Księga zaginionych opowieści – Wikipedia, wolna encyklopedia

Księga zaginionych opowieści
The Book of Lost Tales
Autor

J.R.R. Tolkien (autor)
Christopher Tolkien (red.)

Wydanie oryginalne
Język

angielski

Data wydania

1983–1984

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1995 (Księga zaginionych opowieści)
1996 (Ostatnie legendy Śródziemia)

Przekład

Małgorzata Pietrzak-Merta

poprzednia
brak
następna
Ballady Beleriandu

Księga zaginionych opowieści (ang. The Book of Lost Tales) – zbiór opowieści J.R.R. Tolkiena, należących do legendarium Śródziemia, wydanych po śmierci autora jako część cyklu Historia Śródziemia.

Zbiór wydano w dwóch częściach: The Book of Lost Tales 1 (wydanie z 1983) and The Book of Lost Tales 2 (wydanie z 1984). Podział ten wynikał jedynie z rozległości materiału[1].

Treść

[edytuj | edytuj kod]

Księga zaginionych opowieści zawiera pierwsze szkice legendarium Tolkiena, które znalazły swoje późniejsze odzwierciedlenie w Silmarillionie[2].

Ramą opowieści jest historia pobytu człowieka w domostwie elfów, gdzie ma okazję usłyszeć opowieści z dawnych lat[3].

Część pierwsza

[edytuj | edytuj kod]

I. Dworek Zabawy Utraconej

[edytuj | edytuj kod]

Historia Eriola, wędrowca, który przeprawił się statkiem ku zachodowi i trafił na Samotną Wyspę, której mieszkańcy podejmowali go jako gościa. Pewnego dnia trafił do domu, noszącego nazwę Dworek Zabawy Utraconej (ang. The Cottage of Lost Play). Jego mieszkańcy podzielili się z nim przechowywanymi tam dawnymi opowieściami, pieśniami i muzyką elfów[3].

II. Muzyka Ainurów

[edytuj | edytuj kod]

Dzieje stworzenia świata przez Eru za sprawą muzyki Ainurów[4].

III. Przybycie Valarów i budowa Valinoru

[edytuj | edytuj kod]

Historia opisująca przybycie grupy Ainurów (zwanych odtąd Valarami) w obręb Ardy, ich walkę z Melko oraz ich prace nad urządzeniem swoich siedzib w Valinorze[5].

IV. Skowanie Melka

[edytuj | edytuj kod]

Opis walki Valarów z Melko, zakończoną schwytaniem tego ostatniego i skazaniem go na skowanie (przez trzy stulecia) oraz na czterysta lat służby w domostwie Tulkasa[6].

V. Przybycie elfów i powstanie Kôru

[edytuj | edytuj kod]

Opowieść relacjonująca przybycie Eldarów do Valinoru i założenie przez nich miasta Kôr[7].

VI. Kradzież klejnotów przez Melka i mrok nad Valinorem

[edytuj | edytuj kod]

Historia niezgody, jaką Melko zasiał między Valarów a elfów, a także zniszczeń wywołanych w Valinorze przez Melko działającego wspólnie z Tkaczką Mroku[8].

VII. Ucieczka Noldolich

[edytuj | edytuj kod]

Opis konsekwencji decyzji Feanora, przywódcy elfów, o opuszczeniu Valinoru i ścigania Melko w celu odzyskania skradzionych przez niego klejnotów, Silmarilów[9].

VIII. Opowieść o Słońcu i Księżycu

[edytuj | edytuj kod]

Używając dostępnych im środków, Valarowie tworzą dwa okręty, które mają pokonywać niebo i zapewnić światło światu: Galeon Słońca i Statek Księżyca[10].

IX. Ukrycie Valinoru

[edytuj | edytuj kod]

Dla uniknięcia ataków Melko i innych wrogów Valarowie rozpoczęli prace nad zabezpieczeniem Valinoru przez dostępem z zewnątrz[11].

X. Opowieść Gilfanona: gorzki los Noldolich i nadejście człowieka

[edytuj | edytuj kod]

Historia elfów po opuszczeniu przez nich Valinoru oraz o pojawieniu się ludzi na Ardzie[12].

Część druga

[edytuj | edytuj kod]

I. Opowieść o Tinúviel

[edytuj | edytuj kod]

Historia spotkania Berena (człowieka) i Tinúviel (kobiety z rasy elfów)[13].

II. Turambar i Foalókë

[edytuj | edytuj kod]

Opowieść o Turamburze i jego starciu ze smokiem, strzegącym skarbu w Nargothrondzie[14].

III. Upadek Gondolinu

[edytuj | edytuj kod]

Opis klęski, jaką obrońcy Gondolinu ponieśli w starciu z siłami Morgotha[15].

IV. Nauglafring

[edytuj | edytuj kod]

Historia wykonanego przez krasnoludów naszyjnika, znanego jako Nauglafring[16].

V. Opowieść o Eärendelu

[edytuj | edytuj kod]

Historia Eärendela i jego podróży[17].

VI. Historia Eriola albo Ælfwine'a i koniec opowieści

[edytuj | edytuj kod]

Zakończenie mitologii, w którym znaczącą rolę odgrywa Eriol[18].

Polskie tłumaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Istnieją trzy tłumaczenia Księgi zaginionych opowieści:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 20.
  2. Księga zaginionych opowieści cz. 1 [online], sklep.zysk.com.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
  3. a b J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, część 1, Christopher Tolkien (red.), Poznań 2022, s. 21–29.
  4. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 70–77.
  5. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 83–98.
  6. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 117–130.
  7. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 139–155.
  8. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 169–184.
  9. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 193–200.
  10. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 207–228.
  11. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 243–255.
  12. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 267–285.
  13. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 9-86.
  14. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 87-174.
  15. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 175-266.
  16. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 267-304.
  17. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 305-338.
  18. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 339-412.
  19. Księga zaginionych opowieści | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
  20. Ostatnie legendy Śródziemia | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
  21. Księga zaginionych opowieści. Tom II | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
  22. Księga zaginionych opowieści. Tom III | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
  23. J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, część 1, Christopher Tolkien (red.), Poznań 2022.
  24. Księga zaginionych opowieści cz. 2 [online], sklep.zysk.com.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).