Konrad Wallenrod (powieść poetycka) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł od 2015-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Konrad Wallenrod

Konrad Wallenrod, powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich

Autor	Adam Mickiewicz
Typ utworu	powieść poetycka
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Petersburg
Język	polski
Data wydania	1828
Wydawca	Karol Kraj
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach

Konrad Wallenrod, powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich – powieść poetycka napisana przez Adama Mickiewicza na zsyłce w Moskwie, prawdopodobnie między rokiem 1825^[1] a 1828, wydana zaś w lutym 1828 przez drukarnię Karola Kraya; uważana za jeden z najbardziej znanych poematów polskiego romantyzmu. Oryginał wysłany z Moskwy został ocenzurowany przez rosyjskiego cenzora Bazylego Anastasewicza. Mickiewicz musiał usunąć wers Tyś niewolnik, jedyna broń niewolników jest zdrada, a w drugim wydaniu po wprowadzeniu zmian w przedmowie car Mikołaj I nazywany jest przez poetę Ojcem tylu ludów^[2].

Ponieważ autor wykorzystał w dziele tzw. historyzm maski, rozgrywająca się w średniowieczu akcja w istocie porusza jednak problemy patriotyczne Polski XIX wieku. Za pierwowzór literackiego Konrada Wallenroda posłużyła autentyczna postać żyjącego w XIV wieku wielkiego mistrza krzyżackiego Konrada von Wallenrode, który jednak nie był litewskim agentem we władzach zakonu.

Od tytułu powieści wywodzi się termin wallenrodyzm, określający nową postawę etyczno-moralną polskich ruchów narodowowyzwoleńczych mających podłoże w doktrynie Niccolò Machiavellego:

Co można tłumaczyć jako:

Rolę drugiego motta pełni w powieści cytat Friedricha Schillera umieszczony w Przedmowie, który nadaje doniosłą rolę zgłębianiu przez poezję zapomnianej przeszłości, utrwalanej − jak się okazuje w toku powieści − w tradycji i pieśni gminnej:

Co można tłumaczyć jako:

Mickiewicz, pisząc Konrada Wallenroda, wzorował się na modnej w okresie romantyzmu prozie historycznej Waltera Scotta, eposach Torquata Tassa oraz Pieśni Osjana Jamesa Macphersona. Historycznym pierwowzorem Konrada Wallenroda był pruski dowódca Herkus Monte, który w młodości był w krzyżackiej niewoli, a w 1260 stanął na czele pruskiego powstania przeciwko zakonowi.

Konrad Wallenrod dwukrotnie był adaptowany na potrzeby opery. Pierwszy raz jako I Lituani(inne języki) w 1874 roku przez włoskiego kompozytora Amilcare Ponchiellego i jako Konrad Wallenrod(inne języki) w 1885 roku przez Władysława Żeleńskiego. Przyjęło się uważać, że poematem Mickiewicza mógł inspirować się Fryderyk Chopin, pisząc swoją Balladę g-moll.

• wallenrodyzm

• Konrad Wallenrod w zbiorach Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona.pl
• Konrad Wallenrod w serwisie Wolne Lektury