Kalafior – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kalafior
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

kapusta

Gatunek

kapusta warzywna

Odmiana

kalafior

Nazwa systematyczna
Brassica oleracea var. botrytis L.
Sp. pl. 2:667. 1753
Synonimy
  • Brassica cretica subsp. botrytis (L.) O. Schwartz[3]
Przekrój przez różę kalafiora
Odmiany uprawne

Kalafior (Brassica oleracea var. botrytis L.)[4]odmiana kapusty warzywnej. Jest to roślina jednoroczna należąca do rodziny kapustowatych.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Łodyga
Pęd główny jest silnie skrócony i walcowaty. Podczas wzrostu wytwarza tzw. różę – zwarte skupienie skróconych, mięsistych pędów kwiatowych. Róże mogą być białe, kremowe, zielone. Z wiekiem róża się rozluźnia, a na jej obwodzie wyrastają pędy wykształcające płodne kwiaty.
Liście
Wyrastają z dolnej części łodygi i częściowo okrywają olbrzymi kwiatostan (różę). Czasem przerastają ją (tj. wyrastają między pędami skróconymi).
Kwiaty
Wykształcają się na pędach bocznych wyrastających na obwodzie mięsistej róży, podobne jak u innych kapustnych, jasnożółte, drobne.
Owoce
Łuszczyna.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
Warzywo
Częścią jadalną są mięsiste pędy skrócone (tzw. róża). Ich masa waha się w granicach od 25 dag do 2 kg. Roślina znana była już w starożytnym Rzymie i Grecji, skąd rozprzestrzeniła się do innych krajów. W Polsce zaczęto uprawiać to warzywo na przełomie XVI i XVII wieku. Prawdopodobnie sprowadziła go do Polski Bona Sforza.
Wartości odżywcze
Kalafior zaliczany jest do cenniejszych warzyw z uwagi na swój skład chemiczny, a także walory smakowe i dietetyczne. Zawiera m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoteny, witaminy: K, B1, B2, B6, C; kwasy: nikotynowy i pantotenowy. Poza tym w skład kalafiora wchodzą olejki eteryczne, nadające mu przykry zapach podczas gotowania, w trakcie którego wydziela się siarka.

Uprawa

[edytuj | edytuj kod]

Najlepszym stanowiskiem pod uprawę kalafiora są miejsca nasłonecznione. Roślina wymaga gleb bogatych w próchnicę i związki mineralne (zwłaszcza wapń). Należy unikać gleb piaszczystych – ze względu na płytki system korzeniowy należy uprawiać go w ziemi dobrze zatrzymującej wilgoć. Ze względu na duże wymagania pokarmowe, wskazane jest zasilenie gleby w roku poprzedzającym uprawę obornikiem lub kompostem. W zależności od odmiany kalafiora wysadza się go do skrzynek w lutym, marcu bądź nawet w czerwcu. Sadzonki należy sadzić w rozstawie co około 40 cm[5].

  • Idol
  • Pionier
  • Zelandia
  • Master
  • Stella Nowa
  • Erfurcki 150
  • Ekspres
  • Inspektowy z Mor

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-27].
  5. Magdalena Michalak: Kalafior. Murator S.A., 2013. [dostęp 2013-04-24]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]