Kraj (dziennik) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy dziennika ukazującego się w Krakowie w XIX w. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Kraj – dziennik polityczny wydawany w latach 1869–1874 w Krakowie.

Inicjatorem założenia pisma jako alternatywy dla konserwatywnego dziennika „Czas” był książę Adam Stanisław Sapieha. Był on właścicielem pisma razem z Szymonem Samelsonem i dwoma ziemianami poznańskimi Leonem Czarlińskim i Stanisławem Czarneckim^[1][2].

Wydawany od 1869, był organem politycznego liberalizmu oraz pozytywizmu w kulturze, prezentował wysoki poziom publicystyki. Swój postępowy charakter „Kraj” zawdzięczał w pierwszym rzędzie Ludwikowi Gumplowiczowi, który stał się jego właścicielem w październiku 1869 roku^[1].

Z pismem współpracowali między innymi :Józef Ignacy Kraszewski, Michał Bałucki, Mieczysław Gwalbert Pawlikowski, Adam Asnyk, Z. Miłkowski, Kazimierz Chłędowski, Adam Bełcikowski, Jan Zachariasiewicz^[3]. To na łamach „Kraju” padło po raz pierwszy hasło sprowadzenia ciała Adama Mickiewicza na Wawel.

Zamknięcie dziennika w lipcu 1874 było efektem konfliktów wewnętrznych oraz problemów finansowych^[4].

• Stanisław Radwan Służewski jako redaktor odpowiedzialny^[1]
• Karol Chłapowski we współpracy z Ignacym Maciejowskim i Alfredem Szczepańskim (do lipca 1869)^[1]
• Władysław Sabowski (od lipca do września 1869)^[1]
• Ludwik Gumplowicz (od października 1869 do kwietnia 1873)^[1][3]. Pełnił w tym okresie funkcję wydawcy i redaktora lub redaktora odpowiedzialnego zamiennie z Alfredem Szczepańskim^[3].
• Stanisław Gralichowski (od 1 kwietnia 1873 do 1 lipca 1874)^[3]
• S. Szachowski i T. Wasiutyński (od 1 lipca 1874)^[3]

• Historia prasy polskiej, pod red. J. Łojka, t. II: Prasa polska w latach 1864–1918, Warszawa 1976, s. 123, 141.
• G. Lechicki, Krakowski „Kraj” (1869-1874), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975, s. 19–44.

• Zdigitalizowane wydania dziennika „Kraj” z lat 1869–1874 opublikowane w Jagiellońskiej Bibliotece Cyfrowej