009 wywalczyli brązowy medal mistrzostw Polski^[2][3]. Zdobywali także medale w mistrzostwach Polski w rugby 7: srebrny w 2002 i brązowe w 2020 i 2021 wśród mężczyzn^[18][19][20] oraz brązowy w 2019 wśród kobiet^[21].

 Osobny artykuł: Juvenia Kraków (rugby).

Obiekt klubowy znajduje się na Błoniach^[2][3]. Na jego terenie w 75-lecie klubu w 1981 odsłonięto popiersie księdza Mieczysława Kuznowicza autorstwa Bronisława Chromego, ufundowane przez Izbę Rzemieślniczą oraz Cechy Rzemieślnicze Krakowa^[2][22].

 Osobny artykuł: Stadion Juvenii Kraków.

• 
  Stadion Juvenii
• 
  Rugbyści Juvenii (w jasnych koszulkach) podczas meczu przeciwko Arce Gdynia w 2018
• 
  Pomnik Mieczysława Kuznowicza na terenie Juvenii

• Grzegorz Bednarczyk: Juvenia Kraków w latach 1906–1989. 2021. [dostęp 2021-12-14]. (pol.).
• Kraków, stadion "Juvenii" i Błonia, widok (fotografia, lata 30. XX wieku). Muzeum Historii Fotografii. [dostęp 2018-08-11].
• Park Sportowy Juvenia w Krakowie (fotografie, lata 30. XX wieku). Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 2018-08-16].
• Afisz reklamujący mecz Juvenii w 1945 na stadionie Cracovii. Polona. [dostęp 2018-08-15].