Klaudiusz Reder – Wikipedia, wolna encyklopedia

Klaudiusz Reder
pułkownik artylerii pułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

24 października 1895
Lwów

Data i miejsce śmierci

16 lipca 1979
Anglia

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Wojsko Polskie we Francji
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

13 Dywizja Piechoty

Stanowiska

dowódca artylerii dywizyjnej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
obrona Lwowa
II wojna światowa (kampania wrześniowa
kampania francuska

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Krzyż Wojskowy Karola

Klaudiusz Reder (ur. 24 października 1895 we Lwowie, zm. 16 lipca 1979 w Anglii) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 24 października 1895 we Lwowie[1].

W czasie I wojny światowej walczył w szeregach Pułku Armat Polowych Nr 30, który w 1916 został przemianowany na Pułk Armat Polowych Nr 24, a dwa lata później na Pułk Artylerii Polowej Nr 24[2][3][4]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 18 sierpnia 1915, a na stopień nadporucznika ze starszeństwem z 1 maja 1917 w korpusie oficerów artylerii górskiej i polowej[5][6][7].

W listopadzie 1918 brał udział w obronie Lwowa w ramach wojny polsko-ukraińskiej[1]. Jako były oficer c. i k. armii został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem Naczelnego Wodza Wojsk Polskich z dnia 20 maja 1919 i zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 maja 1917[8], po czym rozkazem Ministra Spraw Wojskowych również z dnia 20 maja 1919 otrzymał przydział do 4 pułku artylerii polowej we Lwowie[9]. W maju 1922 został awansowany na kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[10]. W 1923 i 1924 był oficerem zawodowym 5 pułku artylerii polowej we Lwowie[11][12]. Zarządzeniem Prezydenta RP z 12 kwietnia 1927 awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 na stopień majora artylerii[13]. W marcu 1927 jako oficer 13 dywizjonu artylerii konnej we Lwowie został przydzielony do 6 Okręgowego Szefostwa Artylerii przy Dowództwie Okręgu Korpusu nr VI we Lwowie na stanowisko referenta – bez prawa do należności za przeniesienie[14]. W 1932 był oficerem 12 pułku artylerii lekkiej w Złoczowie[15]. 17 stycznia 1933 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1933 stopień podpułkownika w korpusie oficerów artylerii i 13. lokatą[16]. Od 14 lutego 1936 był dowódcą 4 dywizjonu artylerii konnej w Suwałkach. W dniu 19 czerwca 1938 objął stanowisko dowódcy 13 pułku artylerii lekkiej w Równem[17][18].

Po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej objął dowództwo nad 45 pułkiem piechoty Strzelców Kresowych z Równego, zastępując 7 września 1939 poległego dowódcę, płk. Stanisława Piotra Hojnowskiego i pełnił stanowisko do 11 września[19]. Po przeprawie przez Wisłę od 13 do 27 września 1939 służył w Kwaterze Głównej 13 Kresowej Dywizji Piechoty także z Równego, gdzie był dowódcą artylerii dywizyjnej.

Po przedostaniu się na Zachód wstąpił do Wojska Polskiego we Francji. Tam był dowódcą formowanego od kwietnia 1940 4 pułku artylerii lekkiej[20], a następnie 2 pułku artylerii lekkiej (po ustąpieniu w maju 1940 ppłk. dypl. Kazimierz Kusia[21]), którym kierował do końca kampanii francuskiej 1940[22][23]. Następnie był internowany w Szwajcarii, gdzie pełnił funkcje kierownika referatu kursów, referatu propagandy[24][25]. Był także oficerem łącznikowym i komendantem obozu w Winterthur, po czym w 1944 został odwołany ze stanowiska i uczestniczył w tajnej ewakuacji ze Szwajcarii do Francji[26]. Później, w stopniu pułkownika był dowódcą 14 pułku artylerii lekkiej. Był komendantem Centrum Wyszkolenia Artylerii i dowódcą artylerii I Korpusu Polskiego[1].

Zmarł 16 lipca 1979 w Anglii[1]. Został pochowany w Londynie[1]. Był żonaty z Zofią Adolfiną z domu Teliczek (zm. w 1984 w Londynie)[27].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Karolina Grodziska: Polskie groby na cmentarzach Londynu. T. 2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2001, s. 406.
  2. Ranglisten 1916 ↓, s. 717.
  3. Ranglisten 1917 ↓, s. 933.
  4. a b c Ranglisten 1918 ↓, s. 1160.
  5. Ranglisten 1916 ↓, s. 650.
  6. Ranglisten 1917 ↓, s. 835.
  7. Ranglisten 1918 ↓, s. 1045.
  8. Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, nr 60, pkt 1913, s. 1354.
  9. Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, nr 63, pkt 2013, s. 1412.
  10. Dziennik Personalny MSWojsk 1922, nr 13, Załącznik Lista starszeństwa oficerów zawoodowych, s. 197.
  11. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 723.
  12. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 646.
  13. Dziennik Personalny MSWojsk 1927, nr 13, s. 120
  14. Dziennik Personalny MSWojsk 1927, nr 9, s. 76
  15. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 181, 680.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 18 stycznia 1933, s. 1.
  17. Piotr Zarzycki: 13 Kresowy Pułk Artylerii Lekkiej. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998, s. 18. ISBN 83-87103-59-4.
  18. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 731.
  19. Piotr Bieliński: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 13 Dywizja Piechoty Legionów. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2017, s. 91. ISBN 978-83-7945-605-5.
  20. Szczurowski 2001 ↓, s. 59.
  21. Józef Smoliński: 2 Dywizja Strzelców Pieszych: Francja-Szwajcaria. 1992, s. 16.
  22. Szczurowski 2001 ↓, s. 44.
  23. Roman Jasiński: Wrzesień pod Alpami. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974, s. 70.
  24. Józef Smoliński: 2 Dywizja Strzelców Pieszych: Francja-Szwajcaria. 1992, s. 121.
  25. Józef Smoliński: Polacy internowani w Szwajcarii (1940-1945). Dokumenty prawno-organizacyjne, wykaz internowanych. 2003, s. 14.
  26. Józef Smoliński: Walka bez oręża: polskie obozy uniwersyteckie dla internowanych w Szwajcarii w latach 1940-1946. 1985, s. 16, 96.
  27. Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 47, s. 98, Czerwiec 1984. Koło Lwowian w Londynie. 
  28. Virtuti za kampanię francuską 1940 r.. historicon.com.pl. [dostęp 2019-10-30].
  29. M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131.
  30. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 158.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Maciej Szczurowski: Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w II wojnie światowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-918-X.