Kazimierz Popiołek – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kazimierz Popiołek
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

25 lutego 1903
Cieszyn

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 1986
Katowice

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktor honoris causa
Uniwersytet Śląski – 1 października 1977
1. Rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1973)
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy I klasy Medal Komisji Edukacji Narodowej Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” Medal Rodła

Kazimierz Popiołek (ur. 25 lutego 1903 w Cieszynie, zm. 28 grudnia 1986 w Katowicach) – polski historyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, Jagiellońskiego i Śląskiego w Katowicach, badacz dziejów nowożytnych i najnowszych Śląska. Pierwszy rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1972)[1][2]. Jego synem jest prof. Wojciech Popiołek[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Franciszka Popiołka. Ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Do wybuchu II wojny światowej był nauczycielem w szkołach średnich województwa śląskiego. W czasie wojny przebywał w Warszawie, gdzie brał udział w tajnym nauczaniu. Był uczestnikiem powstania warszawskiego, został aresztowany w 1944 i następnie przebywał w obozach koncentracyjnych w Gross Rosen i w Litomierzycach[4].

Po II wojnie światowej był pracownikiem naukowym Instytutu Śląskiego oraz kierownikiem Zakładu Historii Śląska Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Był profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego (1955–1964), kierownikiem Katedry Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach[5], dyrektorem Śląskiego Instytutu Naukowego, a następnie profesorem i prorektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współorganizator i pierwszy rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1973). 1 października 1977 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[6].

Grób prof. Kazimierza Popiołka na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach

Został pochowany na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach (kwatera 7-3-13a)[7].

Jego imieniem jest nazwana aula w budynku Wydziału Nauk Społecznych UŚ w Katowicach.

Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej był w latach 1951–1980 zarejestrowany jako tajny współpracownik (informator) Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego oraz Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Lech”[8][9].

Główne prace

[edytuj | edytuj kod]
  • Trzecie powstanie śląskie (1946)
  • Tragedia Śląska w czasie rewolucji husyckiej (1419–1435), Warszawa (1947)
  • Śląsk w oczach Gestapo (1948)
  • Śląsk w oczach okupanta (1958), Wydawnictwo Śląsk
  • Górnego Śląska droga do wolności (1967)
  • Śląskie dzieje, Warszawa-Kraków PWN (1976)
  • Encyklopedia powstań śląskich, Opole (1982)
  • Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Śląski Instytut Naukowy (1984) ISBN 83-216-0151-0
  • Polskie dzieje Śląska, Instytut Śląski w Opolu (1986)

Odznaczenia (wybrane)

[edytuj | edytuj kod]

Wśród nadanych mu odznaczeń znajdują się[10]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Historia Uniwersytetu Śląskiego. us.edu.pl
  2. prof. dr hab. Kazimierz Popiołek. us.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-14)].. us.edu.pl
  3. Wojciech Popiołek: Uratowały mnie katowickie podwórka. rp.pl. [dostęp 2016-03-20].
  4. Historia Śląska pd pradziejów do 1945 roku, Katowice 1972, obwoluta.
  5. Sylwester Fertacz: Namiastka uniwersytetu – Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna (1946/1950–1968). us.edu.pl. [dostęp 2020-05-02].
  6. Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. us.edu.pl. [dostęp 2011-02-21].
  7. https://katowiceewangelicki.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=2626&inni=0&cinki=1 śp. KAZIMIERZ POPIOŁEK
  8. Inwentarz archiwalny. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-06-24].
  9. Andrzej Topol „Kazimierz Popiołek i jego czasy (1903-1986)” - Lustracja na Uniwersytecie Śląskim [online], szymborski.info [dostęp 2021-02-19] (pol.).
  10. "Kto jest kim w Polsce", Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984, s. 767.
  11. Medale Rodła zasłużonym dla polskości [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 39, 17 lutego 1988, s. 2.